1939
anyo
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Anyos: 1936 1937 1938 - 1939 - 1940 1941 1942 |
| Decenios: Anyos 1920 - Anyos 1930 - Anyos 1940 |
| Sieglos: Sieglo XIX - Sieglo XX - Sieglo XXI |
Escaicimientos editar
Aragón editar
Atros países editar
Marzo editar
- 2 de marzo - o cardenal italiano Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli, esleito Papa con o nombre de Pío XII.
- 22 de marzo - a presión d'o Tercer Reich sobre Lituania fa que iste país li ceda Klaipėda (Memel en alemán), ta evitar una declaración de guerra.
- 27 de marzo - a Espanya de Francisco Franco s'ahhibe a la resta de países faixistas en sinyando o Pacto Anti-Komintern, cuan encara no heba rematato a Guerra Civil espanyola.
Abril editar
- 1 d'abril - botadura en Wilhemshaven, en una ceremonia presidida por Adolf Hitler, de l'acuirazau Tirpitz d'a Kriegsmarine d'o Tercer Reich.
Agosto editar
- 2 d'agosto - o fisico Albert Einstein ninvía una carta a lo president d'os Estaus Unius Franklin Delano Roosevelt consellando-li d'encetar un programa ta creyar una bomba atomica.
- 18 d'agosto - en prencipiar os preparativos ta o dito Fall Weiß (Plan Blanco) os plans ta la imbasión de Polonia, se nombra a Erich von Manstein chefe de l'Estato Mayor d'o Grupo d'Exercitos Sud d'a Wehrmacht d'o Tercer Reich.[1]
Setiembre editar
- 1 de setiembre - tropas d'a Wehrmacht d'o Tercer Reich dentran en Polonia, prencipiando asinas a Segunda Guerra Mundial.
- 3 de setiembre - en a Segunda Guerra Mundial, Francia y o Reino Uniu declaran a guerra a lo Tercer Reich.
- 9 de setiembre - en os primers intes d'a Segunda Guerra Mundial, a Luftwaffe d'o Tercer Reich bombardeya la ciudat polaca de Kurów, destruyendo-ie un hospital.
- 17 de setiembre - en a Segunda Guerra Mundial, as tropas de l'Exercito Royo d'a Unión Sovietica invaden Polonia, que en ixas envueltas luita contra a Wehrmacht d'o Tercer Reich, rematando asinas as posibilidaz de resistencia militar polaca.
- 27 de setiembre - en a Segunda Guerra Mundial, rebla a resistencia de l'Exercito polaco en Varsovia contra a Werhrmacht d'o Tercer Reich.
- 29 de setiembre - en a Segunda Guerra Mundial, Polonia capitula davant d'o Tercer Reich y a Unión Sovietica.
- 30 de setiembre - en a Segunda Guerra Mundial, o cheneral Władysław Sikorski forma en Londres un Gubierno de Polonia en o exilio.
Octubre editar
- 8 d'octubre - mientres a Segunda Guerra Mundial, o Tercer Reich s'anexiona a parte occidental de Polonia.
- 26 d'octubre - o sacerdot y politico eslovaco Jozef Tiso esdevién President d'a Primera Republica Eslovaca.
Noviembre editar
- 26 de noviembre - en a muga entre Finlandia y a Unión Sovietica se produce o incident de Mainila, que prene como excusa l'Exercito Royo ta atacar Finlandia cuatre días dimpués en a Guerra d'Hibierno.
- 30 de noviembre - l'Exercito Royo ataca a Finlandia prenendo como excusa o incident de Mainila escaicito cuatre días antis, prencipiando asinas a Guerra d'Hibierno.
Aviento editar
- 13 d'aviento - en a batalla d'o Río d'a Plata, mientres a Segunda Guerra Mundial, a Royal Navy britanica redota a la Kriegsmarine d'o Tercer Reich.
- 30 d'aviento - primer vuelo de l'avión sovietico Ilyushin Il-2 Sturmovik.
Naixencias editar
Aragón editar
- 3 de chinero - naixencia en Bárbols, (Ribera Alta de l'Ebro) d'o ciclista, aragonés Ángel Ibáñez.
- - naixencia en Zaragoza (comarca de Zaragoza) d'a escritora, poeta y novelista aragonesa Ana María Navales (†2009).[2]
Atros países editar
Chinero editar
- 10 de chinero - naixencia en Nueva York (Nueva York) de l'actor de cine y teatro estausunidense Sal Mineo (†1976).[3]
- 29 de chinero - naixencia en Melbourne (Victoria, Australia) d'a escritora y profesora universitaria australiana Germaine Greer.
Marzo editar
- 13 de marzo - naixencia en Nueva York (Nueva York) d'o cantaire y musico estausunidense de musica pop Neil Sedaka.
- 29 de marzo - naixencia en Venecia (Veneto, Reino d'Italia) de l'actor italiano Terence Hill.[4]
Abril editar
- 1 d'abril - naixencia en Pound Ridge (Nueva York) de l'actriz estausunidense Ali MacGraw.[5]
- 2 d'abril - naixencia en Washington, DC d'o cantaire, compositor, musico y productor musical estausunidense Marvin Gaye (†1984).
- 7 d'abril - naixencia en Detroit (Michigan) d'o director cinematografico, guionista y productor cinematografico estausunidense Francis Ford Coppola.[6]
- 20 d'abril - naixencia en Bærum (Akershus) d'a politica noruega Gro Harlem Brundtland.
- 21 d'abril - naixencia en Nueva York (Nueva York, Estaus Unius de l'actor y actor de voz estausunidense Reni Santoni.[7]
Mayo editar
- 7 de mayo - naixencia en Potencia (Basilicata, Reino d'Italia) d'o director cinematografico y guionista italiano Ruggero Deodato.[8]
- 13 de mayo - naixencia en Nueva York (Nueva York) de l'actor estausunidense Harvey Keitel.[9]
- 22 de mayo - naixencia en Los Ángeles (California) de l'actor estausunidense Paul Winfield (†2004).[10]
Chulio editar
- 15 de chulio - naixencia en Boliqueime (Loulé, districto de Faro) d'o politico portugués Aníbal Cavaco Silva.
- 16 de chulio - naixencia en Piombino (Toscana) d'o futbolista y entrenador de fútbol italiano Lido Vieri.
- 27 de chulio - naixencia en Barcelona (Barcelonés) d'o escritor, periodista y novelista catalán Manuel Vázquez Montalbán (†2003).
- 30 de chulio - naixencia en Nueva York (Nueva York) de l'actor, director cinematografico, guionista, productor cinematografico y critico cinematografico estausunidense d'orichen serbio Peter Bogdanovich.[11]
Agosto editar
- 2 d'agosto - naixencia en Cleveland (Ohio) d'o director cinematografico, guionista y productor cinematografico estausunidense Wes Craven.[12]
- 9 d'agosto - naixencia en Scandiano (Reino d'Italia, hue provincia de Reggio Emilia, Emilia-Romanya, Italia) d'o economista, profesor universitario y politico italiano Romano Prodi.
Setiembre editar
- 30 de setiembre - naixencia en Rosheim (Alsacia) d'o quimico francés Jean-Marie Lehn, Premio Nobel de Quimica en 1987.
Octubre editar
- 7 d'octubre - naixencia en Wisbech (Cambridgeshire, Anglaterra) d'o quimico britanico Harold Kroto, Premio Nobel de Quimica en 1996.
- 8 d'octubre - naixencia en Lightning Ridge (Nueva Galas d'o Sud) de l'actor y productor cinematografico australiano Paul Hogan.[13]
- 11 d'octubre - naixencia en São Paulo (Estato de São Paulo) d'a chugadora de Tenis brasilera Maria Bueno.
- 23 d'octubre - muere en Altadena (California) o escritor y novelista estatounotense Zane Grey (n.1872).
- 22 d'octubre - naixencia en Malehice (districto de Chibuto, provincia de Gaza, en a colonia portuguesa de Mozambique) o politico mozambiquenyo Joaquim Chissano, president d'o país en 1986-2005.
- 24 d'octubre - naixencia en Pittsburgh (Pennsilvania) de l'actor estausunidense d'orichen sirio F. Murray Abraham, Premio Oscar a o Millor Actor en 1984.[14]
- 27 d'octubre
- - naixencia en Weston-super-Mare (North Somerset, Anglaterra) de l'actor britanico John Cleese.[15]
- - naixencia en Charvieu-Chavagneux (Isèra, Roine-Alpes) d'o futbolista francés Jean Djorkaeff.
- 28 d'octubre
- - naixencia en Boston (Massachusetts) de l'actriz y productora cinematografica estausunidense Jane Alexander.[16]
- - naixencia en Ljubljana (Yugoslavia, hue Eslovenia) d'o chimnasta yugoslau Miroslav Cerar.
Noviembre editar
- 28 de noviembre - naixencia en Brownsville (Tennessee, Estaus Unius) de l'actriz y cantaire estausunidense Tina Turner (†2023).[17]
- 29 de noviembre - naixencia en Valladolit (Castiella y Leyón, Espanya) de l'actriz, bailarina, cantaire y presentadora de televisión espanyola Concha Velasco (†2023).[18]
Aviento editar
- 4 d'aviento - naixencia en Lo Grau dau Rei (Gardon, Occitania) d'o politico francés Étienne Mourrut.
- 30 d'aviento
- - naixencia en Ryde (Nueva Galas d'o Sud) d'a escritora australiana Glenda Adams.
- - naixencia en Valladolit (Castiella y Leyón) d'o politico espanyol Fernando Ledesma.
- - naixencia en Nueva York d'o musico y cantaire estausunidense Felix Pappalardi.
Defuncions editar
Aragón editar
- 4 de marzo - muere en Zaragoza (comarca de Zaragoza) l'advogato y politico aragonés, d'ideolochía carlista, Jesús Comín Sagüés (n.1889).[19]
- 7 de mayo - muere en Estadilla (Semontano de Balbastro) o poeta costumbrista aragonés Cleto Torrodellas Español (n.1868).[20]
- 3 d'agosto - muere en Paterna (provincia de Valencia) o militar y arbitro de fútbol aragonés Luis Iglesias Gracia (n.1899).[21]
- 18 de noviembre - muere en París (Francia) o pintor y debuixant aragonés d'o Surrealismo José Luis González Bernal (n.1908).[22]
Atros países editar
Chinero editar
- 20 de chinero - muere en Roquebrune-Cap-Martin (Alpes Maritimos, Provenza-Alpes-Costa Azul, Occitania) o poeta y dramaturgo irlandés William Butler Yeats, Premio Nobel de Literatura en 1923 (n.1865).
Febrero editar
- 10 de febrero - muere en a Ciudat d'o Vaticano o Papa Pío XI (n.1857).
- 22 de febrero - muere en o esilio francés en Cotlliure (Catalunya d'o Norte) o escritor y poeta espanyol Antonio Machado (n. 1875).
Marzo editar
- 2 de marzo - muere en Londres l'echiptologo y arqueologo britanico Howard Carter (n.1874).
- 5 de marzo - muere en Van Nuys (California, Estaus Unius) l'actor britanico Herbert Mundin (n.1898).[23]
Abril editar
- 7 d'abril - muere en Sydney o politico australiano Joseph Lyons.
- 24 d'abril - muere en París (Isla de Francia) o ciclista francés Louis Trousselier (n.1881).
Mayo editar
- 13 de mayo - muere en Varsovia o filosofo y matematico polaco Stanisław Leśniewski (n.1886).
Chunio editar
- 2 de chunio - muere en Sant Sabastián (País Basco) o vriolinista, director d'orquesta y compositor espanyol Enrique Fernández Arbós (n.1863).
Chulio editar
- 14 de chulio - muere en Praga o pintor checo Alfons Mucha.
Setiembre editar
- 23 de setiembre - muere en Londres (Reino Uniu) o medico y psicologo austriaco Sigmund Freud (n.1856).
Octubre editar
- 23 d'octubre - muere en Altadena (California) o escritor estausunidense Zane Grey (n.1872).
- 28 d'octubre - muere en Nueva York (Nueva York) l'actriz estausunidense Alice Brady (n.1892).
Aviento editar
- 19 d'aviento - suicidio en Buenos Aires (Archentina) d'o marino y militar alemán Hans Langsdorff, dimpués d'a suya redota en a batalla d'o Río de la Plata y l'auto-fundimiento d'o suyo vaixiello (n.1894).
- 23 d'aviento - muere en París (Isla de Francia, Francia) l'actor, director y guionista francés Georges Monca (n.1867).[24]
Se veiga tamién editar
Referencias editar
- ↑ (en)/(fr) de Lannoy, François y Charita, Josef: Panzertruppen. Les troupes blindées allemandes. German armored troops. 1939-1945. Éditions Heimdal. Bayeux, 2001, ISBN 2-84048-151-0, pachina 70.
- ↑ (es) Muere en Borja la escritora aragonesa Ana María Navales, en o diario Heraldo de Aragón.
- ↑ (en) Sal Mineo en IMDb.
- ↑ (en) Terence Hill en IMDb.
- ↑ (en) Ali MacGraw en IMDb.
- ↑ (en) Francis Ford Coppola en IMDb.
- ↑ (en) Reni Santoni en IMDb.
- ↑ (en) Ruggero Deodato en IMDb.
- ↑ (en) Harvey Keitel en IMDb.
- ↑ (en) Paul Winfield en IMDb.
- ↑ (en) Peter Bogdanovich en IMDb.
- ↑ (en) Wes Craven en IMDb.
- ↑ (en) Paul Hogan en IMDb.
- ↑ (en) F. Murray Abraham en IMDb.
- ↑ (en) John Cleese en IMDb.
- ↑ (en) Jane Alexander en IMDb.
- ↑ Tina Turner en Internet Movie Database.
- ↑ (en) Concha Velasco en Internet Movie Database.
- ↑ (es) Jesús Comín y Sagüés en a Gran Enciclopedia Aragonesa.
- ↑ Xavier Tomás Arias y Chusé Raúl Usón (Eds.).: Cleto Torrodellas (1868-1939). Obra en aragonés ribagorçano. Biblioteca Pirineus. Xordica Editorial. ISBN 978-84-96457-58-4, 2011.
- ↑ (es) Luis Iglesias Gracia en BD Fútbol.
- ↑ (es) Juan José Luis González Bernal en a Gran Enciclopedia Aragonesa.
- ↑ (en) Herbert Mundin en Internet Movie Database.
- ↑ (en) Georges Monca en Internet Movie Database.