Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Napolitán
Napulitano
Atras denominacions: {{{atrasdenominacions}}}
Parlau en: Italia
Rechión: Sud d'Italia
Etnia: {{{pueblo}}}
Parladors: 7 500 000[1]
Posición: [1] (Ethnologue 1996)
Filiación chenetica: Indoeuropea

  Luenga italica
   Luenga romanica
    Italica-Occidental
     Italica-dalmata
      Napolitán

Estatus oficial
Oficial en: No ye oficial en dengún territorio
Luenga propia de: {{{propia}}}
Reconoixiu en: {{{reconoixiu}}}
Regulau por: Sin de regular
Codigos
ISO 639-1
ISO 639-2 nap
ISO 639-3 {{{iso3}}}
SIL nap
Extensión d'o Napolitán

Lo napolitán (napulitano) ye una luenga romanz perteneixient a lo grupo italorromanico y a lo subgrupo conoixito como italoromanzo meridionale intermedio[2], charrata en a ciudat de Nápols y en as rechions d'os Abruzos, la Basilicata, Calabria septentrional, la Campania, lo Lazio meridional, las Marcas meridionals, Molise y Pulla centro-septentrional, totas en o sud d'Italia.[3] Seguntes Ethnologue, en o 2009 yera charrato per mes d'11 millons de personas.[4]

En ista luenga son escritas totas las cancions tradicionals napolitanas, tals como 'O surdato 'nnammurato, 'O sole mio, Funiculì, funiculà, Torna a Surriento y Santa Lucia.

Dialectos editar

 

Ortografía editar

Igual que l'italiano, la c seguita de e u i se pronuncia ch, mientres que se pronuncia /k/ debant de a, o, u. Pa mantener lo son /k/ debant de e u i caldrá anyadir una h: chiste (iste) se pronuncia /'kĭs.te/. Pa obtener lo son "ch" debant d'as de demás vocals s'anyade una i: muscio (floixo).

A diferencia de l'italiano, en o napolitán, las vocals finals se pronuncian cuasi siempre /ə/ dependendo d'a posición d'a parola en a frase. Tamién, lo napolitán poseye la j en o suyo alfabeto. Ista se pronuncia como /j/ u "y" en aragonés: nap. tuojo; ara. tuyo.

Referencias editar

  1. "Unesco: South Italian". http://www.unesco.org/languages-atlas/en/atlasmap/language-id-1022.html. 
  2. Pellegrini, Giovanni Battista (1975). I cinque sistemi dell’italoromanzo (meridionale intermedio o napoletano). In Saggi di linguistica italiana. Storia, struttura, società. Torino, Boringhieri.
  3. "Enciclopedia Treccani: Italoromanzo meridionale intermedio (napoletano)". https://www.treccani.it/enciclopedia/dialetti-meridionali_(Enciclopedia-dell'Italiano)/. 
  4. Ethnologue 2009

Bibliografía editar

  • C. Grassi, A. A. Sobrero, T. Telmon. Fondamenti di dialettologia italiana, Roma-Bari, Editori Laterza, 1997, ISBN 88-420-5131-4.
 
Wikipedia
Ista luenga tien a suya propia Wikipedia. Puetz vesitar-la y contribuir en Wikipedia en napolitán.


Luengas romances
Aragonés | Arrumano | Astur-leyonés | Castellano | Catalán | Corso incluindo o gallurés | Chudeocastellano | Dalmata | Francés incluindo o diasistema d'as luengas d'oïl con o Borgonyón, Campanyés, Franco-Contés, Galó, Lorenés, Normando (Guernesiés, Jèrriais y Anglo-normando), Petavín-Santonchés, Picardo y Valón | Francoprovenzal | Friulán | Gallego | Istriot | Istrorrumano | Italiano | Ladino | Ligur | Lombardo | Meglenorrumano | Napolitán | Occitán incluindo o gascón y l'aranés | Piemontés | Portugués | Rumanche | Rumano | Sardo incluindo o sasarés | Siciliano | Veneciano