Ilesia de Santa María de l'Aínsa

A ilesia de Santa María de l'Aínsa tamién conoixida como ilesia de l'Asumpción ye una ilesia que se troba en a localidat de l'Aínsa (Sobrarbe, Uesca). Ye un edificio d'estilo romanico. De gran grandaria y sobriedat, se tracta d'un d'os eixemplos mas destacaus d'o romanico aragonés d'a comarca de Sobrarbe. Estió colechiata por lo que a vegadas ye conoixida como colechiata de Santa María de l'Aínsa.

Ilesia de Santa María

Ilesia de Santa María
Situación cheografica
Estau
País
'
Situación L'Aínsa (Sobrarbe, Aragón)
Adreza C. Sta. Cruz, 12
Coordenatas
Archidiocesi
Diocesi Balbastro-Monzón
Arcipestrau Sobrarbe-Ribagorza
Información cheneral
Advocación Santa María
Culto
Orden
Rector
Vicario parroquial
2.º Vicario parroquial
Mosen
Propietario
Administrador
Director
Coste {{{coste}}}
Vesitable
Altaria
Pisos
Amplaria
Largaria
Superficie
Diametro
Aforo
Altaria s.r.m.
Atras
Alcance
Iluminación
Potencia
Arquitectura
Tipo Ilesia
Antiga colechiata
Estilo Romanico
Función
Catalogación Bien d'Intrés Cultural
Materials
Construcción
Construcción Sieglos XI-XII
Fundador
Inicio
Fin
Inauguración
Destrucción
Arquitecto
Incheniero estructural
Incheniero de servicios
Incheniero civil
Atros
Premios
Pachina web
Localización
Ilesia de Santa María ubicada en Aragón
Ilesia de Santa María
Ilesia de Santa María
Ilesia de Santa María en Aragón

Ye declarada Bien d'Intrés Cultural (BIC).

Historia editar

 
Santa María, portalada y torre romanicas

A suya construcción prencipió en zaguerías d'o sieglo XI y remató a meyaus d'o sieglo XII. Se consagró en l'anyo 1181, tal como consta documentalment. O claustro se construyió en o sieglo XIV. I hai testimonio documental d'o mal estau d'a torre y o claustro anterior en o sieglo XIV.

Posteriorment o templo s'enampló en o sieglo XVI con as capiellas d'o presbiterio y a voveda d'a nau. En o sieglo XVII s'adhibió a sacristía.

Entre 1972 y 1974 l'edificio estió obchecto una restauración integral.

Descripción editar

O conchunto molimental ye formau por a ilesia, a cripta, o claustro y a torre.[1]

Ilesia editar

D'antis mas tenió o rango de colechiata. Ye construyida con piedra picada, tien planta rectangular y abside semicircular. A o sud s'ubre a portalada que tien cuatre arquivoltas sobre columnas. A decoración d'os capitels ye rudimentaria, con elementos cheometricos. S'observa a reutilización d'un capitel como basa d'una d'as columnas. Sobre a clau se troba un crismón.

L'interior presenta formas sobrias y decoración austera caracteristicas de l'arquitectura romanica. A cubierta d'a nau ye de vuelta de canyón, y apareixe lucherament apuntada en os piez. D'antis mas habió d'estar dividida en tres trampos por dos arcos faixons cualas unicas restas son as pilastras sobre as que se refirmaban. Fue reconstruyida en o sieglo XVI. L'abside ye cubierto con vuelta de cuarto d'esfera, denominada "de forno", feita en piedra de color royiza.

En o frent de l'altar s'ha ficau un crismón que procede d'a ilesia de Sant Salvador, d'a que quedan restas incorporadas a una vivienda d'a carrera Mayor.[2] Presiden l'abside un crucificau moderno y una Virchen d'o sieglo XIII, de fusta policromada, d'estilo romanico tardano procedent d'a localidad de Tricás, despoblada en o sieglo XX.

A os piez d'a nau se troba o coro alto, que conserva a suya dentrada primitiva por a torre. Baixo él ye a pila baptismal. Ye circular y no tien decoración.

Cripta editar

 
Cripta romanica situada baixo o presbiterio

Se troba baixo o presbiterio y s'accede a ella por dos escalas situadas a os dos costaus d'a nau. Se tracta de una chicota cambra de tres naus y cuatre trampos, dividius por 18 columnas. Fue destruyida en a Guerra Civil y reconstruyida dimpués chuntament con a resta d'o templo. Seis capitels son orichinals y a resta modernos, por lo que apareixen marcaus con una "R". A voveda, dimpués d'a restauración, ye de fornigón armau y ladriello.

Torre editar

A torre ye o elemento mas sinyalero por a suya grandaria y sobriedat. Ye construyida con piedra picada, tien trenta metros d'altaria y consta de cinco cuerpos. O primero, que corresponde a la planta baixa, sirve de portegau u loncha y da acceso a la ilesia y a o claustro. O contrafuerte que s'aprecia dende l'exterior alberga a escala. Os cuerpos segundo y tercero amostran chicoz vanos y sayeteras. O cuarto, con dos vanos en cada costau, sirve de campanal; en o cinqueno s'ubre en cada costau un finestral de meyo punto, abocinau, con cuatre arquivoltas y atros tantos pilars; os capitels son de labra rudimentaria con temas cheometricos y rostros humanos. Destaca mas que mas o suyo zaguer piso, con finestras d'arcos de meyo punto que descansan sobre capitels y columnas. Lo cubre una cupula con cuatre niervos de sección rectangular que descansa sobre trompas. Dende aquí se disfruta d'una sobrebuena anvista panoramica de l'Aínsa.

Claustro editar

 
Claustro con arcos romanicos y goticos

O claustro, construyiu en o sieglo XIV, ye adosau a o norte d'a nau. De forma trapezoidal irregular, consta d'un solo piso, tien arcos de meyo punto y apuntaus y ye cubierto en os suyos distintos trampos por vueltas de canyón y de crucería con niervos toscos de sección rectangular.[3]

Estió zarrau por muros y cristaleras y alzo cuantos retablos, belún de valor, que se perdioron en a Guerra Civil.

Galería d'imáchens editar

Referencias editar

  1. (es) Rutas Románicas. Aínsa. Santa María. G. García Omedes.
  2. (es) Románico aragonés. Aínsa. San Salvador. G. García Omedes.
  3. (es) El arte románico en el Alto Aragón. M. García Guatas, 3ª ed. Uesca, Instituto de Estudios Altoaragoneses, 2006.

Vinclos externos editar


 
Colechiatas d'Aragón
 
Santa María d'Abiego | Santa María d'Alquezra | Santa María de Boleya | Santa María de Calatayú | Santa María de Casp | Sant Pero de Boltanya | Santo Sepulcre de Calatayú

Antigas: Sagraus Corporals de Daroca | O Salvador d'Exeya d'os Caballers | Santa María de l'Aínsa | Santa María d'Alcanyiz | Santa María de Berbegal | Santa María de Borcha | Santa María de Mora de Rubielos | Santa María de Rubiuelos de Mora | Santa María de Tamarit de Litera | Santa María d'Uncastiello | Santa María d'o Pilar de Zaragoza | Sant Pero d'Ayerbe | Sant Pero de Fraga | Sant Vicent d'Albelda