22 d'octubre

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Fiestas

Aragón

• Fiestas de Santa Nunilo y Santa Alodia en Adauesca (Semontano de Balbastro, provincia de Uesca).
• Fiestas de Santa Nunilo y Santa Alodia en Betorz (Barcabo, Sobrarbe, provincia de Uesca).

Escaicimientos

Aragón

• 1429 - en Val de Robres (hue en o Matarranya) prencipian as Corz de Val de Robres, con presencia d'o Chusticia d'Aragón Berenguer de Bardaixí y o rei de Navarra Chuan II de Navarra (futuro Chuan II d'Aragón) en calidat de conte de Ribagorza.
• 1916 - S'apreban os estatutos d'o Instituto de Filología de Aragón que heba fundau Juan Moneva y Puyol en 1915, quedando a la fin con o nombre d'Estudio de Filología de Aragón.
• 2023 - Carlos Mayo supera o récord d'Espanya d'atletismo de meya maratón de Fabián Roncero que teneba 22 anyos d'antiguidat.

Atros países

• - Día Internacional d'a Tartameca.
• 1721 - o zar Pero I de Rusia proclama l'Imperio Ruso, en proclamar-se emperador de todas as Rusias.
• 2022 - Giorgia Meloni prene posesión como nueva primera ministra d'Italia.

Naixencias

Aragón

O pintor aragonés Marcelino de Unceta, naixito o 22 d'octubre de 1835.

• 1835 - naixencia en Zaragoza (comarca de Zaragoza) d'o pintor aragonés Marcelino de Unceta (†1905).

Atros países

Sieglo XI

• 1071 - naixencia de Guillén IX, trobador y conte de Piteus (†1126).

Sieglo XVI

• 1511 - naixencia en Saalfeld (Turinchia, Alemanya) de l'astronomo y matematico alemán Erasmus Reinhold (†1553).

Sieglo XVII

• 1689 - naixencia en o palacio de Ribeira (Lisbona) d'o rei Chuan V de Portugal (†1750).

Sieglo XVIII

• 1729 - naixencia en Tczew d'o naturalista polaco Johann Reinhold Forster (†1798).
• 1761 - naixencia en Grenoble (hue en Isèra, Roine-Alpes) d'o politico francés Antoine Barnave (†1793).
• 1764 - naixencia en Avranches (Normandía, hue en A Manga, Baixa Normandía) d'o militar francés Jean-Marie Valhubert (†1805).
• 1778 - naixencia en Granada (Andalucía) d'o politico, periodista, escritor y dramaturgo espanyol Javier de Burgos (†1848).

Sieglo XIX

• 1811 - naixencia en Doborjan, Hongría (hue Burgenland, en Austria) d'o compositor y pianista hongaro Franz Liszt.
• 1818 - naixencia en Saint-Paul (isla Borbón) d'o poeta francés Leconte de Lisle (†1894).
• 1844 - naixencia en París (Francia) de l'actriz francesa Sarah Bernhardt.
• 1870
  • - naixencia en Voronezh (Imperio Ruso) d'o novelista y poeta ruso Ivan Alekseyevich Bunin, Premio Nobel de Literatura en 1933 (†1953).
  • - naixencia en Worcestershire (Anglaterra) d'o escritor y poeta britanico Alfred Douglas (†1945).
  • - naixencia en Bergen (Hordaland) d'o politico noruego Johan Ludwig Mowinckel.
• 1881 - naixencia en Bloomington (Illinois) d'o fisico estausunidense Clinton Davisson, Premio Nobel de Fisica en 1937 (†1958).
• 1886 - naixencia en Madrit d'o escritor gallego Johán Vicente Viqueira (†1924).
• 1896 - naixencia en Lisbona d'o director cinematografico y guionista portugués José Leitão de Barros (†1967).
• 1898 - naixencia en Madrit d'o escritor y filologo espanyol Dámaso Alonso (†1990).
• 1899 - naixencia en Sonsonate (departamento de Sonsonte) d'o escritor y pintor salvadorenyo Salvador Salazar Arrué (†1975).

Sieglo XX

Anyos 1900

• 1903 - naixencia en Nueva York (Nueva York) de l'actor estausunidense Curly Howard (†1952).
• 1904 - naixencia en Nueva York (Nueva York) de l'actriz estausunidense Constance Bennett (†1965).
• 1905 - naixencia en Normand (Oklahoma) d'o fisico y incheniero estausunidense Karl Jansky (†1950).
• 1909 - naixencia en Oriuela (Provincia d'Alicant, Espanya) d'o cantaire (baritono) d'opera y zarzuela espanyol Pedro Terol (†2003).

Anyos 1910

L'actriz estausunidense Joan Fontaine, naixita o 22 d'octubre de 1917.

• 1913
  • - naixencia en Huế de Bảo Đại, emperador de Vietnam (†1997).
  • - naixencia en Budapest (Imperio Austrohongaro) d'o fotografo estausunidense d'orichen hongaro Robert Capa (†1954).
• 1917 - naixencia en Tokio (Chapón) de l'actriz britanica Joan Fontaine.
• 1919 - naixencia en Kermanshah (Persia, hue Irán) d'a escritora, poetesa y dramaturga britanica Doris Lessing, Premio Nobel de Literatura en 2007.

Anyos 1920

• 1920 - naixencia en Springfield (Massachusetts) d'o escritor estausunidense Timothy Leary (†1996).
• 1921 - naixencia en Seta (Erau, Lenguadoc-Rosellón) d'o cantaire, compositor y musico francés Georges Brassens (†1981).
• 1922 - naixencia en Buenos Aires d'o futbolista y entrenador de fútbol archentino Juan Carlos Lorenzo (†2001).
• 1925 - naixencia en Port Arthur (Texas) d'o pintor estausunidense Robert Rauschenberg (†2008).
• 1927 - naixencia en Buenos Aires de l'actor archentino Carlos Estrada.
• 1928 - naixencia en São Paulo (estato de São Paulo) d'o director cinematografico brasilero Nelson Pereira dos Santos.
• 1929 - naixencia en Moscú d'o futbolista ruso Lev Yashin (†1990).

Anyos 1930

• 1938
  • - naixencia en Londres de l'actor y director cinematografico britanico Derek Jacobi.
  • - naixencia en Stamford (Connecticut) de l'actor estausunidense Christopher Lloyd.
• 1939 - naixencia en Malehice (districto de Chibuto, provincia de Gaza, en a colonia portuguesa de Mozambique) o politico mozambiquenyo Joaquim Chissano, president d'o país en 1986-2005.

Anyos 1940

• 1943
  • - naixencia en Eindhoven (Brabant Septentrional) d'o director y productor cinematografico neerlandés Jan de Bont.
  • - naixencia en París de l'actriz y productora cinematografica francesa Catherine Deneuve.
• 1949 - naixencia en Estrasburgo (Baixo Rin, Alsacia) d'o entrenador de fútbol francés Arsène Wenger.

Anyos 1950

• 1952 - naixencia en West Homestead (Pennsilvania) de l'actor estausunidense Jeff Goldblum.

Anyos 1960

• 1964 - naixencia en Šibenik (Dalmacia) d'o chugador de baloncesto croata Dražen Petrović (†1993).
• 1966 - naixencia en Nápols de l'actriz italiana Valeria Golino.
• 1967 - naixencia en Lisbona d'a cantaire portuguesa Rita Guerra.
• 1969 - naixencia en Rockville (Maryland) d'o director y productor cinematografico estausunidense Spike Jonze.

Anyos 1970

• 1970 - naixencia en Madrit d'o cantaire y actor espanyol Coque Malla.
• 1973 - naixencia en L'Alcúdia (Ribera Alta, provincia de Valencia) d'o futbolista valenciano Andreu Palop.
• 1975
  • - naixencia en l'Alcúdia (Ribera Alta) d'o futbolista valenciano Andrés Palop.
  • - naixencia en As Neves (provincia de Pontevedra) d'o futbolista gallego Míchel Salgado.

Anyos 1980

• 1987 - naixencia en Bekoji de l'atleta de meya y luenga distancia etiope Tiki Gelana.

Defuncions

Atros países

Siglo VIII

• 741 - muere en Quierzy (hue en Aisne, Picardía) de Carlos Martel, mayordombre de palacio d'o Reino franco (n.690).

Sieglo XIV

• 1383 - muere en Lisbona o rei Ferrando I de Portugal (n.1345).

Sieglo XVII

• 1613 - muere en Roan (Normandía, hue en Sena Maritimo, Alta Normandía) o poeta francés Mathurin Régnier (n.1573).

Sieglo XVIII

• 1751 - muere en Den Haag (hue Holanda Meridional, Países Baixos) Guillén IV d'Orange-Nassau (n.1711).
• 1792 - muere l'astronomo francés Guillaume Le Gentil (n.1725).

Sieglo XIX

• 1853 - muere en Montevideo o militar y politico uruguayo Juan Antonio Lavalleja, president d'Uruguai (n.1784).
• 1854 - muere en Lützelflüh (cantón de Berna) o escritor suizo Jeremias Gotthelf (n.1797).
• 1871 - muere o cheologo britanico Roderick Murchison (n.1792).
• 1894 - muere en Bonn o zoologo alemán Philipp Bertkau (n.1849).

Sieglo XX

• 1904 - muere en Rietzdorf (Baixa Estiria, Imperio Austrohongaro) o quimico austriaco Karl Josef Bayer (n.1847).
• 1906 - muere en Ais de Provença (Bocas d'o Roine, Provenza-Alpes-Costa Azul) o pintor francés Paul Cézanne (n.1839).
• 1941 - muere en Cusset (Alier, Auvernia) o pintor polaco nacionalizato francés Louis Marcoussis (n.1878).
• 1954 - muere en São Paulo (estato de São Paulo) o escritor, poeta y dramaturgo brasilero Oswald de Andrade (n.1890).
• 1955 - muere en Tarzana (Los Angeles, California) l'actor estausunidense John Hodiak (n.1914).
• 1973 - muere en San Juan (Puerto Rico) o compositor, director d'orquesta y musico catalán Pau Casals (n.1876).
• 1975 - muere en York (Yorkshire) o historiador britanico Arnold J. Toynbee (n.1889).
• 1979 - muere en París a musico y pedagoga francesa Nadia Boulanger (n.1887).
• 1986 - muere en Woods Hole (Massachusetts) o fisiologo hongaro Albert von Szent-Györgyi Nagyrápolt, Premio Nobel de Medicina en 1937 (n.1893).
• 1987 - muere en Saint-Cloud (Altos d'o Sena, Isla de Francia) l'actor francés Lino Ventura (n.1919).
• 1989 - muere en El Masnou (Maresme, provincia de Barcelona) o politico catalán Ramon Trias Fargas (n.1922).
• 1990 - muere en La Verrière (Yvelines, Isla de Francia) o filosofo francés Louis Althusser (n.1918).
• 1995 - muere en Londres o escritor, poeta, novelista y dramaturgo britanico Kingsley Amis (n.1922).
• 1998
  • - muere en Londres o escritor, guionista y productor cinematografico britanico Eric Ambler (n.1909).

Sieglo XXI

• • - muere en Barcelona l'actor espanyol Ángel Picazo (n.1917).
• 2006 - muere en Mapo-gu (Seúl) o politico sudcoreano Choi Kyu-ha, president de Corea d'o Sud en 1979-1980 (n.1919).

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre o 22 d'octubre.

Referencias

• Datos: Q2957
• Multimedia: 22 October / Q2957