Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O Estau de Qatar (en arabe دولة قطر) ye un país de l'Orient Meyo d'Asia situau en en o Golfo Persico mugant con Arabia Saudita.

Estau de Qatar
دولة قطر
Dawlat Qatar
Bandera de Qatar
(En detalle)
Lema nacional:
Himno nacional: As Salam al Amiri
Situación de Qatar
Situación de Qatar
Capital Doha
Mayor ciudat
Idiomas oficials Arabe
Forma de gubierno Emirato
Tamim bin Hamad Al Thani
Khalid bin Khalifa
Independencia 3 de setiembre de 1971
Superficie
 • Total
Posición 157º
11.437 km²
Población
 • Total
 • Densidat
Posición 154º
769.152 (2000)
69 hab/km²
PIB (PPA)
 • Total ([[]])
 • PIB per capita
Posición º

Moneda Reyal cuatarín (QAR)
Chentilicio Cuatarín/a[1]
Zona horaria UTC+3
Dominio d'Internet .qa
Codigo telefonico +974
Prefixo radiofonico
Codigo ISO
Miembro de: OPEP, ONU, Liga d'Estaus Arabes

Qatar tien arredol de 2,7 millons d'habitants, pero nomás arredol d'o 10 % d'éls son ciudadans de Qatar. A mayoría d'o 90 % restant d'a población total d'o país son treballadors migrants sin ciudadanía cuatarina; ista ye la taxa mas alta de treballadors migrants en o mundo. A resultas de que la mayoría d'istos immigrants son orichinarios d'o sud y sudeste d'Asia, nomás os d'o sud d'Asia representan mas d'a metat de toz os residents en Qatar.

Qatar obtenió la suya independencia d'o Reino Uniu en 1971. Dende alavez s'ha gubernau de forma autoritaria como una monarquía absoluta. L'Islam ye la relichión de l'estau y la Sharia ye la prencipal fuent de lechislación. Se considera que la situación d'os dreitos humans en o país ye extremadament critica y, en particular, os immigrants con salarios baixos en Qatar bella vegada reciben un tracto inhumán.

En termins d'ingresos, o país tien o tercer PIB per capita mas alto d'o mundo y la seisena RNB per capita mas alta. Qatar ye clasificau per a ONU como un país de muit alto desembolique humán, con o tercer IDH mas alto d'o mundo arabe dimpués d'os Emiratos Arabes Unius y Arabia Saudita. Qatar ye una economía d'ingresos elevaus seguntes o Banco Mundial, apoyada per a tercera reserva mundial de gas natural y de petrolio. Manimenos ye tamién o prencipal emisor de gases d'efecto hibernadero d'o mundo per capita.[2]

Qatar tamién adquirió prominencia internacional per estar a seu de l'achencia de noticias Al Jazeera, fundada en 1996 per o gubierno de Qatar, de gran eco en o mundo arabe y islamico, que ha estau o centro de contraversias y tensions con os Estaus Unius.[3]

Clima editar

Con una precipitación anyal de menos de 100 mm, Qatar ye un d'os paisaches mas ixucaus d'a tierra. A causa d'a suya proximidat con o Golfo Persico, o clima ye subtropical y caloroso tot l'anyo. A humedat oscila entre lo 40 % y lo 70 % seguntes o mes. De verano, as temperaturas de 45 °C no son raras, d'hibierno baixan a un promeyo de 17 °C. Manimenos, especialment en os zaguers hibiernos, as temperaturas per debaixo d'os 10 °C han estau mas frecuents. L'aire ixuto y polvoriento d'o nordueste, Shamal, bufa a ormino.

Respective a esferras naturals como erupcions volcanicas, huracans, tierratremos, sequeras y l'aumento d'o livel d'a mar, Qatar ye considerau un d'os países mas seguros d'o mundo. En l'Informe de risgo mundial de 2021, teneba lo risgo d'esferras mas baixo d'os 181 países enquestaus.[4]

Organización politico-administrativa editar

 
Mapa d'os municipios de Qatar.

Qatar ye dividiu dende 2014 en 8 municipios (baladiyah):

Situación Municipio Capital Habitants
Anyo: 2015[5]
Superficie
en km²
Habitants
per km²
  Doha Doha 956.457 234 4.087
  al-Chaur al-Chaur 202.031 1.613,3 125
  ad-Daʿayan 43.176 236 183
  ar-Rayyan ar-Rayyan 605.712 2.450 247
  al-Wakra al-Wakra 299.037 2.578 116
  asch-Schahaniyya asch-Schahaniyya 187.571 3.309 57
  asch-Schamal Madīnat asch-Schamāl 7.975 902 8,8
  Umm Salal Umm Salal 90.835 318 286

Economía editar

A suya economia yera basada prencipalment en a pesca y a recolección de perlas, pero o descrubimiento de petrolio en o suyo territorio mientres os anyos 1940 produce un cambio en a suya economia. Actualment ye una economía basada en o petrolio pero o estau ye invertindo en infraestructuras ta convertir-se en un puesto turistico y organizar escaicimientos esportivos importants.

Esporte editar

Competicions esportivas editar

A competición mas important celebrada en Qatar será a Copa Mundial de fútbol en a suya XXII edición de 2022, tamién important ye o Gran Premio de Qatar de Motociclismo organizau dende l'anyo 2004 en o cercuito de Losail.

Referencias editar

  1. (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.
  2. (en) Where in the world do people emit the most CO2? en ourworldindata.org
  3. (ca) Qatar en a Gran Enciclopèdia Catalana
  4. (de) Bündnis Entwicklung Hilft, Institut für Friedenssicherungsrecht und Humanitäres Völkerrecht Ruhr-Universität Bochum (Hrsg.): WeltRisikoBericht 2021. 2021, ISBN 978-3-946785-11-8, pp. 44–45, 54–57
  5. (de) Citypopulation.de: Katar

Vinclos externos editar


Estaus d'Asia

Afganistán | Arabia Saudita | Armenia1 | Azerbaichán1 | Bahrein | Bangladesh | Birmania | Bután | Brunei | Cambocha | Cazaquistán1 | Cischordania2 | Corea d'o Norte | Corea d'o Sud | Chapón | Cheorchia1 | Republica Popular de China | Republica de China (Taiwan) | Chipre1 | Chordania | Echipto | Emiratos Arabes Unius | Francha de Gaza2 | Filipinas | India | Indonesia | Irán | Iraq | Israel | Kirguizistán | Kuwait | Laos | Liban | Malaisia | Maldivas | Mongolia | Nepal | Omán | Pakistán | Qatar | Rusia1 | Singapur | Sri Lanka | Siria | Tachiquistán | Tailandia | Timor Oriental | Turquía1 | Turkmenistán | Uzbekistán | Yemen | Vietnam

Dependencias: Akrotiri y Dhekelia | Hong Kong | Islas Cocos | Isla de Nadal | Macau | Territorio Britanico de l'Ocián Indico
1 Perteneix a Europa por razons culturals y historicas, pero cheograficament ye en Asia. 2 Territorios controlaus por Israel y gubernaus por l'Autoridat Palestina.