Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Bascos
Euskaldunak
Rechions con comunidaz importants
País Basco 1.603.044
Navarra 473.380
Labort 225.000
Ultrapuertos 40.000
Sola 20.000
Aragón 8.753[1]
Idiomas
Basco, castellano y francés
Relichión
Catolica romana
Pueblos relacionaus
Castellanos, gascons, aragoneses
Mapa

Porcentache de bascos en Euskal Herria.

Os bascos[2] (en basco euskaldunak) son un grupo etnico que habita en a part occidental d'os Pireneus, semontanos y tierras planas d'arredol: País Basco, Navarra, Labort, Ultrapuertos y Sola. Charran una luenga aislata y propia, l'idioma basco y son tradicionalment catolicos. Ye posible que tiengan relación con os antigos bascons d'o norte d'a val d'Ebro, pero si que tienen una relación segura con os antigos aquitanos.

Etnonimo editar

Os etnonimos con os que se clama a los bascos en bel idioma:

Luenga editar

Ta más detalles, veyer l'articlo idioma bascoveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

A luenga basca ye un d'os elementos fundamentals en a definición d'a identidat basca. Manimenos bi ha bascos que no charran basco y tienen como luenga materna o francés u o castellano.

Relichión editar

Os bascos actuals son mayoritariament catolicos. O catolicismo ha tenito influencia en o desembolique de bel sector d'o nacionalismo basco. Os chesuitas educaban a las clases dirichents bascas en part d'o suyo territorio, encara que en Pamplona fuoron substituyius n'este paper por l'Opus Dei cuan en a dictadura franquista esta secta catolica prenió importancia.

En l'alta Edat Meya bi heba politeístas bascos conoixitos como jentillak, ("chentils", "pagans"), y que han deixato recuerdo en a mitolochía basca (que fa part d'a mitolochía pirenenca), on bi ha tamién personaches mitolochicos como as lainas en as que creyeban os zaguers politeístas bascos. O politeísmo basco presentaban sincretismo con a relichión romana, y por eixemplo as lainas tienen una denominación que se remonta a las lamias d'a mitolochía griega transmesa por os romanos.

En a baixa Edat Meya en as tierras bascas bi habió focos de bruixería, que como en atras zonas d'Europa representaban movimientos "contraculturals" contra l'orden que representaba a Ilesia Catolica u a sociedat patriarcal. Estió celebre o proceso inquisitorial contra a bruixería de Zugarramurdi.

Referencias editar