Alifonso III d'Aragón

(Reendrezau dende Alfonso III d'Aragón)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Alifonso III d'Aragón
Rei d'Aragón


1285 - 18 de chunio de 1291
Coronación Zaragoza, 15 d'abril de 1286
Predecesor Pero III
Succesor Pero IV

1285 - 18 de chunio de 1291
Coronación Valencia, 2 de febrero de 1286
Predecesor Pero I
Succesor Pero II
Naixencia 1265
Valencia
Muerte 18 de chunio de 1291
Barcelona
Enterreco Seu de Barcelona
Conchuche/s Alionor de Castiella y Portugal
Casa reyal Casa d'Aragón
Dinastía Barcelona
Pai Pero III
Mai Constanza de Sicilia

Alifonso III d'Aragón, dito o Liberal, o Cheneroso u o Franco (1265-1291) estió rei d'Aragón como Alifonso III, de Valencia como Alifonso I y Conde de Barcelona como Alifonso II entre 1285 y 1291, y rei de Mallorca como Alifonso I entre 1286 y 1291.

Monarca de caracter feble que en os suyas seis anyadas de reinau cedió a las desichencias d'os nobles y d'a curia romana, a conquiesta de Menorca, o Tractau de Tarascón por os conflictos derivaus por a posesión de Sicilia y os conflictos con a nobleza aragonesa estioron os aspectos mas importans d'o suyo reinau. Confirmó o fuero de Calatayú.

Antecedents familiars editar

Naixiu de Valencia en 1265. Fillo mayor de Pero III d'Aragón y d'a suya muller Constanza de Sicilia, filla de Manfredo I de Sicilia.

En morir su pai, heredó os territorios d'a Corona d'Aragón, mientres que o suyo chirmán Chaime II d'Aragón heredó o Reino de Sicilia.

En 1282 gubernó os reinos de su pai cuan iste marchó a la conquiesta de Sicilia, ta dimpués fer-se cargo d'o gubierno d'o reino insular. En 1285 fació parti d'a esfensa d'os condaus catalans debant de l'ataque de Felipe III de Francia.

Conquiesta de Mallorca y Ibiza editar

Entre 1285 y 1286 conquistó por encargo de su pai as islas d'Eivissa y de Mallorca a su tío Chaime II de Mallorca, quedando o reino de Mallorca como tributario d'o d'Aragón. De feito cuan Pero III falleció en Vilafranca del Penedès, o suyo fillo Alifonso se trobaba en Mallorca a o mando d'una expedición ta castigar a su tío Chaime II de Mallorca por l'aduya que l'heba dau a o monarca francés Felipe III en o suyo intento d'invadir Catalunya en chunio-octubre de 1285. Rematada a expedición, Alifonso III tornó enta Alicant.

Coronación editar

Dimpués d'arribar ta Alicant en rematar a conquiesta d'o Reino de Mallorca, marchó enta a ciudat de Valencia, a on fue churau rei o 2 de febrero de 1286. Posteriorment fue coronau rei d'Aragón en a Seu de Zaragoza o 9 d'abril de 1286 por o bispe de Uesca, ya que no se i trobaba l'arcebispe de Tarragona, que ye qui heba de coronar a os reis d'Aragón dende tiempos de Pero II, encara de feito dengún rei d'Aragón fue coronau por iste cargo eclesiastico.

Conquiesta de Menorca editar

Asinas pues ya como rei d'Aragón paró a expedición ta prener a isla de Menorca a l'almocharife Abû’Umar. Asinas, en as Corz celebradas en Uesca o 18 d'octubre de 1286 convocó a os suyos subditos en Salou ta dende astí partir a la conquiesta d'a isla. Menorca heba estau tradicionalment vasallo d'Aragón dende os tiempos en que Chaime I conquistó Mallorca (1231), pero o rei d'a isla fue acusau d'aliar-se con Tunisia y indreitament con Francia y de refirmar a cuantas plazas norteafricanas, antimás d'haber-se convertiu en un refuchio de piratas que entorpecían o comercio.

 
Estatua d'o rei Alifonso III o Liberal en a ciudat menorquina de Maó.
 
A suya sepoltura

O 21 de noviembre salioron as naus que facioron escala en Mallorca, a on remanioron dica dimpués de Nadal. As fuerzas -que se calcula, que facioron parti d'a expedición- contaban con bels 20.000 hombres y mas de 100 naus catalanas, aragonesas y sicilianas. Arriboron a o puerto de Maó o 5 de chinero de 1287, pero as tropas cristianas no desembarcoron dica o 17 d'o mesmo mes, día en que actualment se celebra o día de Menorca. Encara que as tropas musulmanas resistioron, habioron de replegar-sen a o castiello de Sent Agáyz (Santa Agueda) y demandar a rendición.

O 20 de chinero se sinyoron os Pactos de Sent Agáyz, por os que os habitants d'a isla pasaban a estar siervos d'o rei d'Aragón y toz os suyos bienes, fueras d'as ropas, incautaus a menos que bosaran siet doblas y meya d'oro en o plazo de seis meses. Os que no pudioron pagar fuoron vendius como esclavos en mercaus d'o norte d'Africa, como Bochía u Tripoli. A o rei Abû’Umar se le permitió albandonar a isla enta a Berbería con 200 familiars suyos, amás d'a suya biblioteca, as restas mortals de su pai Said Ibn Hakam, cincuanta espadas y atros obchectos ta o viache. A isla quedó despoblada, as suyas tierras fuoron repartidas entre a nobleza y a repoblación la facioron aragoneses, valencianos y catalans. Permaneció en Ciutadiella mientres 45 días, a on dictó as directrices ta o gubierno d'a isla y mandó construyir a Seu de Santa María dencima de l'antiga mezquita, encara que a suya construcción prencipió alto u baixo en 1300 cuan Alifonso III ya heba muerto.

Bibliografía editar

  • (es) "Sepulcros de la Casa Real de Aragón", Ricardo del Arco y Garay. Instituto Jerónimo Zurita. Consejo Superior de Investigaciones Científicas. Madrit, 1945. OCLC 11818414

Vinclos externos editar


Predecesor:
Pietro III
Rei d'Aragón
1285 - 1291
Succesor:
Chaime II