Ermita de Santa Catalina de os Molins

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

A ermita de Santa Catalina ye una ermita catolica consagrada a l'advocacion de Santa Catalina de Siena que se troba en l'altura d'o tozal de Santa Catalina (u «cerro Afaitau»), a mayor altura de a sierra d'Arro, en l'antigo termin municipal d'os Molins y actual termin municipal d'o Pueyo d'Araguás, en a comarca de Sobrarbe (Uesca).

Santa Catalina de os Molins

A ermita de Santa Catalina, en l'altura d'a Sierra d'Arro
Situación cheografica
Estau
País
'
Situación Os Molins, Aragón
Adreza
Coordenatas 42°27′02.73″N 0°12′10.79″E
Archidiocesi
Diocesi Balbastro-Monzón
Arcipestrau Sobrarbe-Ribagorza
Información cheneral
Advocación Santa Catalina
Culto Cristianismo
Orden
Rector
Vicario parroquial
2.º Vicario parroquial
Mosen
Propietario
Administrador
Director
Coste {{{coste}}}
Vesitable
Altaria
Pisos
Amplaria
Largaria
Superficie
Diametro
Aforo
Altaria s.r.m.
Atras
Alcance
Iluminación
Potencia
Arquitectura
Tipo Ermita
Estilo
Función
Catalogación
Materials
Construcción
Fundador
Inicio
Fin
Inauguración
Destrucción
Arquitecto
Incheniero estructural
Incheniero de servicios
Incheniero civil
Atros
Premios
Pachina web
Localización
Santa Catalina de os Molins ubicada en Aragón
Santa Catalina de os Molins
Santa Catalina de os Molins
Santa Catalina de os Molins en Aragón

O templet se troba a 1047 msnm,[1] en a corona de o tozal que sinyorea la sierra d'Arro. Ye una ilesieta simple, sin campanal, con una nau sola con vuelta de canyón feita con piedra[1] que refirma lo tellau de dos baixants. Se i puede arribar por un caminet de ferradura que naixe de a pista forestal[1] de o Soto ta Torrolisa, y que trescruza a sierra d'Arro por o dito «collau de Santa Catalina» a pocos metros por debaixo de a ermita.

Redolada editar

A ermita ye en a punta d'un tozal que recibe o nombre solemne de «tozal de Santa Catalina». Manimenos, por a falta de cobertura arboria que teneba en buena cosa d'o sieglo XX se'l conoix en os lugars d'a redolada como «o cerro Afaitau» u, simplament y plana, «L'Afaitau».[2]

Ixe nombre se debe a la intensa deforestación que i sufrión as comunidaz vechetals nativas mientras os sieglos pasaus, en os que a madera yera materia prima y combustible. Treito d'un corroldet de carrascas que arodeyan a ermita, que cabe suposar que se deixó exprofés ta que fesen mosquera ta's romeus, se conoix que as garras de a sierra teneban bien poca vechetación dica no fa guaires anyos.

En l'actualidat, s'ha mirau ta reforestar o tozal con pinastra, pero una gran peste de procesionarias en a santmigalada de 2006 en mató a mayoría cuan encara yeran pinarrons.

Tradición editar

A ermita de Santa Catalina tiene cualque tradición de romerías en as aldeyas que feban parte d'o municipio d'os Molins. En l'actualidat, anque como con todas as manifestacions de relichiosidat popular ha gosau pasar, a las romerías cada vegada i va menos chent, encara conserva costumbre ta fer-se romería o día 30 d'abril, que ye o de a santa.

En o termin municipal de o Pueyo d'Araguás, i van romeros os de os Molins,[3] Torrolisa,[3] o Plano,[3] a Muera[3] y Oncins,[3] todas cinco poblacions de a part que en dicen Baixo Penyas. De a man cuentra de a sierra d'Arro, no se'n tien costumbre en garra lugar, como tampoco en tienen os d'Araguás ni os de Sant Lorient.

Simbolismo editar

A ermita de Santa Catalina fa parte d'un conchunto de tres ermitas simbolicas que tienen por caracteristica común que todas tres se troban en l'altura d'un tozal u d'un mont, y que as tres son disposadas de forma que se pueda mantener o contacto visual d'entre ellas.

As tres ermitas son Santa Engracia d'Araguás, que ye en l'altura de o «mont d'Araguás» u «mont de Santa Engracia», que ye l'altura mas nort-oiccidental de a sierra d'Arro, a ermita de Santa Marina d'o Nabaín en a corona d'o mont Nabaín (en a val de l'Ara) y a propia Santa Catalina.

O simbolismo consiste en que, d'alcuerdo con una tradición local, tradicionalment se creyeba que Santa Engracia, Santa Marina y Santa Catalina yeran chirmanas. Ista creyencia pareix que sería infundada, pus d'alcuerdo con a tradición ortodoxa catolica, as tres santas vivión en sieglos diferents, lo que faría imposible que tenesen ixe tipo de relación de parentesco. Manimenos, a mesma tradición sobrarbenca asegura que por l'amor que se teneban Dios querió que morisen chuntas, y iste ye o motivo que as tres ermitas sigan visibles as unas dende as de demés. A relación de parentesco y a muerte conchunta recorda muito a lo mito d'as Tres Serols, por o que podría estar una versión refigurada.

Referencias editar

Vinclos externos editar