Dido index

(Reendrezau dende Dido endice)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O dido index[1], dido endice u indice[2] ye o segundo dido d'a man humana, chusto a o costato d'o pulgar.

O dido index

Por un regular ye o dido mas expresivo y sensitivo d'a man, encara que no ye o mas luengo. Bels estudios han contrimostrato que tener un dido index mas chicot que o dido anular ye indicativo d'una propensión a estar un individuo mas atletico.[3] Os hombres presentan una probabilitat 2.5 vegatas superior a las mullers de tener un index mas curto que l'anular, feito que allora s'ha correlacionato con un incremento d'a probabilitat por parti d'as mullers de desembolicar artritis.[4]

Chestos editar

Ye un dido que por un regular s'usa ta sinyalar, encara que en bels países ye considerato un chesto de mala educación. Tamién se fa servir como simbolo d'haber ganato en una competición esportiva. D'atra man si se mueve de dreita ta ezquierda en un movimiento oscilant representa una negación. Si se zarra la boca de forma tanchencial con él, gosa significar una petición de silencio.

Denominacions populars editar

L'ALEANR reculle diferents denominacions como indice, indiza, endice, endiza (tanto esdrúixulas como planas) y atras formas como nicial en localidaz dica fa poco aragonesofonas de l'Alto Aragón, a vegadas coexistindo[2].

As formas que encomienzan por in- se tienden a documentar mas en as arias mas conservaderas d'as vals d'o Pireneu axial: Hu 101, Hu 100, Hu 102, Hu 103, Hu 104, Hu 105, Hu 106, Hu 107, Hu 108, Hu 111, Hu 112, Hu 200, Hu 301, Hu 303, Hu 401, Z 200, ecetra.

As formas con en- se pueden trobar en o Pireneu axial (Hu 202), pero son mas comuns en o prepireneu y semontano, sobre tot o sector central: Hu 400, Hu 302, Hu 109, Hu 110, Hu 107 y Z 202.

Referencias editar

  1. (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.
  2. 2,0 2,1 (es) Manuel Alvar: Atlas lingüístico y etnográfico de Aragón, Navarra y Rioja. Institución Fernando el Católico. Departamento de Geografía Lingüística, Institución Fernando el Católico de la Excma. Diputación Provincial de Zaragoza, 1983. Tomo VII, Lamina 988, Mapa nº 988.
  3. (en) News.com.au report
  4. (en) Arthritis & Rheumatism. news release, Jan. 2, 2008


Partis d'o cuerpo humán
Tozuelo Boca (Labio · Luenga · Dient · Caixal) · Caixo · Cara · Cranio · Frent · Mentón · Naso · Orella · Pulso · Uello (Cella · Parpiello · Pestanya) · Variella
Cuello Foyeta · Garganchón
Tronco Abdomen · Anca · Ano · Cul · Esquena · Huembro · Melico · Peito · Renera · Tórax

Aparato reproductor masculín (Escroto · Pene · Testiclo) · Aparato reproductor femenín (Clitoris · Vachina · Vulva)

Extremidatz Brazo:  Abantbrazo · Caniella · Codo · Dido (Anular · Cordial · Currín · Index · Ungla · Pulgar) · Ixalla · Man · Maniquiello
Garra:  Cuixa · Chenullo · Calcanyar · Clavillar · Piet · Seco
Piel Barba · Mostaixa · Cameretas · Pelo · Zoqueta