Schleswig-Holstein
![]() |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Schleswig-Holstein ye un d'os 16 estaus federaus d'Alemanya.[1] Con una superficie d'aproximadament 15.800 kilometros cuadraus, Schleswig-Holstein ocupa lo doceno puesto entre los 16 estaus federaus alemans y lo noveno puesto en termins de población con cuasi 3 millons d'habitants. A capital de l'estau y ciudat mas poblada d'o país ye la ciudat de Kiel. Atros centros rechionals incluyen a gran ciudat de Lübeck y las ciudaz de Flensburg y Neumünster.
Schleswig-Holstein Slaswik-Holstiinj | |||||
Estau d'Alemanya | |||||
| |||||
![]() Mapa de situación en Alemanya | |||||
Entidat • Estau |
Estau![]() | ||||
Capital | Kiel | ||||
Idioma oficial • Atros idiomas |
Alemán Baixo alemán, frisón y danés | ||||
Superficie • Total |
15 763.18 km² | ||||
Gubierno • Ministro president |
Torsten Albig | ||||
Población • Total (2013) • Densidat |
2 815 955 hab. 176 hab/km² | ||||
ISO 3166-2 | DE-SH | ||||
Pachina web oficial |

Cheografía
editarSchleswig-Holstein ocupa a parti mas meridional d'a peninsula de Chutlandia, compartida con Dinamarca. Por tanto, a suya cheografía ye esencialment una continuación d'o suyo vecino escandinavo.
O terreno ye relativament plano, con chicoz pueyos y turberas, constituiu por materials sedimentarios de l'edat secundaria y depositos d'o terciario que estioron cubiertos por as cheleras, dando puesto a l'actual paisache: una plana suaument ondulada y inclinada ent'o ueste, endrezau ta la Mar d'o Norte.
Schleswig-Holstein ye o solo estau federato alemán que tien costas en dos mars: a Mar d'o Norte en o ueste y a Mar Baltica en o este. O suyo río mas important ye l'Elba, que forma una buega natural en o sud-ueste.
En o norte ye a buega con Dinamarca, en o sud se troban os estaus federatos alemans de Mecklemburgo-Pomerania Occidental, Hamburgo y Baixa Saxonia.
Clima
editarO clima se caracteriza per sistemas de baixa presión provenients de l'Atlantico Norte, que creigan condicions inestables entre tot l'anyo. O clima en Schleswig-Holstein corresponde a un clima oceanico, con temperaturas meyas relativament equilibradas y precipitacions relativament equilibradas a lo largo d'o día y de l'anyo, asinas como una humedat relativa relativament alta. A resultas d'a relativa proximidat a la costa de cada punto de l'estau, o clima tiene un fuerte carácter maritimo con velocidaz d'aire relativament altas en promeyo, una intensidat de tronada relativament alta y un numero relativament gran de días de tronada per anyo.[2]
Historia
editarEntre la era d'os vikingos, Schleswig estió baixo control danés, pero en o sieglo XII se convirtió en un ducau dentro de Dinamarca. Boguiaba con Holstein, que formaba parte d'o Sacro Imperio Romano Chermanico. A partir de 1460, lo rei de Dinamarca gubernó tanto Schleswig como Holstein como lo suyo duque, manimenos Schleswig seguiba estando parte de Dinamarca, mientres que Holstein seguiba formando parte d'o Sacro Imperio Romano Chermanico. En o sieglo XIX, daneses y alemans creyeban que teneban dreito a reclamar Schleswig-Holstein, que la suya población yera mayoritariament d'etnia alemana. A disputa politica y territorial resultant a largo plazo se conoixió como la Cuestión de Schleswig-Holstein. En 1848, Dinamarca intentó anexionar-se formalment a zona. Prusia respondió invadindo, lo que dio inicio a la Primera Guerra de Schleswig, que remató con a victoria de Dinamarca. Pero en a Segunda Guerra de Schleswig (1864), Prusia y Austria ganoron y lo territorio estió absorbiu per Prusia en 1867. Dimpués de la redota alemana en a Primera Guerra Mundial, os Aliaus exichioron que la cuestión d'a sobiranía sobre lo territorio se sozmetese a plebiscitos (os plebiscitos de Schleswig de 1920), lo que resultó en a devolución de parte d'o territorio a Dinamarca.
Demografía
editar1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2001 | 2022 |
---|---|---|---|---|---|
2.309.409 | 2.510.608 | 2.611.285 | 2.626.127 | 2.804.249 | 2.927.542 |
Organización politico-administrativa
editarSchleswig-Holstein ye dividita 11 districtos rurals y 4 districtos urbans:
Districtos rurals:
- Districto de Dithmarschen
- Districto de Herzogtum Lauenburg
- Districto de Nordfriesland
- Districto d'Ostholstein
- Districto de Pinneberg
- Districto de Plön
- Districto de Rendsburg-Eckernförde
- Districto de Slesvig-Flensburg
- Districto de Segeberg
- Districto de Steinburg
- Districto de Stormarn
Districtos urbans:
Ciudaz destacatas
editarPuesto | Nombre | Población en 2017 | Area | Densidat |
---|---|---|---|---|
1 | Kiel | 247,943 | 119 km² | 2,090/km² |
2 | Lübeck | 216,318 | 214 km² | 1,010/km² |
3 | Flensburg | 88,519 | 56.7 km² | 1,560/km² |
4 | Neumünster | 79,335 | 71.6 km² | 1,108/km² |
5 | Norderstedt | 78,679 | 58.1 km² | 1,354/km² |
6 | Elmshorn | 49,618 | 21.4 km² | 2,322/km² |
7 | Pinneberg | 43,155 | 21.5 km² | 2,003/km² |
8 | Wedel | 33,347 | 33.8 km² | 986.0/km² |
9 | Ahrensburg | 33,305 | 35.3 km² | 943.5/km² |
10 | Itzehoe | 31,848 | 28.0 km² | 1,136/km² |
Lista de ministro-presidents de Schleswig-Holstein
editarMnistro-presidents de Schleswig-Holstein | |||
---|---|---|---|
Nombre | Partiu politico | Lechislatura | |
1 | Theodor Steltzer | CDU | 1945-1947 |
2 | Hermann Lüdemann | SPD | 1947-1949 |
3 | Bruno Dieckmann | SPD | 1949-1950 |
4 | Walter Bartram | CDU | 1950-1951 |
5 | Friedrich-Wilhelm Lübke | CDU | 1951-1954 |
6 | Kai-Uwe von Hassel | CDU | 1954-1963 |
7 | Helmut Lemke | CDU | 1963-1971 |
8 | Gerhard Stoltenberg | CDU | 1971-1982 |
9 | Uwe Barschel | CDU | 1982-1987 |
10 | Henning Schwarz | CDU | 1987-1988 |
11 | Björn Engholm | SPD | 1988-1993 |
12 | Heide Simonis | SPD | 1993-2005 |
13 | Peter Harry Carstensen | CDU | 2005-2012 |
14 | Torsten Albig | SPD | 2012-2017 |
15 | Daniel Günther | CDU | 2017-hue |
Cultura
editarLuengas
editarA luenga oficial ye l'alemán. O baixo alemán ye a luenga rechional de l'estau. O danés y o frisón son consideradas luengas minoritarias. En as zonas fronterizas, entre Niebüll y Flensburg existe una comunidat de charraires de chuto (Jütisch).
Gastronomía
editarA cocina de Schleswig-Holstein forma parte d'a cocina alemana, en la que s'aperciben as diferents influencias d'as rechions de Baixa Saxonia y Frisia, asinas como de Dinamarca. A proximidat a la mar y lo duro clima chuegan un papel important y determinan os ingredients disponibles. O punto distintivo d'a cocina ye la combinación d'a dulzor con un contraste de gusto aceto u salau. Birollas tipicas son Rote Grütze, Labskaus, Birnen, Bohnen und Speck, Saure Rolle y Mehlbeutel.
Referencias
editar- ↑ (es) Klaus Michel Miebach: El federalismo en la República Federal de Alemania, Materiales de Trabajo N° 3, p.9, Friedrich Ebert Stiftung, 1997.
- ↑ (de) Deutscher Wetterdienst: Klimareport Schleswig-Holstein. Fakten bis zur Gegenwart ‒ Erwartungen für die Zukunft. Offenbach am Main, Deutschland 2017.