Washington, DC
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
- Iste articlo ye sobre una ciudat estausunidense capital d'o país; ta atros usos, se veiga Washington.
Washington, DC ye a ciudat capital d'os Estaus Unius y ye por sí mesma o Districto de Columbia (D.C.). A suya población ye de 591.833 habitants (2008), con una densidat de población de 3.306,33 hab/km². Con una población de poco mas de 4.700.000 habitants, a suya aria metropolitana ye a 10ena mas poblata en a nación.
| Districto de Columbia District of Columbia | |||||
| Districto federal d'os Estaus Unius | |||||
| |||||
| Lema: Justitia Omnibus (Chusticia ta toz) | |||||
| Embotada: The District | |||||
 Mapa de situación en Estaus Unius | |||||
| Entidat • País • Capital |
Districto federal Estaus UniusWashington | ||||
| Idioma oficial | Anglés | ||||
| Alcalde | Vincent C. Gray | ||||
| Superficie • Total • Tierra • Augua |
179 km² 159 km² 18 km² | ||||
| Población • Total • Densidat |
599.657 3.771,4 hab./km² | ||||
| Dentrada • Calendata • Orden |
16 de chulio de 1790 | ||||
| Chentilicio | Washingtoniano/a[1] | ||||
| Cheografía • Horario • Latitut • Lonchitut |
UTC-5 38°53′ 42″ N 77°02′ 12″ E | ||||
| www.dc.gov | |||||
A ciudat de Washington, situata en o Districto de Columbia, a o canto d'o río Potomac entre os estaus de Virchinia y Maryland, ye a capital d'una unión federal de 50 estaus. Cuan Estaus Unius declaró a suya independencia d'o Reino Uniu, o 4 de chulio de 1776 (agora celebrato como fiesta nacional), existiban 13 estaus, cadagún d'éls soberán, cadagún deseyoso de controlar os suyos propios afers. Os estaus tractoron de conservar a suya sobiranía y independencia aintro d'una confederación flexible, pero o suyo intento contrimostró estar ineficaz de tot. En 1789 adoptoron una nueva constitución que establiba una unión federal subordinata a un cerenyo gubierno central. En consecuencia, decidioron de fundar una nueva ciudat que no tenese garra vinclo con garra atro d'os estaus que feban parte d'os Estaus Unius, fundación que se debantó o 16 de chulio de 1790 y recibió o suyo nombre en a honor d'o president George Washington.
La ciudat de Washington naixió como una ciudat planificada, y estió desenvuelta a zaguers d'o sieglo XVIII, estiando a primera ciudat especialment creyata como centro de gubierno y pa servir como a capital nacional permanent, dimpués que diversas localidaz ostentaran dita posición dende la independencia d'o país. Fue prochectata por l'arquitecto francés Pierre L'Enfant, en zaguerías d'o sieglo XVIII,
En a ciudat se troban a Casa Blanca (residencia d'o President) y o Capitolio (seu d'o Congreso federal), y en as suyas proximidaz o Pentagono (seu d'o mando de l'exercito estausunidense). Amás d'estar a seu d'o gubierno, tamién ye un punto turistico important, con molimentos como os memorials a os ex-presidents Lincoln, Jefferson y Washington, y o molimento a os cayitos en Vietnam.
Historia
editarO Distrito de Columbia, establito o 16 de chulio de 1790, ye un distrito federal, como especifica a Constitución d'os Estaus Unius. O Congreso d'os Estaus Unius tien a maxima autoridat sobre o Distrito de Columbia, encara que n'haiga delegato a suya autoridat, de manera considerable, en mans d'o gubierno municipal d'a ciudat. A zona en a cual se troba situau o distrito orichinal la cedioron inicialment o estau de Maryland y a Mancomunidat de Virchinia. Sindembargo, l'aria que se troba a o sud d'o riu Potomac (alto u baixo 100 km²) tornó enta Virchinia en 1847 y agora fa parte d'o condau d'Arlington y a ciudat d'Alexandria. En consecuencia, dende 1847, a resta d'a superficie que conforma o territorio que agora ye dito Districto de Columbia perteneixeba d'antis mas a o estau de Maryland.
Lugars ta vesitar
editarA ciudat de Washington se tracta d'un punto turistico important, con monumentos y obras arquitectonicas d'especial interés sobre tot arredol d'o National Mall a on destacan:
- O Capitolio d'os Estaus Unius.
- O Monumento a Washington.
- O Monumento a Lincoln.
- O Monumento a Jefferson.
- O Monumento a Franklin Delano Roosevelt.
- O Monumento Nacional a la Segunda Guerra Mundial.
- O Monumento a los Veterans d'a Guerra de Corea.
- O Monumento a los Veteranos d'o Vietnam.
- O Monumento a Albert Einstein.
Atros puestos ta vesitar son:
- A Casa Blanca, residencia d'o president d'os Estaus Unius y siede d'o Gubierno d'os Estaus Unius.
- Blair House, residencia pa os convidaus d'o president d'os Estaus Unius.
Entre os museus cal destacar:
Esporte
editarWashington como una d'as grans ciudaz d'o país tien una gran concentración de equipos d'alto livel, estando una d'as solas doce ciudaz que tienen a lo menos un equipo en as grans ligas y toz han ganau as competicions mas importants. Os Washington Redskins de futbol americano tienen cinco titols de NFL, os Washington Wizards de baloncesto han ganau un campeonato d'a NBA, os Washington Capitals de hockey sobre chelo contan con una Stanley Cup, y os Washington Nationals una World Series de béisbol en a suya palmarés. Tamién cal destacar os equipos de fútbol masculín y femenín D.C. United y Washington Spirit que chugan en a MLS y en a NWSL respectivament. Os Washington Mystics, equipo de baloncesto femenín, tamién chuga en a mas alta categoría d'o país a WNBA.
Instalacions esportivas
editarO estadio mas gran d'a ciudat ye o Estadio Commemorativo Robert F. Kennedy un estadio multiusos con una capacidat de mas de 45.00 espectadors, tamién cal destacar o Capital One Arena un pabellón polideportivo multiusos con una capacidat de mas de 18.000 espectadors y sustituo d'o Capital Centre.
Competicións esportivas
editarA ciudat fue a seu d'o Mundial de fútbol de 1994 celebrau en Estaus Unius, disputandose partius d'o grupo E, F y un de uitens de final. Tamién fue seu de partius d'a primera fase d'o Mundial Femenín de Fútbol celebrau en o 2003.
Localidaz achirmanadas
editar
Accra (Ghana), dende l'anyo 2006.
Addis Abeba (Etiopía), dende l'anyo 2006.
Anjkara (Turquía), dende l'anyo 2011.
Atenas (Grecia) dende l'anyo 2002.
Bangkok, (Tailandia), dende l'anyo 1962, renovado en os anyos 2002 y 2012.
Brasilia (Brasil) dende l'anyo 2013.
Brazzaville (Republica d'o Congo).
Bruselas (Belchica), dende l'anyo 1985 y renovado en os anyos 2002 y 2011 .
Dakar (Senegal) dende lanyo 1980 y renovado en l'anyo 2006.
París (Francia), dende l'anyo 2000 como alcuerdo d'amistat y cooperación, renovado en l'anyo 2005.
San Salvador (El Salvador), dende l'anyo 2018.
Roma (Italia), dende l'anyo 2011 y renovado en l'anyo 2013.- Anjkara (Turquía), dende l'anyo 2011.
Seúl (Corea d'o Sud), dende l'anyo 2006.
Sunderland (Reino Uniu), dende l'anyo 2006 y renovado en l'anyo 2012).
Tshwane (Sudafrica), dende l'anyo 2002 y renovado en os anyos 2008 y 2011 .
.svg){kind=small}
Referencias
editar- ↑ (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024.
Vinclos externos
editar
Se veigan as imáchens de Commons sobre Washington, DC.- (en) Districto de Columbia.
- (en) Departamento d'Estau d'os Estaus Unius.
- (en) Washington, D.C.: Resource Guide.
| Organización territorial d'os Estaus Unius d'America |
| |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
Datos: Q61- Multimedia: Washington, D.C. / Q61
