Ramón Acín Aquilué
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
- Iste articlo tracta sobre o pintor y escritor Ramón Acín, asasinau por os Sublevaus en a Guerra Civil. Pa atros emplegos d'o nombre Ramón Acín se veiga Ramón Acín (desambigación).
| Ramón Acín Aquilué | |
|---|---|
| |
| Información personal | |
| Calendata de naixencia | 30 d'agosto de 1888 |
| Puesto de naixencia |  Uesca (Plana de Uesca, Aragón)
|
| Calendata de muerte | 6 d'agosto de 1936 |
| Puesto de muerte | Uesca (Plana de Uesca, Aragón)
|
| Alma Máter | Universidat de Zaragoza |
| Ocupación | escultor, pintor |
| Conchuche | Conchita Monrás |
| Fillos | Katia y Sol |
Ramón Arsenio Acín Aquilué (Uesca (Plana de Uesca), 30 d'agosto de 1888 - It., 6 d'agosto de 1936) estió un pintor y escultor aragonés militant d'a CNT.
A suya obra como escultor mas caracteristica ye as As paixaricas, feita en 1928, situada en o Parque Miguel Serveto, y declarada Bien d'Intrés Cultural.
Os suyos descendents a la muerte d'a suya filla Katia, deciden creyar la Fundación Ramón y Katia Acín ta mantener vivo lo esprito y la memoria d'estas figuras excepcionals.
Biografía
editarNaixe o 30 d'agosto de l'anyo 1888 en o domicilio familiar d'a carrera Corz en a ciudat de Uesca. Fillo d'un inchenier agrimensor y una maistra, ye o caganiedos de cuatro chirmans. Mientres a suya infancia pasó os veranos en a población de Bailo, a on viviba un tío suyo y una prima, en a suya obra ye un tema recurrent os paisaches y casas d'iste lugar.[1]
Ya dende chicorrón amuestra habilidaz t'a pintura, razón por a que ye inscrito en l'Academia Lafuente Tobeñas cuan contaba con once anyos.
Un anyo dimpués, en 1900, prencipia os estudios de bachillerato en l'Instituto de Uesca, an i compartirá estudios y amistat con Felipe Aláiz.
No ye dica l'anyo 1908 que amaneix o suyo primer treballo t'a prensa escrita conoixito; una ilustración con enchaquia d'as fiestas uescanas de Sant Lorient. Dende allora, as suyas colaboracions y treballos abastarán tot tipo d'ambitos: articlos d'opinión, humor grafico, ilustracions, escultura, pintura, encluso una obra de teatro. Prenendo parte con bellas d'istas en a-saber-las d'exposicions, a sobén aprofeitando viaches por motivos sindicals.
Encara que de normal viviba en Uesca, an i feba de profesor interín de Debuixo d'as Escuelas Normals, tamién vivió en ciudaz tals como: Barcelona, Madrit, Leida, Granada u París, an i coincidirá y ferá amistat con Luis Buñuel, a qui aduyará en a realización d'o filme Tierra sin pan.
A suya militancia política ferá d'a represión una constant en a suya vida, sofrindo a garchola cuantas vegadas, y en zagueras a muerte o 6 d'agosto de 1936. Represión que tamién patió a suya muller, Conchita Monrás, quedando asinas popiellas as dos fillas d'a parella: Katia y Sol.
Militancia
editarAntimás de artista de vanguardia y pedagogo, Ramón Acín estió un important militant y achitador anarco-sindicalista, desembolicando ista faina mas que mas en por l'Alto Aragón, por an i ferá cuantas chiras y campanyas de propaganda sindical.
Os suyos primers trangos aintro d'a ideolochia libertaria os fació d'a man de chent como Felipe Aláiz, Joaquín Maurín u Ángel Samblancat a meyatos d'os anyos 1910. militant d'a CNT, prenió parte como delegato de l'Alto Aragón en o II Congreso d'a CNT (1919) con una ponencia sobre Prensa y Propaganda. Ya prencipiata a dictadura de Primo de Rivera ye engarcholato por publicar un articlo en o Diario de Huesca en esfensa d'o escritor y debuixant Juan Bautista Achés, condenato a muerte.
En zaguerias d'a dictadura de Primo de Rivera, un Ramón Acín ya compromeso de raso con as fuerzas opositoras, prene parte en a Sublevación de Chaca, estando o responsable de preparar a vada obrera que se fería en a ciudat de Uesca si triunfa a sublevación. En fracasar ista y dimpués de l'afusilamiento d'os dirichents s'exilia en París dica la proclamación d'a II Republica. Cuan ista ye proclamata l'anyo siguient, una chentada s'enfila t'a casa d'Acín y aclama a la suya muller, Conchita. Ramón encara ye en París y no i tornará dica pasatos 12 días, estando recibito en meyo d'una graniza multitut.
Ixe mesmo anyo (1931) participa en o III Congreso d'a CNT como representant d'os Sindicatos de l'Alto Aragón. Aprofeitando ista vesita a Madrit exposa as suyas obras en l'Ateneu de Madrit.
En Marzo de 1932 ye detenito baixo l'acusación d'estar preparando una nueva conspiración en a guarnición de Chaca, encara que quedará absuelto en o chudicio que se i ferá l'anyo siguient.
Antes que remate l'anyo torna a estar engarcholato en dos ocasions por vadas habitas en a ciudat.
En l'anyo 1936 asiste a o IV Congreso d'a CNT en o Teatro Iris de Zaragoza.
En esclatar a Guerra Civil, y una vegada as fuerzas faixistas han prenito a ciudat, Acín s'ha d'amagar en o suyo fogar. En cuantas ocasions os facciosos vesitan casa suya sin localizar-lo. Pero o diya 6 d'agosto no puet aguantar como maltractan a la suya muller mientres una vesita y surte d'o suyo amagatorio ta entregar-se. Ixa mesma nueit ye afusilato en os paretons d'o fosal. En o suyo certificato de defunción s'afirma que morió:
A suya muller tamién será asasinata chunto con cuasi un centenar mas de uescanos o 23 d'agosto de 1936.
Vinclos Referencias
editarVinclos externos
editar- (es) Pachina d'a Fundación Ramón y Katia Acín.
- (es) Biografía de Ramón Acín en Patrimonio Cultural d'Aragón.
- (es) Ramón Acín en a Gran Enciclopedia Aragonesa.
Datos: Q2746880
Multimedia: Ramón Acín / Q2746880
