Mercurio (elemento)
![]() |
Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla. |
- Iste articlo ye sobre un element quimico; t'atros usos, se veiga Mercurio.
Mercurio | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Información cheneral | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nombre, simbolo, numero | Mercurio, Hg, 80 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Serie quimica | Metal de transición | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupo, periodo, bloque | 12, 6, d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Color | color archent![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Peso atomico | 200.59(2) g·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Configuración electronica | [Xe] 4f14 5d10 6s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Electrons por capa | 2, 8, 18, 32, 18, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Propiedatz fisicas | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fase | liquido | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Densidat en liquido en o p.f. | 13.534 g·cm−3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Punto de fusión | 234.32 K (-38.83 °C, -37.89 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Punto d'ebullición | 629.88 K (356.73 °C, 674.11 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Punto critico | 1750 K, 172.00 MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Entalpía de fusión | 2.29 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Entalpía de vaporización | 59.11 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Calor especifica | (25 °C) 27.983 J·mol−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Propiedatz atomicas | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Estructura cristalina | rombohedrico | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Estatos d'oxidación | 4, 2 (mercurico), 1 (mercuroso) (oxido liucherament basico) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Electronegatividat | 2.00 (escala de Pauling) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Enerchías d'ionización | 1ª: 1007.1 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ª: 1810 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3ª: 3300 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Radio atomico | 151 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Radio covalent | 132±5 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Radio de van der Waals | 155 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atra información | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ordenación magnetica | diamagnetico | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Resistividat electrica | (25 °C) 961nΩ·m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Conductividat termal | (300 K) 8.30 W·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dilatación | (25 °C) 60.4 µm·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Velocidat d'o sonito | (liquid, 20 °C) 1451.4 m/s | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numero CAS | 7439-97-6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Isotopos mas estables | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
O mercurio u, tradicionalment, archent viu,[1] ye un elemento quimico de numero atomico 80. O suyo nombre y abreviadura Hg procedent d'o latín hidrargirium y de hydrargyrus, que a la vegata proviene d'o griego hydrargyros (hydor = augua y argyros = archent).
Caracteristicas prencipalsEditar
Ye un metal plateyato que a temperatura stándard ye un liquido inodoro. Ye un mal conductor d'a calor comparato con atros metals, encara que no ye mal conductor d'a electricidat. Se mezcla facilment con muitos atros metals como l'oro u l'archent producindo amalgamas, fueras de con o fierro. Ye insoluble en augua y soluble en acido nitrico. Quan aumenta a suya temperatura produce vapors toxicas y corrosivas, mas pesatas que l'aire. Ye perchudicioso por inhalación, inchestión y contacto. Producto muit irritant ta a piel, uellos y vías respiratorias. Ye incompatible con l'acido nitrico concentrato, l'acetileno, l'amoniaco, o cloro y os metals.
Atros sinonimos de mercurio, son; mercurio elemental, mercurio metalico, mercurio metal, archent liquido y archent vivo . Ta os estudiosos de l'alquimia yera o metal esencial d'o que derivaba a resta y en Orient se creyeba que serviba ta porlongar a vida.
ObtenciónEditar
A mena mas important de mercurio, ye o cinabrio y as mayors reservas meneras d'iste se troben en Andalucía, en as menas d'Almadén.
UsosEditar
O suyo uso mas antigo fueras d'a extracción d'oro y archent, estió a confección de mirallos, en a que encara hue s'aplica. Se fa servir tamién en instrumentos de mesura, enchufes, fluorescents y como catalizador.
Atros usos d'o mercurio se dirichen a la industria d'os explosivos. Tamién ha estato notable o suyo uso por os dentistas como compuesto prencipal en os empastes de caixals, pero ha estato substituito fa poco tiempo (en os países mas desenvolicatos) por o bismuto, de propiedatz parellanas pero licherament menos toxico.
Tamién ha tenito usos en medecina a traviés d'o mercoquinol (oxiquinolinsulfonato de mercurio) y d'o hidrargirol (parafeniltoniato u parafenolsulfonato de mercurio), iste zaguero como antiseptico, igual que atros muitos como o hidrargol, o hidrargiroseptol, o yoduro mercurico, o cloroyoduro mercurico, o mercuriol, etc. Ta mas detalles se veigan os compuestos d'o mercurio.
PrecaucionsEditar
Se transporta en estato liquido, codigo de l'A.D.R.: 8,66,c. S'almadazena en arias fredas, xutas, bien ventilatas, aluenyatas d'a radiación solar y de fuents de calor y ignición; aluenyato d'acido nitrico concentrato, acetileno, amoniaco y cloro. Ha d'almadazenar-se en recipients irrompibles de materials resistents a la corrosión y que sían compatibles. Os contenedors han de zarrar-se hermeticament. Se pueden emplegar contenedors d'acero, acero inoxidable, fierro, plasticos, vidre, porcelana. Han d'evitar-se os contenedors de plomo, aluminio, arambre, estanyo y sen.
En o etiquetache han d'incorporar-se as frases R: R 23 ("Toxico por inhalación") y R 33 ("Periglo d'efectos acumulativos"). Tamién han d'incorporar-se as frases S: S 1/2 ("Conserve-se zarrato con clau y mantenga-se difuera de l'alcance d'os ninos"), S 7 ("Mantenga-se o recipient bien zarrato") y S 45 ("En caso d'accident u malestar, acuda a escape a o medico (si ye posible, amostre-le a etiqueta)").
Os efectos inmediatos que puet producir por inhalación son: escozor de garganchón, mal de tozuelo, ansias, perduga d'a gana y debilidat muscular. Por contacto con uellos y piel: enroyecimiento, irritación. Por inchestión: gomitos, diarrera, perduga d'a gana y debilidat muscular.
A exposición porlongata u repetita puet prevocar: lesions en rinyons, cerebro y sistema niervoso.
En caso d'accident os primers auxilios a proporcionar son:
- En caso d'inhalación: tresladar a victima a l'aire fresco. Buscar atención medica.
- En caso de contacto con a piel: quitar a ropa contaminata. Lavar l'aria afectata con augua y xabón. Buscar atención medica.
- En caso de contacto con os uellos: lavar os uellos a escape con augua. Buscar atención medica.
- En caso d'inchestión: limpiar a boca con augua. Buscar atención medica.
As malautías u lesions asociatas a o mercurio se dicen: hidrarchirismo u mercurialismo y hidrarchiria.
Contaminación con mercurioEditar
L'uso cheneralizau de mercurio en pinturas, desinfectants, fertilizants y electronica ha feito que a concentración suya en l'augua d'as ma siga periglosa. Entra en as cadenas alimentarias marinas, y por bioacumulación se concentra en os animals marins que son en os cabaltos d'estas cadenas alimentarias, l'hombre incluito. Como conseqüencia de qualques accidents grieus han iu sustituindo poquet a poquet o mercurio en belunas d'as suyas aplicacions.[2]
Atras caracteristicas d'o mercurioEditar
ReferenciasEditar
- ↑ (es) J Angel Sesma, Ángeles Líbano Zumalacárregui: Léxico comercial en Aragón (Siglo XV), Institución Fernando el Católico, 1982.
- ↑ (es) Francisco Anguita Virella, Fernando Moreno Serrano: Procesos Geológicos Internos. Editorial Rueda. Madrit 1991, pp 203-204
Vinclos externosEditar
- Se veigan as imáchens de Commons sobre o mercurio.
- (en) webelements