Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O Prencipau de Mónegue (en ligur monegasco Múnegu, en occitán Mónegue, /ˈmunege/, en francés y oficialment Monaco), ye o segundo estau mas chicot d'o mundo y o mas densament poblato. Tamién ye una ciudat. Ye localizato en Occitania sobre a Mar Mediterrania, en a Costa Azul, y forma un enclau que muga con o estau francés.

Prencipau de Mónegue
Principauté de Monaco
Principatu de Múnegu
Principat de Mónegue
Bandera de Mónegue Escudo de Mónegue
(En detalle) (En detalle)
Lema nacional: "Deo Juvante"
(Latín; "Con l'aduya de Dios")
Himno nacional: Hymne Monégasque
Situación de Mónegue
Situación de Mónegue
Capital
 • Población
Mónegue
35.000 (2007)
Mayor ciudat Mónegue
Idiomas oficials Monegasco y francés
Forma de gubierno
Prencipe
Ministro d'Estau
Monarquía constitucional
Alberto II
Pierre Dartout
Independencia
8 de chinero de 1297
Superficie
 • Total
 • % augua
Mugas
Posición 246º
1,95 km²
0%
4,4 km
Población
 • Total (2008)
 • Densidat
Posición 188º
32.409
16.620 hab/km²
PIB (PPA)
 • Total (2008)
 • PIB per capita
Posición 117º
US$ 870 millons
US$ 27.000
Moneda Euro (€ EUR)1
Chentilicio Monegasco/a[1]
Zona horaria
 • en Verano
UTC+1
UTC+2
Dominio d'Internet .mc
Codigo telefonico +377
Prefixo radiofonico 3AA-3AZ
Codigo ISO 492 / MCO / MC
Miembro de: OIF, ONU, OSCE
1 Antis de 1999, o franco francés.

Organización administrativa editar

Ta mas información se veiga l'articlo prencipal sobre Organización territorial de Mónegue
 
Barrios de Mónegue.
 
Mónegue.

Mónegue ye o prencipau mas chicot d'Europa asinas como tamién o segundo estau independient mas chicot d'o mundo, por dezaga d'o Vaticano. O estau ye formato por una sola municipalidat (en francés commune). No bi ha distinción cheografica entre o estau y a Ciudat de Mónegue, manimenos as responsabilidaz d'o Gubierno (ran estatal) y as d'a Municipalidat (ran municipal) son diferents. D'alcuerdo a la constitución de 1911, o prencipau se subdividiría en tres municipalidaz:

  • Mónegue (Ciudat de Mónegue), a ciudad viella en un tozal rocoso enamplando-se por a Mediterrania, conoixito como a Roca de Mónegue, u simplament A Roca, a on se troba o palacio.
  • Montcarles, a prencipal aria residencial y hotelera con o Casino de Montcarles en l'este y nord-este.
  • La Condamina, a sección norueste d'a que fa parti l'aria portuaria.

As tres municipalidaz fuoron fusionatas en 1954 (dimpués de cuantas acusacions que deciban que o Gubierno yera actuando d'alcuerdo con o lema «Divide y vencerás»), manimenos tornoron a deseparar-se dimpués, encara que ista vegata con a categoría de barrios:

  • Fòntvièlha, fue creyato como o 4 barrio, una aria construyita en Tierras ganatas a la mar (en a decada de 1970)
  • Moneghetti, se convirtió en o cinqueno districto de Mónegue, creyato a partir d'una parte de La Condamina.
  • Larvotto, segregato de Montcarles, estando o seiseno districto.
  • La Rossa e Sant Roman, poseyendo Le Ténao, se convirtió en o seteno districto de Mónegue, creyato tamién a partir de Montcarles.

Dimpués, se creyoron os 3 zaguers barrios:

  • Sant Miquel, segregata de Montcarles.
  • La Còla, segregata de La Condamine.
  • Las Reveras, nuevo districto monegasco, segregato de La Condamine. En iste districto se localiza o Chardín Exotico.

Un barrio adicional fue planyeato en nuevas tierras obtenitas a la mar, que serían rematatas ta o 2014. O prencipe Alberto II anunció en o suyo discurso de cabo d'anyo en 2009 que istos plans han quedato en suspenso debito a la situación economica actual.

Actualment, o prencipau ye dividito en 10 barrios (con os suyos respectives numeros oficials: a Le Portier, o barrio proposato, le fue asignato o numero 11.

Nr Barrio Aria
(m²)
Área
(hectáreas)
Población
(Censo
de 2000)
Densidat
km2
Manzanas (îlots) Puntos d'intrés
Antiga municipalidat de Mónegue
05 Ciudat de Mónegue 184.750 18,47 1.034 5.597 19 A Ciudat Viella con o palacio
Antiga municipalidat de Montcarles
01 Montcarles/Li Espelugas (Bd. Des Moulins-Av. de la Madone) 281.461 28,14 3.034 10.779 20 L'aria d'o casino y os hotels
02 La Rossa e Sant Roman (Annonciade-Château Périgord) 105.215 10,52 3.223 30.633 15 Incluye, en o norte, Le Ténao
03 Larvotto e Molins Bas (Larvotto-Bd Psse Grace) 328.479 32,84 5.443 16.570 15 Aria de placha de l'este
10 Sant Miquel (Psse Charlotte-Park Palace) 142.223 14,22 3.807 26.768 24 Aria central residencial
Antiga municipalidat de La Condamine
04 La Condamina 237.283 23,72 3.847 16.213 27 L'aria portuaria, en o noroeste
07 La Còla (Plati-Pasteur-Bd Charles III) 188.073 18,80 2.822 15.005 15 En a muga ueste con Cap d'Ail
08 Las Reveras (Hector Otto-Honoré Labande) 75.747 7,57 2.515 33.203 11 Contiene o Chardín Exotico
09 Moneghetti/Baloard de Belgica (Bd Rainier III-Bd de Belgique 107.056 10,70 3.003 28.051 18  
Nuevas tierras ganatas a la mar
06 Fòntvièlha 324.157 32,41 3.292 10.156 9 Prencipiato en 1971
11 Le Portier 275.0001) 27,50 - - - Plans suspenditos por o Prencipe Alberto en 2009
  Mónegue 1.974.444 197 32.020 16.217 173  
1) Area no incluyita en o total, ye nomás proposata

Por motivos estatisticos, os barrios de Mónegue son dividitos en 173 manzanas (îlots), comparables con os bloques censals en Estaus Unius.


  As divisions administrativas d'Occitania  

En Espanya:

A Val d'Arán en a provincia de Leida, Catalunya

En Italia:

A Guardia Piemontesa en Calabria · partis de Liguria amán d'a muga francesa · Vals Occitanas de Piemont

En Francia:

Rechions : Auvernia-Roine-Alpes · Centro-Val de Loira · Nueva Aquitania · Provenza-Alpes-Costa Azul · Occitania

Departamentos : Alier (03) · Alpes d'Alta Provenza (04) · Altos Alpes (05) · Alpes Maritimos (06) · Ardescha (07) · Arièja (09) · Aude (11) · Avairon (12) · Bocas d'o Roine (13) · Cantal (15) · Charanta (16) · Char (18) · Corresa (19) · Cruesa (23) · Dordonya (24) · Droma (26) · Erau (34) · Gardon (30) · Alta Garona (31) · Gers (32) · Gironda (33) · Indre (36) · Isèra (38) · Landas (40) · Loira (42) · Alta Loira (43) · Losera (48) · Òlt (46) · Òlt y Garona (47) · Puèi Domat (63) · Pireneus Atlanticos (64) · Altos Pireneus (65) · Pireneus Orientals (66) · Tarn (81) · Tarn y Garona (82) · Var (83) · Vauclusa (84) · Viena (86) · Alta Viena (87)

Antigas provincias : Biarn · Borbonés · Delfinato · Condau de Foix · Gascunya · Guyena · Lenguadoc · Lemosín · Condau de Niza · Auvernia · Provenza · Condau Venaicin

Mónegue


Estaus d'Europa
Abkhasia3 | Albania | Alemanya | Andorra | Armenia2 | Artsakh3 | Austria | Azerbaichán1 | Belarrusia | Belchica | Bosnia y Herzegovina | Bulgaria | Cazaquistán1 | Croacia | Cheorchia1 | Chipre2 | Chipre d'o Norte2, 3 | Chequia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | Espanya1 | Estonia | Finlandia | Francia1 | Grecia | Hongría | Islandia | Irlanda | Italia1 | Kosovo3 | Letonia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgo | Macedonya d'o Norte | Malta | Moldavia | Mónegue | Montenegro | Noruega | Osetia d'o Sud3 | Países Baixos | Polonia | Portugal | Reino Uniu | Rumanía | Rusia1 | San Marino | Serbia | Suecia | Suiza | Transnistria3 | Turquía1 | Ucraína | Vaticano
Dependencias: Åland | Akrotiri y Dhekelia | Chibraltar | Guernési | Isla de Man | Islas Feroe | Jèrri | Svalbard
1 Parti d'o suyo territorio ye difuera d'Europa. 2 Se troba en Asia, pero tien relacions historico-culturals con Europa. 3 Parcialment reconoixiu. 4 No reconoixito
  1. (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.