Mar Hadriana
![]() |
Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla. |
A mar Hadriana u Adriana[1] (d'o latín Mare Hadriaticum u Mare Adriaticum; mare Adriatico en italiano, Jadransko morje en esloveno, Jadransko more en serbocroata, Јадранско море en alfabeto cirilico y Deti Adriatik en albanés) ye una mar d'a Mar Mediterrania, que desepara a peninsula italica d'a peninsula balcanica, con una superficie de 160.000 km², alto u baixo y con una fondura meya de 444 metros,[2] con una fondura maxima de 1.460 metros. Se comunica con a mar Mediterrania (en ye manimenos un golfo d'ixa mar) por a canal d'Otranto, entre Pulla y Albania. Actualment, mugan con a mar Hadriana Italia, Eslovenia, Croacia, Bosnia y Herzegovina, Montenegro y Albania.
En a mar bi ha quantas islas; encara que a o sud a isla de Corfú, en Grecia, no en fa parte, historicament estió a talaya d'a Republica de Venecia dica a suya desaparición en 1797 con o Tractau de Campo Formio. Ye asinas considerata como a clau estratechica d'a mar Hadriana.
Ye una mar a on bi ha a-saber-los puertos, destacando-ie Venecia u Trieste a o norte, Ancona, Bari, Dubrovnik, Rijeka, Split u atros.
EtimolochíaEditar
O suyo nombre tien orichen en o nombre d'a ciudat etrusca d'Hadria (hue Adria en italiano), encara que s'emplegaba nomás ta un golfo (hue colmatato por o río Po) que bi n'heba.
En o "libro d'as Marabillas d'o Mundo" muestran con una mala traducción dende o francés a confusión entre ixe golfo, l'actual golfo de Venecia y a Mar Hadriana:
Papel historicoEditar
A mar Hadriana estió uno d'os puestos d'expansión d'o comercio mientres l'Antiga Grecia, en confluir en ixa mar as rutas de transporte maritimo enta o sud (Grecia u Echipto) y as rutas de transporte terrestre dende o norte (mar Baltica y norte d'Europa). Yera por o suyo traviés como plegaba enta o sud d'Europa y Echipto l'ambre d'a mar d'o Norte y d'a mar Baltica.
Mientres a Edat Meya y a Edat Contemporania, a mar Hadriana estió un territorio controlato por a Republica de Venecia, encara que as suya marguin oriental bi hese l'Imperio Otomán dende o sieglo XV.
Dende o sieglo XIX, l'Imperio Austrohongaro, en competencia con o reino d'Italia, esdevenioron as potencias prencipals d'a mar Hadriana.
Vinclos externosEditar
- Se veigan as imachens de Commons sobre a mar Hadriana.
ReferenciasEditar
- ↑ Nombre en aragonés seguntes o Libro d'el Trasoro (Libro d'o Trasoro).
- ↑ (en) Adriatic Sea en a Encyclopedia Britannica 2008.