Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo tracta sobre os Molins. Ta altros emplegos d'a parola «molins» se veiga Molins (desambigación).

Os Molins[1] u os Molinos (oficialment, en castellano, «Los Molinos») ye un lugar aragonés d'o municipio de o Pueyo d'Araguás, en a comarca de Sobrarbe y a provincia de Uesca. A suya población ye de 20 habitants (2011[2])

Os Molins
Entidat local menor d'Aragón

Os Molins dende a collada de Torrolisa.
Entidat
 • País
 • Provincia
 • Comarca
 • Municipio
Entidat local menor
 Aragón
 Uesca
Sobrarbe
O Pueyo d'Araguás
Partiu chudicial Boltanya
Población
 • Total

24 hab. (2010)
Altaria
 • Meyana

751 m.
Distancia
 • 5,5 km
 • 15 km
 • 125 km

enta O Pueyo d'Araguás
enta L'Aínsa
enta Uesca
Codigo postal 22338
Patrons Sant Roque y Sant Pavlo
Parroquial
 • Diocesi
 • Arcipestrau

Balbastro-Monzón
Sobrarbe-Ribagorza
Coordenadas
Os Molins ubicada en Aragón
Os Molins
Os Molins
Os Molins en Aragón

Estió a capital municipal d'un municipio historico, que se deciba os Molins (oficialment, en castellano, «Los Molinos»[3]) y que desapareixió en o periodo intercensal 1842-1857, en incoporando-se a l'achuntamiento d'o Pueyo d'Araguás.[3][4] L'antigo municipio importaba, a demés de o lugar d'os Molins, as aldeyas d'Oncins, a Muera y o Plano, y o Reyal Monesterio de Sant Veturián, que tamién yera en o suyo termin municipal.

En l'actualidat, tiene status de Entidat Local Menor, reconoixida por a Deputación Cheneral d'Aragón.

Cheografía

editar

O lugar d'os Molins se troba a 751 metros sobre o nivel d'a mar, en a baixant fovana de a collada de Torrolisa, aman d'o naixedero d'o barranco dito «de os Molins», que ye afluent d'o barranco d'o Plano. Como toz os nuclios de a compleguera de o barranco d'o Plano, se troba a l'este de a collada de Torrolisa, y por ixo ye cheograficament a dintro d'a depresión y subcomarca natural que ye a Fueva, anque por as eventualidaz historicas no faiga parte de o municipio d'a Fueva. fa parte d'o sector norte d'a Fueva, que en a redolada se conoix como «Baixo Penyas».

Os Molins s'asienta en un cantimplano de moderada inclinación, orientau ta sud, de buena insolación (solano). Tiene pistas asfaltadas que o comunican con a Espunya por Torrolisa y Ceresa, con un interesant recorriu que pasa por debaixo de toz os calcils d'a Penya Montanyesa, y con Arro por a cuenca d'o barranco d'o Plano t'abaixo, que ye o principal camín d'acceso.

Con o Pueyo d'Araguás, a suya cabecera municipal, no tiene si que una pista forestal de bels 5,5 km que pasa, dende Torrolisa, por a sierra d'Arro y baixa por o Soto.

Urbanistica

editar

O lugar d'Os Molins se troba formau de dos barrios. La un, d'alto, contiene as casas mas antigas d'a localidat, que se datan en o sieglo XVI y XVII. Iste grupo tiene as casas arrocladas a redol de o forcallo d'os camins que puyan dende Arro ta Torrolisa por un costau, y ta Sant Veturián por l'altro.

O barrio d'abaixo, con as casas esparzas, contiene a ilesia parroquial, muderna y consagrada a l'adviocación de l'apóstol Sant Pavlo.

Economía

editar

En os Molins, a economía tradicional se basaba en a ganadería y en l'agricultura, en estando que disposa de millors campos que no as aldeyas que en dependen, pus no se troba a tanta altitut como ellas.

Manimenos, en os zaguers anyos i ha habido un incremento d'o turismo, especialment o que se relaciona con o Reyal Monesterio de Sant Veturián, que ye accesible dende o lugar, y con o entorno de gran valor paisachistico que suposan as garras d'a Penya Montanyesa. Por tot ixo, en l'actualidat se i oferta cualques casas ta turismo rural, y i existe un restaurant reconoixido en a comarca.

Demografía

editar
Evolución demografica
1992 1994 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
- - - - - - 20 21 20

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
19 20 22 22 24 24 25 24 20

2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 -
- - - - - - - - -

1990- : población de dreito.
Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidatz poblacionals en l'INE.

Imáchens

editar

Fiestas

editar

Referencias

editar

Vinclos externos

editar