1933

Escaicimientos

Aragón

• 2 d'abril - S'enguera a línia de ferrocarril entre Zaragoza y Camín Reyal.

Atros países

• 22 de marzo - ubertura en os terrenos d'una antiga fabrica de munición amán d'a villa medieval de Dachau d'o campo de concentración de Dachau, o primer campo de concentración d'o Tercer Reich.
• 10 de mayo - en a Bebelplaz de Berlín (Alemanya), miembros d'a Chovenalla Hitleriana y d'as Sturmabteilung (u SA), organizacions nazis, cremoron, alto u baixo, 20.000 libros. Das war ein Vorspiel nur, dort wo man Bücher verbrennt, verbrennt man am Ende auch Menschen (Heinrich Heine, 1817) (estió solo un prencipio, a on bi creman libros, antis u dimpués bi creman personas).
• 13 de mayo - o politico noruego Vidkun Quisling establix un partiu politico d'ideolochía faixista, o Nasjonal Samling.
• 14 de chulio - o Partiu Nacionalsocialista d'os Treballadors Alemans (NSDAP) ye proclamato partiu unico d'Alemanya por o Reichskanzler Adolf Hitler.
• 20 de chulio - sinnatura d'un Concordato entre a Santa Seu y o Tercer Reich.
• 29 d'octubre - José Antonio Primo de Rivera, fillo d'o dictador Miguel Primo de Rivera, establix en Espanya o partiu faixista Falange Española, con Julio Ruiz de Alda y Alfonso García Valdecasas.

Naixencias

Aragón

• 4 de febrero - naixencia en Zaragoza de l'albeitar y naturalista aragonés Adolfo Aragüés (†2010).
• 2 de marzo - naixencia en Zaragoza (comarca de Zaragoza) de l'actor aragonés de teatro y de cine José Luis Pellicena.
• 19 de mayo - naixencia en Teruel (Comunidat de Teruel) d'o compositor aragonés Antón García Abril.

Atros países

Chinero

• 12 de chinero - naixencia en Turtle Creek (Pennsilvania, Estaus Unius) de l'actor estausunidense Ron Harper (†2024).

Febrero

• 12 de febrero - naixencia en Iraia en o reino de Grecia (que hue fa parte de Gortynia, en Arcadia, Peloponiso, Grecia) d'o director cinematografico, guionista y productor cinematografico griego (encara que naturalizato ciudadán francés) Costa-Gavras.
• 13 de febrero - naixencia en Chicago (Illinois) de l'actriz estausunidense Kim Novak.

Marzo

• 3 de marzo - naixencia en Pamplona de l'actor navarro Alfredo Landa.
• 14 de marzo - naixencia en Londres (Anglaterra) de l'actor y productor cinematografico britanico Michael Caine.
• 28 de marzo - naixencia en Barcelona (Barcelonés, Catalunya) d'o musico (pianista) catalán de jazz Tete Montoliu (†1997).

Abril

• 9 d'abril - naixencia en Neuilly-sur-Seine (Altos d'o Sena, Isla de Francia) de l'actor francés Jean-Paul Belmondo.
• 12 d'abril - naixencia en Barcelona (Barcelonés) d'a cantaire (soprano) d'Opera catalana Montserrat Caballé.
• 15 d'abril - naixencia en Los Angeles (California) de l'actriz estausunidense Elizabeth Montgomery (†1995).
• 26 d'abril - naixencia en San Antonio (Texas) de l'actriz, cantaire, bailarina y escritora estausunidense Carol Burnett.

Mayo

O cantaire, compositor, musico y productor musical estausunidense James Brown, naixito o 3 de mayo de 1933.

• 3 de mayo - naixencia en Barnwell (Carolina d'o Sud) d'o cantaire, compositor, musico (guitarra, harmonica, tambor) y productor musical estausunidense James Brown (†2006).
• 25 de mayo - naixencia en Princes Town (Trinidad y Tobago) d'o politico, avogau, sindicalista, economista y actor trinitense Basdeo Panday (†2024).

Chunio

• 11 de chunio - naixencia en Milwaukee (Wisconsin) de l'actor, director cinematografico y guionista estausunidense Gene Wilder.

Chulio

• 14 de chulio - naixencia en Mont Reyal (Québec) d'o politico canadiense Robert Bourassa.
• 16 de chulio - naixencia en Chenova (Liguria) d'o politico italiano Agostino Gambino.

Agosto

• 18 d'agosto - naixencia en París (Tercera Republica Francesa, hue Francia) de l'actor, director cinematografico, guionista y productor cinematografico franco-polaco Roman Polanski.

Setiembre

• 19 de setiembre - naixencia en Glasgow (Escocia) de l'actor y musico escocés David McCallum (†2023).

Octubre

• 12 d'octubre - naixencia en Mont Reyal (Quebec, Canadá) d'o pintor quebequés Guido Molinari (†2004).
• 21 d'octubre - naixencia en Guarnizo (Cantabria) d'o futbolista espanyol Francisco Gento.
• 23 d'octubre - naixencia en Popayán (departamento d'o Cauca) d'o politico, escritor y periodista colombiano Carlos Lemos.
• 25 d'octubre - naixencia en O Rosal (provincia de Pontevedra) d'o lexicografo gallego José Martínez de Sousa.
• 26 d'octubre - naixencia en Chiclana de la Frontera (provincia de Cádiz) de l'actor espanyol José Moreno (†2007).
• 28 d'octubre - naixencia en Magé (estato de Rio de Janeiro) d'o futbolista brasilero Manuel Francisco dos Santos, dito Garrincha (†1983).

Aviento

• 31 d'aviento - naixencia en Hollywood (Los Ángeles, California) de l'actor y escritor estausunidense Edward Bunker.

Defuncions

Atros países

• 31 de chinero - muere en Londres (Reino Uniu) o novelista y dramaturgo britanico John Galsworthy, Premio Nobel de Literatura en 1932 (n.1867).
• 29 de chunio - muere en Nueva York (Nueva York) l'actor, director cinematografico y guionista estausunidense Roscoe Arbuckle (n.1887).
• 3 de chulio - muere en Buenos Aires o politico archentino Hipólito Yrigoyen, antigo President d'Archentina dende 1916 dica 1922 y dende 1928 dica 1930.
• 8 de chulio - muere en Walton-on-the-Hill (Surrey, Anglaterra) o escritor y novelista britanico Anthony Hope (n.1863).
• 15 de chulio - muere en Chicago (Illinois) o musico de jazz Freddie Keppard.
• 29 d'octubre - muere en París o matematico y politico francés Paul Painlevé (n.1863).
• 11 de noviembre - muere en Berlín l'ornitologo alemán Ernst Hartert (n.1859).
• 25 d'aviento - muere en Barcelona (Barcelonés, provincia de Barcelona) o militar y politico catalán Francesc Macià, president d'a Cheneralidat de Catalunya (n.1859).

Se veiga tamién

• Muertes en 1933.
• Naixitos en 1933.

Referencias

• Datos: Q18726
• Multimedia: 1933 / Q18726