Luengas d'oïl
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Luengas d'oïl | |
|---|---|
| Atras denominacions: |
' |
| Distribución cheografica: |
norte y centro de Francia, Luxemburgo, Belchica y Suiza. |
| Etnia: | |
| Clasificación lingüistica | |
| Clasificación: | Indoeuropeas
|
| Protoluenga: | Francés antigo |
| Subdivisions: | |
| ISO 639-1: | [1] |
| ISO 639-2: | [2] |
| ISO 639-3: | [3] |
| ISO 639-4: | [4] |
| ISO 639-5: | roa |
| Linguasphere: | ' |
| Glottolog: | oila1234 |
| Mapa de situación | |
 Distribución d'as luengas d'oïl (a mas d'o francés) | |
O termin luenga d'oïl designa globalment a branca d'a luengas galorromanicas que se desembolicoron en a parti norte d'a Galia, ye decir a parti norte de l'actual Francia, o sud de Belchica y en as islas Anglonormandas. Ista branca galorromanica d'o norte ha conservato un substrato celtico mas important y ha tenito una influencia mas gran d'as luengas chermanicas que a luenga galorromanica d'o sud, a luenga d'oc, que ye fruito d'una romanización mas intensa d'o espacio mediterranio debito a razons ligatas a os intercambios comercials, a instalación de colonias romanas en o sud-este y a la mayor proximidat cheografica a la fuent orichinal d'o latín, mientres que ha recibito muitas menos colonizacions chermanicas.
Trobamos o termin luenga d'oïl tanto en singular como en plural, as luengas d'oïl, termin que gosa tener a vegatas dos significatos y usos diferents:
- En singular, a luenga d'oïl ye sinonimo de francés en un amplo sentito, adintro d'a clasificación mas tradicional d'a lingüistica romanica. A luenga d'oïl embreca alavez que as variedaz d'o dominio d'oïl son dialectos d'a luenga francesa, u mas bien variants mutuament intelichibles con o francés (ye un caso parellán a o grupo alemán, que en lingüistica s'asocia con a luenga alemana u a os termins occitán y luenga d'oc).
- En plural, luengas d'oïl significa que bi ha una serie de luengas diferents adintro d'o dominio d'oïl: o berrichón, o borgonyón, o campanyés, o francontés, le francés, o galó, o lorenés, o mayenés, o normando, o picardo, o petavín-santonchés con sus dos variedaz: petavín y santonchés,[1] l'idioma valón. Una luenga d'oïl en singular designa a una d'as luengas d'ista branca. Ista vision s'ha desembolicato dende a decada 1970 compitiendo con l'anterior.
L'Academia francesa emplega a siguient definición: a luenga d'oïl agrupa totas as parlas ta as que si se diz oïl (pronunciato /wi/ u /wil/, d'a on "oui"). Seguntes ista deficinión, no bi ha mica distinción particular entre a parla francesa (francés historico) y totas as atras.[2] Asinas, en estar a luenga d'oïl un conchunto de parlas no s'habría d'emplegar a denominación en plural de luengas d'oïl.
Referencias
editar- ↑ Dimpués d'un periodo sin apareixe entre 2007 y o 19 de chinero de 2010, o petavín-santonchés torna a amaneixer en a lista d'as luengas de Francia, luengas d'oïl, en a pachina d'a Delegación Cheneral ta l'idioma francés y as luengas de Francia (DGLFLF, siglas en francés d'a Délégation générale à la langue française et aux langues de France), servicio d'o Ministerio de Cultura, baixo a siguient denominación: "petavín-santonchés] [con as suyas dos variedaz: petavín y santonchés]". Se veiga a web d'a DGLFLF : DGLF - Ministère de la Culture
- ↑ Nota: seguntes ista definición, o galó no fería parti d'a luenga d'oïl, ya que si se diz ya u vé.
Datos: Q37351
Multimedia: Oïl languages / Q37351
