16 de chulio

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Escaicimientos

Aragón

• 1528 - rematan en Monzón as zagueras sesions d'as Corz Chenerals d'Aragón convocadas por Carlos I d'Aragón. Se tresladarán ta Zaragoza como Corz particulars d'o Reino d'Aragón.
• 1767 - ye canonizato l'aragonés Sant Chusep de Calasanz por o Papa Climent XIII.

Atros países

Sieglo VII

• 622 - fecha de prencipio d'o calandario musulmán, que estió establito dimpués por o califa Umar ibn al-Khattāb.

Sieglo XIII

Sancho o Fuerte, rei de Navarra, en a batalla d'as Landas de Tolosa, (vidriera en Roncesvals).

• 1212 - en a batalla d'as Landas de Tolosa, os almuades son vencitos por os exercitos d'Aragón, Castiella, Navarra y Portugal.
• 1228 - o Papa Gregorio IX canoniza a Sant Francisco d'Asís.
• 1233 - a villa de Burriana (Castellón) ye conquerita por o rei d'Aragón Chaime I.

Sieglo XIV

• 1344 - fin d'a independencia d'o Reino de Mallorca: Chaime III de Mallorca, conte de Rosellón y Cerdanya, que s'heba refuchiato con os contes de Foix, os suyos vasallos, ye desposeito d'os suyos títols por Pero IV, rei d'Aragón.
• 1377 - Ricardo II ye coronato rei d'Anglaterra, sucedendo a su güelo Eduardo III.
• 1394 - o rei de Francia Carlos VI ordena a expulsión d'os chodigos de Francia.

Sieglo XV

• 1465 - batalla de Montlhéry, amán de París, entre as tropas de Loís XI, rei de Francia, y os suyos nobles revoltatos (Liga d'o Bien Publico), conducitos por Carlos, conte de Charolés (que estió dito dimpués Carlos o Temerario).

Sieglo XVII

• 1651 - setio de Montblanc: a ciudat catalana de Montblanc ye setiada por as tropas de Castiella en a Guerra d'os Segadors.
• 1696 - ye fundata a villa de Mariana, a primera ciudat d'o actual estato brasilero de Minas Gerais, y a suya primera capital.

Siglo XVIII

• 1790 - ye establita a ciudat de Washington, DC, a capital d'os Estaus Unius.

Siglo XIX

• 1835 - en a Primera Guerra Carlista tien lugar a batalla de Mendigorría, con victoria d'os liberals.
• 1862 - en a Guerra Civil Estausunidense, David Farragut ye nombrato o primer contraalmirante d'a United States Navy.

Sieglo XX

• 1918 - en a ciudat d'Iekaterimburgo (Rusia), os bolcheviques exacutan a o zar de Rusia Nicolau II y a la suya familia.
• 1931 - l'emperador d'Etiopia Haile Selassie sinna a primera Constitución d'o país.
• 1942 - redata d'o Velodromo d'Hibierno en París: as autoridaz d'a Francia de Vichèi detienen a 13.152 chodigos y los entregan a la Gestapo d'o Tercer Reich.
• 1945 - primera explosión d'una bomba atomica, en o marco d'o prochecto Manhattan.
• 1948 - a ciudat de Nazaret ye presa por l'Exercito israelín.
• 1951 - o rei de Belchica Leopoldo III abdica en o suyo fillo, Balduino I.
• 1965 - inauguración d'o tonel de Mont Blanc, en os Alpes, con a presencia de Giuseppe Saragat y Charles de Gaulle, presidents d'Italia y Francia.
• 1969 - ye lanzata a nau espacial Apolo XI, ta portar o primer hombre a la Luna.
• 1971 - o dictador espanyol Francisco Franco nombra como o suyo futuro sucesor a lo prencipe Chuan Carlos, con o títol de rei.
• 1990 - un tierratremo en as Filipinas causa 1.450 muertos.
• 1995 - o president de Francia Jacques Chirac acepta a responsabilidat de l'estato en a persecución d'os chodigos en Francia, en a conmemoración de l'aniversario d'a redada d'o Velodromo d'Hibierno.

Naixencias

Aragón

• 1921 - naixencia en Zaragoza d'o poeta aragonés Miguel Labordeta, chirmán de José Antonio Labordeta Subías (†1969).

Atros países

Sieglo XII

• 1194 - naixencia en Asís (hue provincia de Perugia, Italia) de Santa Clara d'Asís (†1253).

Sieglo XV

• 1409 - naixencia en Angers (Reino de Francia) de Renato I de Nápols, Rei d'Aragón, de Nápols y de Cherusalem (†1480).
• 1486 - naixencia en Florencia d'o pintor italiano Andrea del Sarto.

Sieglo XVII

• 1608 - naixencia en Graz (Estiria) de l'emperador d'o Sacro Imperio Romano Chermanico Ferrando III d'Habsburgo.
• 1611 - naixencia en Graz (Estiria) de Cecilia Renata d'Habsburgo, que se casó con o rei de Polonia Ladislau IV.

Sieglo XVIII

• 1714 - naixencia en Engolesme (Charanta) d'o militar y incheniero francés Marc-René de Montalembert.
• 1715 - naixencia en Versailles d'o noble, militar y politico francés Carlos de Rohan-Soubisse.
• 1723 - naixencia en Plympton (Devon, Anglaterra) d'o pintor britanico Joshua Reynolds.
• 1776 - naixencia en Bouxwiller (Alsacia, Francia) d'o medico y naturalista alemán Ludwig Heinrich Bojanus.
• 1784 - naixencia en Roma d'o poeta, escritor y letrista italiano Jacopo Ferretti.
• 1796 - naixencia en París d'o pintor francés Camille Corot.

Sielo XIX

Anyos 1800

• 1808 - naixencia en Trapani (Sicilia) d'o politico italiano Vincenzo Fardella di Torrearsa.

Anyos 1820

• 1829 - naixencia en Gorizia (hue Friuli-Venecia Chulia, Italia) d'o lingüista italiano Graziadio Isaia Ascoli.

Anyos 1830

• 1832 - naixencia en Nápols d'o marino, militar y politico italiano Ferdinando Acton.
• 1836 - naixencia en Clarmont-Ferrand (Puèi Domat) d'o pianista, pedagogo y musicografo francés Antoine François Marmontel.

Anyos 1840

• 1846 - naixencia en Langenhorn (Schleswig-Holstein) d'o pedagogo y filosofo alemán Friedrich Paulsen.

Anyos 1850

• 1855 - naixencia en Tournai (Belchica) d'o poeta belga Georges Rodenbach.
• 1858
  • - naixencia en Lidje (Belchica) d'o musico, compositor y director de orquesta belga Eugène Ysaÿe.
  • - naixencia en Miševići (districto de Zlatibor) d'o militar serbio Petar Bojović.

Anyos 1860

• 1860 - naixencia en Randers (Chutlandia Central) d'o lingüista danés Otto Jespersen.

Anyos 1870

• 1870 - naixencia en Berlín d'o taxonomo y botanico alemán Hermann Harms.
• 1872 - naixencia en Borge (Østfold) d'o explorador noruego Roald Amundsen.
• 1873 - naixencia en Miskolc (Borsod-Abaúj-Zemplén) d'o medico, psiquiatra y psicoanalista hongaro Sándor Ferenczi.

Anyos 1880

• 1881 - naixencia en L'Habana de l'antropologo cubano Fernando Ortiz Fernández.
• 1883 - naixencia en Philadelphia (Pennsilvania) d'o fotografo estausunidense Charles Sheeler.
• 1886 - naixencia en Albi (Tarn) d'o escritor y poeta francés Pierre Benoit.
• 1888 - naixencia en Amsterdam d'o fisico neerlandés Frederik Zernike, Premio Nobel de Fisica en 1953.
• 1889 - naixencia en West Point (Mississippi) de l'actor y productor cinematografico estausunidense Larry Semon.

Anyos 1890

• 1896
  • - naixencia en Torino (Piemont) d'o ciclista italiano Federico Gay.
  • - naixencia en Oslo d'o politico noruego Trygve Lie.
  • - naixencia en Wildeck (Hesse) d'o biologo alemán Otmar Freiherr von Verschuer, que estió en o Tercer Reich colaborador d'os experimentos d'euchenesia d'o nazismo y d'o doctor Josef Mengele.

Sieglo XX

Anyos 1900

L'actriz estausunidense Barbara Stanwyck, naixita o 16 de chulio de 1907.

• 1902 - naixencia en Kazan (Tatarstan) d'o psicologo y neurologo ruso Alexandre Romanovich Luria.
• 1903
  • - naixencia en Villa Lagarina (Trentino-Alto Adigio) de l'arquitecto italiano Adalberto Libera.
  • - naixencia en Chicago (Illinois) d'a actriz estausunidense Mary Philbin.
• 1904
  • - naixencia en Ezcaray (A Riocha) d'o poeta espanyol Armando Buscarini.
  • - naixencia en Betanzos (A Coruña) de l'actor, director cinematografico, productor y guionista gallego Ricardo Núñez Lissarrague.
  • - naixencia en Zagarolo (Lazio) d'o compositor italiano Goffredo Petrassi.
• 1906 - naixencia en Vienna (Cheorchia) d'o director cinematografico estausunidense Vincent Sherman.
• 1907 - naixencia en Nueva York (Nueva York) de l'actriz estausunidense Barbara Stanwyck (†1990.

Anyos 1910

• 1911
  • - naixencia en Plymouth (Devon, Anglaterra) d'o escritor britanico Victor Canning.
  • - naixencia en Marquette (Michigan) de l'arquitecto estausunidense John Lautner.
  • - naixencia en Independence (Missouri) de l'actriz estausunidense Ginger Rogers (†1995).
• 1915 - naixencia en Bedford Hills (Nueva York) de l'actor estausunidense Barnard Hughes.
• 1917 - naixencia en Montpeller (Erau) d'o escritor y periodista francés Georges Arnaud.
• 1919 - naixencia en Wonju (Gangwon) d'o politico sudcoreán Choi Kyu-ha.

Anyos 1920

• 1920 - naixencia en Río de Janeiro d'a cantaire y actriz brasilera Elizeth Cardoso.
• 1925 - naixencia en Saint Louis (Missouri) d'o musico estausunidense de jazz Cal Tjader.
• 1926 - naixencia en Nueva York d'o bioquimico estausunidense Irwin Rose, Premio Nobel de Quimica en 2004.
• 1928
  • - naixencia en Londres d'a escritora y critico d'arte britanica Anita Brookner.
  • - naixencia en Copenaguen d'o tenor danés Ticho Parly.
  • - naixencia en Nueva York d'o escritor estausunidense Robert Sheckley.
  • - naixencia en Baton Rouge (Loisiana) d'o politico estausunidense David C. Treen.

Anyos 1930

• 1930 - naixencia en Cairo (Echipto) d'o compositor y musico francés Guy Béart.
• 1932 - naixencia en Pittsburgh (Pennsilvania) d'o politico estausunidense Dick Thornburgh.
• 1933 - naixencia en Chenova (Liguria) d'o politico italiano Agostino Gambino.
• 1934 - naixencia en Montevideo de l'actor uruguayo George Hilton.
• 1936 - naixencia en Takasaki (Kantō) d'o politico chaponés Yasuo Fukuda.
• 1937 - naixencia en Washington, DC d'o politico estausunidense Richard Bryan.
• 1939 - naixencia en Piombino (Toscana) d'o futbolista y entrenador de fútbol italiano Lido Vieri.

Anyos 1940

• 1941
  • - naixencia en Kingston d'o cantaire y compositor chamaicano Desmond Dekker.
  • - naixencia en Roma (Italia) d'o fisico san marinés Luciano Maiani.
• 1942 - naixencia en Albury (Nueva Galas d'o Sud) d'a tenista australiana Margaret Smith Court.
• 1943 - naixencia en Agus Claras (Holguín) d'o escritor y poeta cubano Reinaldo Arenas.
• 1946
  • - naixencia en Pittsburgh (Pennsilvania) de l'actor estausunidense Richard LeParmentier.
  • - naixencia en São Paulo d'o musico brasilero Toquinho.
• 1947
  • - naixencia en Mobile (Alabama) d'a politico estausunidense Alexis Herman.
  • - naixencia en Nueva York de l'activista estausunidense Assata Shakur, militant d'os Panteras Negras.
• 1948
  • - naixencia en Valencia d'a politico valenciana Rita Barberá.
  • - naixencia en Ciudat de Panamá d'o cantaire, musico, actor y politico panamenyo Rubén Blades.
  • - naixencia en Katrineholm (condau de Södermanland) d'o futbolista y entrenador de fútbol sueco Lars Lagerbäck.
  • - naixencia en Tel Aviv d'o vriolinista israelín Pinchas Zukerman.

Anyos 1950

• 1952 - naixencia en Alexandria (Virchinia) d'o musico estausunidense Stewart Copeland, miembro de The Police.
• 1955 - naixencia en Oldham (Gran Manchester, Anglaterra) d'a musico britanica Annie Whitehead.
• 1956 - naixencia en Nueva York d'o dramaturgo y escritor estausunidense Tony Kushner.
• 1957 - naixencia en Lviv (Ucraína) d'a escritora rusa Alexandra Marinina.
• 1958 - naixencia en Chicago (Illinois) d'o danzaire, musico y coreografo estausunidense Michael Flatley.

Anyos 1960

• 1963
  • - naixencia en Nueva York de l'actriz estausunidense Phoebe Cates.
  • - naixencia en Liubliana d'o futbolista y entrenador de fútbol esloveno Srečko Katanec.
  • - naixencia en Malmö (condau d'Escania) d'o tenista sueco Mikael Pernfors.
  • - naixencia en Bromley (Kent) d'o disc jockey britanico Fatboy Slim.
• 1964
  • - naixencia en Kutaisi d'a politica cheorchiana Nino Burjanadze.
  • - naixencia en Villava (Navarra) d'o ciclista navarro Miguel Indurain.
• 1965
  • - naixencia en Marostica (Veneto) d'o ciclista italiano Gianni Faresin.
  • - naixencia en Buckingham d'o chugador de hockey sobre chelo canadiense Claude Lemieux.
  • - naixencia en Brno (Moravia) d'o poeta checo Milan Ohnisko.
  • - naixencia en Bridgeport (Connecticut) d'o chugador de baloncesto estausunidense Charles Daniel Smith.
• 1967 - naixencia en Newport Beach (California) de l'actor estausunidense Will Ferrell.
• 1968
  • - naixencia en Wichita (Kansas) d'o chugador de fútbol americano estausunidense Barry Sanders.
  • - naixencia en Bellevue (Washington) de Larry Sanger, uno d'os co-fundadors de Wikipedia.
• 1969 - naixencia en o Bronch de Nueva York de l'actor estausunidense Daryl Mitchell.

Anyos 1970

• 1970 - naixencia en Bangkok d'o director cinematografico tailandés Apichatpong Weerasethakul.
• 1971
  • - naixencia en Los Angeles (California) de l'actor estausunidense Corey Feldman.
  • - naixencia en York (Pennsilvania) d'o cantaire estausunidense Ed Kowalczyk.
  • - naixencia en Vigo (Pontevedra) d'o musico gallego Carlos Núñez.
• 1973 - naixencia en Varese (Lombardía) d'o ciclista italiano Stefano Garzelli.
• 1974
  • - naixencia en Seattle (Washington) d'o musico y cantaire estausunidense Jeremy Enigk.
  • - naixencia en Bilbao d'a escritora basca Laura Espido Freire.
• 1975
  • - naixencia en São Paulo d'a modelo y actriz brasilera Ana Paula Arósio.
  • - naixencia en Bree (Limburgo) d'o piloto automobilistico belga Bas Leinders.
• 1976
  • - naixencia en Asunción d'o futbolista paraguayo Carlos Humberto Paredes.
  • - naixencia en Ebenau (Salzburgo) d'a esquiadora neozelandesa Claudia Riegler.
  • - naixencia en Minsk (hue Belarrusia) d'a tenista israelina Anna Smashnova.
• 1978 - naixencia en Madrit d'a actriz espanyola Irene Visedo.
• 1979 - naixencia en Milwaukee (Wisconsin) d'o chugador de baloncesto estausunidense Chris Mihm.

Anyos 1980

• 1980 - naixencia en Adelaida (Australia d'o Sud) d'o chugador de golf australiano Adam Scott.
• 1981 - naixencia en Valencia d'o futbolista valenciano Vicente Rodríguez.
• 1982 - naixencia en San Chusé d'o futbolista costarricense Michael Umaña.
• 1983 - naixencia en Arad (condau d'Arad) d'o futbolista rumano Adrian Pit.
• 1987 - naixencia en Lima d'o futbolista peruano Andrés Vasquez.
• 1988 - naixencia en Sabadell (Vallés Occidental) d'o futbolista catalán Sergi Busquets i Burgos.
• 1989 - naixencia en Cardiff (condau de Glamorgan) d'o futbolista galés Gareth Bale.

Defuncions

Aragón

• 1943 - muere en Codo (Campo de Belchit) l'atleta Dionisio Carreras Salvador (n.1890).

Atros países

Sieglo XIII

• 1216 - muere en Perugia (Umbría) o Papa Inocencio III.

Sieglo XIV

• 1324 - muere Go-Uda, emperador d'o Chapón.
• 1342 - muere en Visegrád (condau de Pest) Carlos I, rei d'Hongría y Croacia.

Sieglo XV

• 1465 - muere en a batalla de Montlhéry, amán de París, o noble y militar francés Pierre de Brézé, gran senescal d'Anchú, de Poitu y de Normandía.
• 1487 - muere en Roma (Italia) Carlota I de Chipre, reina de Chipre.

Sieglo XVI

• 1557 - muere en Chelsea (Londres) Ana de Cleves, reina d'Anglaterra y cuarta esposa d'Henrique VIII.
• 1594 - muere en Londres o dramaturgo anglés Thomas Kyd.

Sieglo XVII

• 1612 - muere en Venecia Leonardo Donà, dogo de Venecia.
• 1647 - muere en Nápols o revolucionario Masaniello.
• 1662 - muere en Modena (Emilia-Romanya) Alifonso IV d'Este, duque de Modena y Reggio.
• 1663 - muere en Haina (hue Biebertal, Hesse) Guillén VI, landgrave de Hesse-Kassel.
• 1664 - muere o poeta y dramaturgo alemán Andreas Gryphius.
• 1691 - muere en Versailles o politico francés François Michel Le Tellier de Louvois.

Sieglo XVIII

• 1729 - muere en Dresde (hue Saxonia) o compositor alemán Johann David Heinichen.
• 1740 - muere en o palacio d'o Infantado (Guadalachara, hue Castiella-La Mancha) Mariana de Neoburgo, segunda esposa d'o rei d'Espanya Carlos II.
• 1747 - muere en Bolonya (Estatos Pontificios, hue Emilia-Romanya, Italia) o pintor italiano d'o Barroco Giuseppe Maria Crespi (n.1665).
• 1763 - muere en París o musico y compositor francés Jacques Hotteterre.
• 1764 - muere en a fortaleza de Shlisselburg, amán de Sant Petersburgo, o zar de Rusia Iván IV.
• 1770 - muere en Richmond (hue un barrio de Londres) o pintor britanico Francis Cotes.

Sieglo XIX

• 1806 - muere en Venecia o poeta y libretista italiano Caterino Mazzolà.
• 1854
  • - muere en o palacio de Benha, amán d'o Cairo, Abbas I d'Echipto, militar y politico echipcio.
  • - muere en Parma (Emilia-Romanya) l'arquitecto italiano Nicola Bettoli.
• 1857 - muere en París o poeta y compositor francés Pierre-Jean de Béranger.
• 1886 - muere en Stanford (Nueva York) o escritor y periodista estausunidense Ned Buntline.
• 1887 - muere en Lidje (Belchica) o quimico y paleontologo belga Laurent-Guillaume de Koninck.
• 1889 - muere en Florencia (Toscana) o historiador y politico italiano Michele Amari.
• 1896 - muere en Champrosay (Essonne) o escritor y critico literario francés Edmond de Goncourt.

Sieglo XX

Anyos 1910

• 1916 - muere en París (Francia) o microbiologo ruso Ilya Ilyich Mechnikov, Premio Nobel de Medicina en 1908.

Anyos 1930

• 1930 - muere en Camarico l'advogato y politico chilén Juan Luis Sanfuentes.
• 1937 - muere en Guadarrama (Madrit) o militar y politico irlandés George Nathan, militante d'o IRA y voluntario en as Brigadas Internacionals, mortalment ferito en a batalla de Brunete.
• 1938 - muere en Roma o cardenal italiano Giulio Serafini.

Anyos 1940

• 1940 - muere en Berlín o zoologo, naturalista y ornitologo alemán Alexander Koenig.
• 1947 - muere en Budapest (Hongría) o diplomatico sueco Raoul Wallenberg.
• 1949 - muere en Roma (Italia) l'escritor, poeta y filosofo ruso Vyacheslav Ivanovich Ivanov.

Anyos 1950

• 1953 - muere en Guildford (Surrey, Anglaterra) l'historiador y escritor britanico Hilaire Belloc.

Anyos 1960

• 1960
  • - muere en Bad Nauheim (Hesse, Alemanya Occidental, hue Alemanya) o militar alemán Albert Kesselring, qui estió Generalfeldmarschall d'a Wehrmacht mientres a Segunda Guerra Mundial y condenato por crímens contra a Humanidat (n.1855).
  • - muere en Newburyport (Massachusetts) o escritor estausunidense John P. Marquand.
• 1963 - muere en Roma o pintor italiano Antonio Donghi.
• 1968 - muere en Nápols l'actriz italiana Tina Pica.

Anyos 1970

• 1976 - muere asesinato en Santiago de Chile o diplomatico espanyol Carmelo Soria.
• 1979 - muere en Bolonya (Emilia-Romanya) o contratenor britanico Alfred Deller.

Anyos 1980

• 1982 - muere en París l'actor franés Patrick Dewaere.
• 1983 - muere en Mogadixo (Somalia) o politico burundés Michel Micombero.
• 1985 - muere en Kreuzau (Renania d'o Norte-Westfalia) o escritor alemán Heinrich Böll, Premio Nobel de Literatura en 1972.
• 1989
  • - muere en Anif (Salzburgo) o director d'orquesta austriaco Herbert von Karajan.
  • - muere en L'Habana o poeta cubano Nicolás Guillén.

Anyos 1990

• 1990 - muere en Madrit o futbolista y entrenador de fútbol Miguel Muñoz.
• 1991 - muere en Provincetown (Massachusetts) o pintor estausunidense Robert Motherwell.
• 1994 - muere en Los Angeles (California) o fisico estausunidense Julian Schwinger, Premio Nobel de Fisica en 1965.
• 1995 - muere en Londres o poeta y escritor britanico Stephen Spender.
• 1997 - muere en París a fotografa y pintora francesa Dora Maar, que estió amant de Picasso.
• 1999 - muere en accident d'avión o politico estausunidense John Fitzgerald Kennedy Jr., fillo d'o president John Fitzgerald Kennedy.

Sieglo XXI

• 2003
  • - muere en L'Habana la cantaire cubana Celia Cruz.
  • - muere en Victoria (Columbia Britanica) l'escritora canadiense Carol Shields.
• 2004
  • - muere en Savannah (Cheorchia) o politico estausunidense George Busbee.
  • - muere en Boston (Massachussetts) o militar estausunidense Charles W. Sweeney, que en a Segunda Guerra Mundial pilotó l'avión que lanzó a bomba atomica sobre Nagasaki.
• 2005
  • - muere en Milán (Lombardía) o escritor y escultor italiano Pietro Consagra.
  • - muere en Litchfield (Connecticut) o paleontologo estausunidense John Ostrom.

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre o 16 de chulio.