Aragonés sarrablés
|
Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla. |
| Sarrablés | |
|---|---|
 Mapa de situación d'o sarrablés | |
| Localización cheografica | |
| Territorios | Sarrablo |
| Sociolochía | |
| Vitalidat | Baixa |
O sarrablés[1] ye la variedat d'o aragonés que se charra en Sarrablo orichinal u Guarguera. Ye pareixito a l'aragonés d'a Tierra de Biescas y a l'aragonés de Sobrepuerto. A gran y rapida despoblación d'a comarca fan que i haiga pocos estudeos linguisticos.
FoneticaEditar
En bels lugars ixe, ixa pueden plegar a pronunciar-sen iche, icha por o fenomeno de cheada.
MorfolochíaEditar
Seguntes Francho Nagore bi ha repuis d'antigo emplego de l'articlo postvocalico ro, ros, ra, ras. En Bara, (Val de Nocito), se n'ha documentato o emplego actual.
En As Bellostas se documenta o emplego de b'ha en cuenta de bi ha[2], como en Pandicosa, Biescas, Samianigo, Broto, Vio y Elsón.
Dica fa dos cheneracions s'emplegaban os participios en -ato, -ito, huei s'emplegan -au, -iu.
O participio d'o verbo veyer ye viesto en a Val de Nocito.
LexicoEditar
Existe bella representazión de lexico oriental: demoré. Como cosa curiosa José Miguel Navarro López replega o fitonimo Cupreso ye mes a man d'a radiz latina clasica CUPRESSUS que o equivalent en atras variants d'aragonés y en luengas romanicas d'arredol.
ReferenciasEditar
BibliografíaEditar
- (es) Articlo titulau Sarrablés en a Gran Enciclopedia Aragonesa, edición de 1981.
- (es) Chabier Tomás Arias. El aragonés del Biello Sobrarbe. Instituto de Estudios Altoaragoneses, 1999. ISBN 84-8127-095-4