Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Noruego
norsk
Atras denominacions: {{{atrasdenominacions}}}
Parlau en: Este y norte de Noruega (bokmål)
Ueste de Noruega (nynorsk)
Rechión: {{{territorios}}}
Etnia: Noruegos
Parladors: 5 millons
Posición: 142 (Ethnologue 1996)
Filiación chenetica: Indoeuropea

 Chermanica
  Escandinava
   Occidental
    Noruego nynorsk
   Oriental
    Noruego bokmål

Estatus oficial
Oficial en: Noruega
Luenga propia de: {{{propia}}}
Reconoixiu en: {{{reconoixiu}}}
Regulau por: Norsk språkråd
Codigos
ISO 639-1 no
nb (bokmål)
nn (nynorsk)
ISO 639-2 nor
nob (bokmål)
nno (nynorsk)
ISO 639-3 {{{iso3}}}
SIL
Extensión d'o Noruego

O noruego[1] (norsk) ye una luenga chermanica parlata en Noruega, país a on en ye a luenga oficial.

O noruego ye emparentau cheneticament con o sueco y o danés por derivar tamién d'o norrén antigo. Chunto con istas dos luengas forma o grupo escandinavo d'as luengas chermanicas (u grupo d'as luengas nordicas), estando intelichibles entre éls ixos tres idiomas. Tamién en fan parte d'ixe grupo o islandés y o feroés.

Iste idioma tien dos trazas d'escritura, estando as dos oficials: o bokmål (u "luenga d'o libro u literaria") y o nynorsk (u "nuevo noruego").

O bokmål ye producto d'a cheneralización d'a luenga danesa como luenga de cultura en Noruega dende Oslo y a suya comarca en tiempos d'a unión con Dinamarca. En muitas zonas noruegos deixoron de charrar o noruego autoctono, pasando a parlar un danés con substrato noruego, devez que o noruego d'ixas zonas s'erosionaba lingüisticament, seguindo o mesmo modelo de substitución lingüistica que se da en l'aragonés substituito por o castellano u en o frisón substituito por o neerlandés.

O noruego autoctono tradicional ye conoixiu como landsmål ("luenga d'a tierra") y representa a evolución local d'o norrén antigo occidental que parlaban os noruegos en tiempos d'os vikingos. A standardización d'o noruego orichinal se basa en una sintesi d'os dialectos y parlas d'a costa occidental, a on la influencia lingüistica danesa estió chicota. Una denominación que recibe esta forma standardizada ye a de nynorsk u "nuevo noruego". Ye retaculando debant d'o danés-noruego u bokmål.[2]

Referencias editar

  1. (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.
  2. (es) Felipe Fernández-Armesto: Los hijos de Zeus. Pueblos, etnias y culturas de Europa. 1996 Grijalbo.
 
Wikipedia
Ista luenga tien a suya propia Wikipedia. Puetz vesitar-la y contribuir en Wikipedia en noruego (bokmål).
 
Wikipedia
Ista luenga tien a suya propia Wikipedia. Puetz vesitar-la y contribuir en Wikipedia en noruego (nynorsk).


Familia chermanica
- Diasistema norrén occidental: Islandés | Feroés | Norn | Noruego (Nynorsk)
- Diasistema norrén oriental: Noruego (Bokmål) | Danés | Sueco | Gotlandés
- Diasistema occidental anglico: Anglés | Escocés
- Diasistema occidental frisón: Frisón occidental | Frisón septentrional | Frisón oriental
- Diasistema occidental baixo franco: Afrikaans | Neerlandés
- Diasistema occidental baixo alemán: Baixo alemán
- Diasistema occidental alto alemán: Alemán stándard | Alamanico | Bavaro | Limburgués | Luxemburgués | Yiddisch
- Diasistema oriental: Gotico