Denominación d'Orichen Protechida Presiego de Calanda

A Denominación d'Orichen Protechida Presiego de Calanda ye una denominación d'orichen protechida aragonesa sobre o fruito Prunus persica en a comarca natural d'o Baixo Aragón, entre as provincias de Teruel y Zaragoza, y mas concretament en a localidat de Calanda y a suya redolada. A suya producción viene dende a Edat Meya.

Presiegos de Calanda

Orichens

A producción d'iste singular fruito apareixe ya descrita en documentos medievals baixo as formas de présec u priscos. En 1895 o botanico José Pardo Sastrón reyaliza una descripción d'a producción d'o "presiego de Calanda". A expansión d'iste cautivo, orichinario d'árbols autoctonos, prencipió en os anyos 1950 coincidindo con o tradicional empochau d'o fruito, con un incremento máximo de superficie en as decadas d'os anyos 1970 y 1980, cuan cuasi se plegoron a las 3000 ha.

Redolada

Adintro d'Aragón incluye 44 municipios de cuantas comarcas, tanto d'a provincia de Teruel como de Zaragoza, en un territorio tradicionalment conoixiu como Baixo Aragón.

Clima

As temperaturas meyas anyals son d'entre 14,3°C en Albalat y Alcanyiz y 15°C en Casp, lo que corresponde a las valors mas altas d'a parti central d'a val d'Ebro. A meya d'as maximas ye de 19,9°C en Alcanyiz, 20,1°C en Albalat y de 20,6°C en Casp, estando a meya d'as minimas 8,8, 8,5 y 9,3°C respectivament. O mes mas calido ye chulio y o mas fredo chinero.

As precipitacions meyas anyals van dende os 327,9 mm de Casp y os 361,1 mm d'Albalat de l'Arcebispe dica os 367,9 mm d'Alcanyiz. Mayo y octubre son os meses con mas precipitacions, concentrando-se un 34% d'as plevidas en agüerro y un 27% en primavera, debant d'o 20% en verano y nomás o 19% en hibierno.

Unatra caracteristica sinyalera d'o clima d'ista zona ye a inversión termica, i habendo d'hibierno periodos d'anticiclón a on l'aire fredo se posa en as capas baixas propiciando a formación de boiras baixas duraderas que fan que as temperaturas baixen d'os 6°C, mientres que en os puestos altos d'a mesma redolada as maximas son de mas de 15°C.

Demarcación cheografica

Os municipios incluyius en a Denominación d'Orichen son: Auguaviva, Albalat de l'Arcebispe, Alcanyiz, Alcorisa, Alloza, Andorra, Arens de Ledón, Arinyo, Berche, Calaceit, Casp, Castelserás, Casterló, La Chinebrosa, Chiprana, Cretas, Escatrón, Exatiel, Favara, Fayón, Foz Calanda, Foz Espalda, La Fraixneda, Íxar, Ledón, Maella, Lo Mas de las Matas, Mazalión, Mequinenza, Molins, Nonasp, Oliet, Las Parras de Castellot, La Puebla d'Íxar, Sant Per de Calanda, Sastago, Seno, Torrelconte, Urreya de Gayén, Val de Robres, Val d'el Tormo y Val Chunquera. Toz éls tamién fan parti d'a DOP Aceite d'o Baixo Aragón.

Caracteristicas

Presiegos empochaus en l'árbol

O presiego tardano con denominación d'orichen protechida conoixiu como "presiego de Calanda" se cautiva de forma tradicional, caracterizando-se por o proceso d'empochau previo a la suya maduración; ye reconoixible por a suya grandaria, una color amariella uniforme y sin d'estrías, o suyo exquisito aroma y una sabor dulce propia.

Variedaz

En o mercado s'entiende por "presiego de Calanda" os fruitos comercializaus con o sello d'o Consello Regulador d'a especie Prunus persica Sieb. & Zucc, procedents d'a variedat autoctona «amariello tardano» y os suyos clons seleccionaus «jesca», «evaisa» y «calante».

Producción y comercialización

O fruto ye condicionau, envasau y transformado en a zona de producción. Os presiegos son cautivaus en a zona sud-oriental d'a depresión d'Ebro entre as provincias de Teruel y Zaragoza, emplegando a tecnica tradicional de l'empochau individual d'os fruitos en l'árbol, que se reyaliza entre os meses de chunio y chulio, habendo de permaneixer a pocha de papel parafinau dica l'inte d'o manipoleyo, protechendo d'ista forma a o producto de tratamientos, cayidas y plagas.

Empresas

I hai 13 cooperativas y empresas comercializadoras de presiegos con DOP Presiego de Calanda:

Alejandro y Miguel Zgv, S.L. (Nonasp) Cooperativa del Campo San Lorenzo (Maella) Cooperativa San Miguel - Cofruval (Pui Moreno) Frumaspi Agrícola S.L. (Maella) Frutas del Martin, S.C.A. (Albalat de l'Arcebispe) Frutas Taberner, S.L. (Favara) Frutícola Bajoaragonesa S.C. (Casp)

Frutícola Maellana (Maella) La Calandina S. Cooperativa (Calanda) La Chipranesca S.C.L. (Chiprana) Meseguer Arrufat, S.C. (Mazalión) Rosan S.C. (Mazalión) Soc. Coop. del Campo San Isidro (Mazalión)

Vinclos externos

• (es) Presiego de Calanda
• (es) (en) (de) Web oficial

• Datos: Q6009735
• Multimedia: Calanda (peach) / Q6009735