Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Exerica u Xerica (Xèrica en catalán, Jérica en castellano) ye un municipio d'a provincia de Castellón, situato en a comarca de l'Alto Palancia. A suya población ye de 1.589 habitants (2007), en una superficie de 78,30 km² con una densidat de población de 20,29 hab/km².

Exerica
Municipio d'o País Valenciano
Bandera Escudo d'armas
Entidat
 • Estau
 • Comunidat
 • Provincia
 • Comarca
Municipio
 Espanya
 País Valenciano
Castellón
Alto Palancia
Superficie 78,30 km²
Población
 • Total

1794 hab. (2013)
Altaria
 • Meyana

523 m.
Alcalde Amadeo Edo Salvador
Codigo postal 12450
Coordenadas
Exerica ubicada en País Valencián
Exerica
Exerica
Exerica en Comunidat Valenciana
Web oficial

Toponimia editar

Documentata en o sieglo XII en arabe como Xariqa, se remonta a la radiz Xarif (como en Omar Xarif) y significa castiello de nobles. En aragonés s'escribiba Xerica u Exerica y se castellanizó como Jérica.

En toponimia menor tenemos bel aragonesismo. En una parte d'o nuclio urbán relacionata con l'antigo castiello y murallas, bi ha una carrera clamata calle del Ruejo (Ruejo ye una castellanización de l'aragonés Ruello).

Historia editar

O 22 de chunio de 1238, enantes d'a reconquiesta de Valencia, o rei Chaime I donó o castiello y villa d'Exerica a lo concello de Teruel, dando-li una delimitación:

Concicium Turolii, castrum et villam de Xeriqua, et accipiat terminos d'a rivo de Alventosa citra talaiam de Bexexi, et in hoc termino sint vertentes de Monalgarau et Almanza et Alcota usque ad colatum de Villamalur, et usque ad congosto de Segorbe et usque buqueras de Liria, et in donatione ista sunt Pardinas, Buqueras, Marinos et Guadalmar cum suis terminis, et abeant forum Turolii salvis donationibus militum. X calendas iuliii.

En 1234 acotoloron a los moros d'Exerica, y la repobloron con aragoneses en 1249.

O 9 d'abril de 1255 Chaime donó o castiello y villa d'Exerica a la noble Teresa Chil de Vidaurre y a lo fillo d'os dos o futuro infant Chaime d'Exerica, indicando que son situatos en o Reino de Valencia. Por o que pareix Chaime I tenió un intrés especial en deseparar Exerica d'o concello de Teruel. O texto de deseparación ye de 1261:

in presentia Iuditis, iustitie, iuratorum et totius concilii Turolii...divisimus et assignamus, pro terminis castri et ville de Exerica terminos subtos scriptos, videlicet ex parte podii seu castellario quod dicitur Toro, sicut aque decurrunt de monte Algarau versus villare Ballistarii, et de dicto villari usque ad cabeçum rasum, et ab ipso cabeço, sicut dividit El Cerro et exiit ad ramblam que vadit ad Morellam, ita quod totum Pallatare remanet intra terminum de Exerica, et de dicta rambla prout vadit ipsa rambla et exit ad Fonteçella, que est introitu Pallataris, et ab ipsa Fonteçella, sicut vadit recta linea usque ad atalaym fontis del Cepo, et ab ipsa atalaya sicut vadit el cerro usque ad vertentes de Alcotas, et de ipsis vertentibus de Alcota sicut vadit recta linea usque ad summum vertentium de Bexi, et usque ad atalayam de Bexix...

A Baronía d'Exerica estió en mans d'os descendients de Chaime d'Exerica dica 1369 con a muerte de Chuan Alifonso d'Exerica.

Demografía editar

Evolución demografica
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
- - - - 1.589 - - - -

2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 -
- 1.655 - - - - - - -

1990- : población de dreito.
Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidaz poblacionals en l'INE.

Bibliografía editar


Lugars d'o municipio d'Exerica
Exerica | Los Anchels | Novaliches