1914
anyo
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Anyos: 1911 1912 1913 - 1914 - 1915 1916 1917 |
| Decenios: Anyos 1900 - Anyos 1910 - Anyos 1920 |
| Sieglos: Sieglo XIX - Sieglo XX - Sieglo XXI |
Escaicimientos
editarAragón
editarAtros países
editarChunio
editar- 28 de chunio - Atentato de Sarajevo en a ciudat de Sarajevo: mueren o hereu a la cadiera reyal de l'Imperio Austrohongaro Francisco Ferrando d'Austria y a suya muller, Sofia Chotek.
Chulio
editar- 28 de chulio - l'Imperio Austrohongaro declara a guerra a Serbia, en no dar satisfacción ixe país a las suyas demandas luego de l'asasinato en Sarajevo de l'archiduque Francisco Ferrando d'Austria y a suya muller por Gavrilo Princip en l'atentato de Sarajevo. Ye o prencipio d'a Primera Guerra Mundial.[1]
Agosto
editar- 3 d'agosto - en a Primera Guerra Mundial, l'Imperio Alemán declara la guerra a Francia y o Reino Uniu declara la guerra a los alemans.
- 15 d'agosto - inauguración d'o Canal de Panamá, que une l'oceano Pacifico con l'cceano Atlantico.
- 23 d'agosto - l'Imperio d'o Chapón declara la guerra a l'Imperio Alemán, dentrando asinas en a Primera Guerra Mundial chunto a os Aliaus contra las Potencias Centrals.[2]
Setiembre
editar- 3 de setiembre - o cardenal italiano Giacomo della Chiesa ye esleito Papa con o nombre de Benedet XV.
- 6 de setiembre - o cardenal italiano Giacomo della Chiesa ye consagrato Papa con o nombre de Benedet XV.
- 28 de setiembre - en a Primera Guerra Mundial l'Exercito alemán prencipia o Setio d'Anvers.
Noviembre
editar- 5 de noviembre - en a Primera Guerra Mundial, l'Imperio Ruso, Francia y l'Imperio Britanico declaran a guerra a l'Imperio Otomán.
Aviento
editar- 6 d'aviento - tropas revolucionarias mexicanas de Pancho Villa y Emiliano Zapata dentran en Ciudat de Mexico.[3]
Naixencias
editarAragón
editar- ? - naixencia en Zaragoza de l'arbitro de fútbol aragonés Julián Rey Martínez (†1958).
- 11 de chunio - naixencia en Taust (Cinco Villas) d'o politico aragonés Gregorio López Raimundo (†2007).[4]
- 16 d'aviento - naixencia en Lecinyena (Monegros) d'o galerista aragonés Víctor Bailo Solana (†1975).[5]
Atros países
editarChinero
editar- 14 de chinero - naixencia en North Sydney (Nueva Escocia, Canadá) de Harold Russell, qui recibió o Premio Oscar a o Millor Actor Segundario en 1946 (†2002).
- 15 de chinero - naixencia en Glanton (Northumberland) d'o historiador britanico Hugh Trevor-Roper (†2003).
- 30 de chinero - naixencia en Vancouver (Columbia Britanica) de l'actor, productor cinematografico y director cinematografico canadiense John Ireland (†1992).[6]
Febrero
editar- 17 de febrero - naixencia en Pouldreuzig (Finisterre, Bro-Vigoudenn, Kerne, Bretanya) d'o escritor, poeta y periodista bretón Per-Jakez Heliaz (†1995).
Marzo
editar- 1 de marzo - naixencia en Oklahoma City (Oklahoma) d'o escritor y novelista estausunidense Ralph Ellison (†1994).
- 26 de marzo - naixencia en Charleston (Carolina d'o Sud) d'o militar estausunidense William Westmoreland (†2005).
Abril
editar- 2 d'abril - naixencia en Londres (Anglaterra) de l'actor britanico Alec Guinness (†2000).[7]
- 8 d'abril - naixencia en Álamos (Sonora) de l'actriz mexicana María Félix (†2008).[8]
Mayo
editar
- 5 de mayo - naixencia en Cincinnati (Ohio) de l'actor estausunidense Tyrone Power (†1958).[9]
- 13 de mayo - naixencia en La Fayette (Alabama) d'o boxiador estausunidense Joe Louis (†1981).
Chulio
editar- 14 de chulio - naixencia en Baden (Argovia) de l'actor suizo Howard Vernon.
- 31 de chulio - naixencia en Courbevoie (Isla de Francia) de l'actor francés Louis de Funès.
Agosto
editar- 29 d'agosto - naixencia en Sinuiju (Imperio de Chapón, hue Corea d'o Norte) de l'atleta norcoreano Son Kitei (†2002).
Octubre
editar- 14 d'octubre - naixencia en Washington, DC d'o fisico estausunidense Raymond Davis Jr., Premio Nobel de Fisica en 2002 (†2006).
- 17 d'octubre - naixencia en Cleveland (Ohio) d'o debuixant estausunidense Jerry Siegel, unos d'os creyadors d'o personache de Superman (†1996).
- 25 d'octubre - naixencia en McAlester (Oklahoma) d'o poeta estausunidense John Berryman (†1972).
- 26 d'octubre - naixencia en Los Ángeles (California) de l'actor estausunidense Jackie Coogan (†1984).[10]
- 27 d'octubre
- - naixencia en Ciudat de Mexico d'o politico mexicano Jorge Jiménez Cantú (†2005).
- - naixencia en Swansea d'o escritor, poeta y dramaturgo Galés Dylan Thomas (†1953).[11]
- 28 d'octubre
- - naixencia en Columbus (Ohio) de l'actriz estausunidense Dody Goodman (†2008).[12]
- - naixencia en Nueva York (Nueva York) d'o medico estausunidense Jonas Salk (†1995).
- - naixencia en Liverpool d'o bioquimico britanico Richard Laurence Millington Synge, Premio Nobel de Quimica en 1952 (†1994).
Noviembre
editar- 9 de noviembre - naixencia en Viena (Imperio Austrohongaro, hue Austria) de l'actriz estausunidense d'orichen austriaco Hedy Lamarr (†2000).[13]
- 10 de noviembre - naixencia en Scranton (Pennsilvania, Estaus Unius) d'o director cinematografico, guionista y escritor estausunidense Cy Endfield (†1995).[14]
- 13 de noviembre - naixencia en Madrit d'o antropologo, etnografo, historiador y lingüista espanyol Julio Caro Baroja (†1995).
Aviento
editar- 13 d'aviento - naixencia en Olathe (Kansas) de l'actor estausunidense Larry Parks.
- 26 d'aviento - naixencia en Sunrise (Minnesota, Estaus Unius) de l'actor y productor cinematografico estausunidense Richard Widmark.[15]
- 30 d'aviento - naixencia en Oakland (California) de l'actriz estausunidense Jo Van Fleet (†1996).[16]
- 31 d'aviento - naixencia en El Pedroso (Sevilla) de l'editor andaluz José Manuel Lara Hernández.
Defuncions
editarAragón
editarAtros países
editar- 25 de marzo - muere en Malhana (Bocas d'o Roine, Provenza) o escritor y lingüista occitán Frédéric Mistral, Premio Nobel de Literatura en 1904.
- 2 d'abril - muere en Múnich (Imperio Alemán, hue Alemanya) o escritor y poeta alemán Paul Johann Ludwig von Heyse, Premio Nobel de Literatura en 1910 (n. 1830).
- 31 de chulio - muere asasinato en París o politico francés Jean Jaurès.
- 3 d'agosto - muere en Melun (Sena y Marne) o filosofo, lochico, lingüista y matematico francés Louis Couturat (n.1868).
- 20 d'agosto - muere en a Ciudat d'o Vaticano o Papa Pío X (n.1835).
- 22 de setiembre - muere en as primeras batallas d'a Primera Guerra Mundial en Vaux-lès-Palameix (Mosa) l'escritor francés Alain-Fournier (n.1886).
- 19 d'octubre - muere en Buenos Aires o militar y politico archentino Julio Argentino Roca, president d'Archentina en 1898-1904 (n.1843).
- 23 d'octubre - muere en Buenos Aires o politico archentino José Evaristo de Uriburu, president d'Archentina en 1895-1898 (n.1831).
Se veiga tamién
editarReferencias
editar- ↑ (es) Fernando Cohnen: Un mundo en llamas. Una breve historia entre 1914 y 1945, Editorial Crítica, Barcelona, 2020, 1era edición, p.36. ISBN 078-84-9100-253-0.
- ↑ (es) Fernando Cohnen: Un mundo en llamas. Una breve historia entre 1914 y 1945, Editorial Crítica, Barcelona, 2020, 1era edición, p.38. ISBN 078-84-9100-253-0.
- ↑ (es) Fernando Cohnen: Un mundo en llamas. Una breve historia entre 1914 y 1945, Editorial Crítica, Barcelona, 2020, 1era edición, p.63. ISBN 078-84-9100-253-0.
- ↑ (es) Lopez Raimundo nombrado Hijo Predilecto de la Villa de Tauste en TausteWeb.
- ↑ (es) Víctor Bailo Solana en a Gran Enciclopedia Aragonesa.
- ↑ (en) John Ireland en IMDb.
- ↑ (en) Alec Guinness en IMDb.
- ↑ (en) María Félix en IMDb.
- ↑ (en) Tyrone Power en IMDb.
- ↑ (en) Jackie Coogan en IMDb.
- ↑ (en) Dylan Thomas en a Encyclopædia Britannica.
- ↑ (en) Dody Goodman en IMDb.
- ↑ (en) Hedy Lamarr en IMDb.
- ↑ (en) Cy Endfield en IMDb.
- ↑ (en) Richard Widmark en IMDb.
- ↑ (en) Jo Van Fleet en IMDb.
