Sarrau d'o Sarrastanyo

(Reendrezau dende Sarrato d'o Sarrastanyo)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo tracta sobre o sarrau d'o Sarrastanyo. Ta altros usos d'o toponimo «Sarrastanyo» se veiga Sarrastanyo (desambigación).

O sarrau d'o Sarrastanyo u, mas a sobén, simplament o Sarrastanyo, ye un sarrau menor d'Aragón que fa parte d'o sistema orografico d'a sierra de Buil-Camporretuno, divisoria d'entre a cuencas hidrolochicas d'o río Cinca, d'o río Susía y a d'o río Ena, en o termin municipal de l'Aínsa-Sobrarbe, en a comarca de Sobrarbe y a provincia de Uesca.

O Sarrastanyo
Anvista parcial d'o Sarrastanyo, dende o tozal de Buil y con plevia.
Cheografía
Cordelera Sierras interiors pirenencas
Sector
'
Maxima altaria ±920 m
Cimas importants
Largaria ±3,5 km
Amplaria 0,7 km
Superficie
Vértiz cheodesico
Subsistemas
Administración
Estau Espanya
País Aragón
Municipios L'Aínsa-Sobrarbe
Edat
Materials
Tipo
Mapa

Cheografía

editar

A loma d'o sarrau se prolarga con forma de luna creixent («C» invertida), con una largaria aproximada de 3,5 km, deixando por un costau delimitau o soaso de Buil en a man occidental (costau concavo), y por l'altra, con mas gran desnivel, as cuencas d'os barrancos de Bruello y a Capana que baixan camín ta la Cinca, por a man oriental (costau convexo).

Por a suya cara este, o Sarrastanyo presenta cualques sarraus perpendiculars que acomodan as valletas d'os barrancos debantditos, dando-le una cheografía complexa a lo terreno, en a que 2 u dica 3 barrancos trazan vallons de forma radial, camín ta la Cinca, mientres que por alto d'os encabezamientos d'ixes sarraus, tot destacando-se con mayor altaria que o punto en o que os sarraus naixen, una paret de lenera corona tot lo conchunto y resulta visible en a distancia dende a valle d'a Cinca.

Ixa lenera, con afloramientos de penya d'a Era Mesozoica, presenta cuantiosos fosils d'invertebraus marins encastaus y tamién por tierra, por o que constituye un puesto d'interés ta cheologos y coleccionistas. Un camín, que significativament se diz de «os Dinerez» por l'abundancia de Nummulites, conduce por astí dende as poblacions d'o soaso de Buil cara t'as diferents aldeyas y pardinas que se troba en a vallonada de la man oriental, y en a suya trachectoria recorre en paralelo bellas docenas de metros por debaixo d'a lenera, con un desnivel cuasi cantimplano en ixe troz,[1] tot fendo posible admirar-se con as formacions erosivas de la man oriental d'o Sarrastanyo.

Toponimia

editar

Sarrastanyo ye un toponimo que se composa de dos posibles lemas: «sarra» y «estanyo». O primer ye una forma arcaica, actualment desapareixida en as parlas vivas, d'a parola «sierra», pero que ha quedau fosilizada en iste y belaltros toponimos. A segunda puede fer referencia a bella acumulación d'augua que n'habe tiempos i podría haber habida.

Se veiga tamién

editar

Referencias

editar


Sierras exteriors pirenencas
Aguila | Arangol | Almunia | Aubenç | Balcetz | Bardella | Blancafort | Buil-Camporretuno | Caballera | Carbonera | Carrodilla | Comiols | Conca | Convent | Crapamonte | Cucut | Elsón | Entremont | Gratal | Guara | Gabardialla | Gomiols | Lacunarda | Lata | Lobarre | Llaguarres | Llarga | Lupera | Mill | Mitjana | Montsec (Montgai | Chiribeta) | Montclús | Mont-roig | Móra | Os | Pano | Partara | Perpella | Rei | Rufas | Savinós | Salinas | Salinas | Santa Barbara | Santa Quiteria | Santo Domingo | Sant Mamet | Sant Miquel | Sant Quílez | Sant Salvador | Sarrastanyo | Sevil | Torón | Trillo | Ubiergo | Volteria