Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Aspriella (en castellano Asprilla) yera un lugar medieval situau en o municipio de Chaca, comarca d'a Chacetania, amán de l'actual lugar d'Espuéndolas.

Aspiriella
Despoblau medieval d'Aragón
Entidat
 • País
 • Provincia
 • Comarca
 • Municipio
Despoblau medieval
 Aragón
 Uesca
Chacetania
Chaca
Partiu chudicial Chaca
Población
 • Total

0 hab.
Altaria
 • Meyana

985 m.
Parroquial
 • Diocesi
 • Arcipestrau

Chaca
Chaca-Berdún
Coordenadas
Aspiriella ubicada en Aragón
Aspiriella
Aspiriella
Aspiriella en Aragón

Encara ye en ruinas a ermita de Sant Chulián d'Aspriella que sería en orichen l'antiga ilesia d'un monesterio situau en Aspiriella.

Toponimia editar

L'oriche d'iste toponimo ye o latín ASPER fendo referencia a la 'tierra rocosa, aspra'.[1]

Historia editar

Bi ha documentación de l'anyo 1149 en a que Sancho Garcés y a suya muller donaban a o monesterio de Sant Chuan d'a Penya un monasteriolo adedicau a San Chulián y os suyos bienes, entre os que se trobaba a villa de Asperella, situada "in confinio campo Iaka". Posteriorment, en 1156, Ponz de Asprella se nombra como testigo d'a crompa d'una casa en Chaca efectuada a Pedro y a suya muller, Urraca, por Pedro Rocatallada y a suya muller, Boneta.

O rei Pero II d'Aragón donó en 1209 ista villa chunto a o lugar de Lerés a Sant Chuan d'a Penya, "con toz os suyos termins y pertenencias y con hombres y mullers que asti i viven u vivirán, con monts y planas, yermos y poblaus, vals, torrents, con auguas, ríos, fuents, selvas, lenyas, hierbas, praus, pastos y arbolau de cualsiquier especie. O 9 de noviembre de 1229 o monesterio pinatense, propietario d'Aspriella, lo atreuda a Miguel de Eza.

Apareixen atra vegada nombraus en 1245, en un alcuerdo sobre as ilesias propiedat d'o monesterio de Sant Chuan de la Penya, tanto a ilesia como o monesterio de Sant Chulián d'Aspriella. En l'anyo 1275 sería l'abat pinatense Pero y a suya comunidat os que alcordarían a cesión temporal de cuantas villas, entre ellas Aspriella, a o infant don Pero, futuro Pero III d'Aragón, pa bosar por os gastos que heba teniu en a conquiesta de cuantos lugars. Un anyo dimpués, en 1276, Pero III tornaría a villa a o monesterio de Sant Chuan d'a Penya.

Frai Alberto Faci deciba en 1739 que Aspriella tenió dica 30 casas habitadas. Por a suya parti Jordán de Asso lo incluye en a suya lista de lugars desapareixius d'o districto de Chaca.

Leyendas editar

Aquí se repite o mito, muit estendillau por tot o Pireneu aragonés, d'as viellas pervivients. Fuoron dos as mullers que sobrevivioron a una epidemia de colera y que habioron de marchar y demandar asilo en Espuéndolas, estando acullidas en iste lugar y pasando a propiedat d'as tierras d'Aspriella a os suyos habitants.

Referencias editar

  1. (es) Geografía medieval de Serrablo. José Miguel Navarro López. Colección «A Lazena de yaya», 15. ISBN 84-8127-104-7