Escandinavismos en anglés

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Os escandinavismos en anglés y l'adstrato escandinavo en anglés ye o conchunto d'elementos lingüisticos d'orichen escandinavo presents en anglés que arriboron en esta luenga como consecuencia de contactos entre os pueblos escandinavos (sobre tot daneses) y os pueblos anglofonos. A mes gran part de l'adstrato escandinavo de l'anglés consiste en palabras d'a estructura morfolochica anglesa y de diferents campos lexicos que pasoron dende l'antigo norrén ta l'anglés antigo en l'alta Edat Meya en ixas envueltas d'os vikingos, que facioron incursions en Anglaterra y plegoron a establir-se-ie, en un amplo territorio d'o norte conoixiu como Danelaw ("baixo la lei danesa"), a on que continoron charrando a suya luenga por unas cheneracions.

Distribución d'os toponimos escandinavos en Anglaterra (texto en alemán).

Fonetica y identificación editar

En anglés actual bi ha parellas de palabras pareixidas, doblez que provienen d'a mesma palabra proto-chermanica, (cognatos chermanicos), pero que han coexistiu por tener un significau diferent as suyas evolucions en anglo-saxón y en norrén. L'eixemplo mes claro ye shirt (camisa, d'orichen anglo-saxón) y skirt ("saya", "falda", d'orichen norrén), relacionadas tamién con l'adchectivo short ("curto").

Por estar luengas chermanicas tanto l'anglés antigo como l'antigo norrén teneban cierto grau d'intercomprensibilidat y bi heba muitas palabras que heban evolucionau poco dende a suya radiz común protochermanica u que encara se presentaban iguals y no heban conoixiu os cambios foneticos que conducioron a la suya forma en as luengas actuals. Ye dicicil de distinguir cuan una palabra anglesa ha arribau a l'anglés dende l'anglosaxón y cuan i arribau dende o norrén antigo, y ye especialment dificil de precisar en os verbos monosilabicos, (bring, come, get, hear, meet, see, set, sit, spin, stand, think).

En as parellas u doblez se puet identificar como escandinavas as palabras que encomienzan por sk-: skin ("piel"), skirt ("falda", "saya") y sky ("cielo")[1].

L'analís fonetico permite identificar escandinavismos foneticos en os que a palabra con orichen escandinavo ha plegau a fer desapareixer de tot a palabra anglosaxona. Ye o caso d'a palabra norrena syster, que fació desapareixer de tot a la palabra sweostor y estó a sola que pervive en l'anglés actual sister ("chermana").

Elementos morfolochicos d'orichen escandinavo editar

Entre os elementos morfolochicos dificils de diferenciar un orichen anglo-saxón y un orichen norrén tenemos as preposicións over ("dencima de") y under ("debaixo de"). Tamién esdevién o mesmo con os adchectivos mine ("mío") y thine ("tuyo")

Lexico d'orichen escandinavo editar

Entre as palabras que presentan o mesmo aspecto tanto si hesen arribau a l'anglés dende l'anglo-saxon como si i hesen arribau dende o norrén antigo tenemos father ("pai"), mother, ("mai") brother ("chermano"), man ("hombre"), wife ("esposa", diferent de woman, "muller" en atro sentiu), ground ("suelo", "solero", "tierra"), land ("tierra", "país"), tree ("árbol"), grass ("hierba"), summer ("verano"), winter ("hibierno"), cliff (costa con penyas), dale ("val"). Ye o mesmo caso que as colors y dos puntos cardinals (north y west, orichen de "norte" y "ueste").

Bi ha lexico relacionau con a navegación y a vida en a mar como axle ("eix", "mástel"), to drow ("afogar"), flounder (un peix plan d'o chenero Paralichthys), gust ("bufada d'aire"). Tamién bi ha palabras relacionadas con a piratería como crook ("ladrón")

Tamién bi ha un lexico y unas composicions que reflectan la sociedat escandinava en Anglaterra. A palabra law ("lei") escandinava y fació part de compuestos como bylaw (literalment "lei d'o lugar" pero prenendo o significau d'"ordinación municipal") y outlaw ("fuera d'a lei"). A palabra anglesa pa dicir "mariu" quier dicir literalment "propietario d'a casa", hus-bondi en norrén. A palabra fellow provién d'a composición fe-lagi que significa en norrén que "posa a suya part", comparable a l'orichen d'a palabra "companyero" en luengas romances, que "comparte pan".

Bi ha obchectos y armas como axe ("astral") y knife ("cuitiello"), palabras que indican accions violentas u os suyos resultaus como gap ("breca"), scar ("cicatriz").

Toponimia norrena en Anglaterra editar

Arredol de 1500 macrotoponimos d'o norte d'Anglaterra son d'orichen norrén u escandinavo. Mes de 600 macrotoponimos rematan en -by, que significa "grancha", "pardina", "aldeya" y en trobamos un eixemplo en Whitby. A terminación -thorp(e) significa "lugar" y la veyemos en puestos como Scunthorpe. A terminación -toft ("troz d'unas tierras") la veyemos en Blacktoft[1].

Referencias editar

  1. 1,0 1,1 (en) Brigit Viney: The History of the English Language. Oxford University Press, 2008. pp 7-16.

Bibliografía editar

  • (en) History of english. Articlo titulau History of english en a edición de l'anyo 2007 d'a Enciclopedia Britannica.

Se veiga tamién editar


Los escandinavismos en aragonés y atras luengas
en alemán | en anglés | en aragonés | en astur-leyonés | en castellano | en catalán | en francés | en galaicoportugués | en italiano | en neerlandés | en occitán | en ruso


Gramatica de l'anglés
Fonetica Accentuación · Fonetica · Fonolochía
Morfolochía Adverbios (Adverbios espacials · Adverbios espacials deicticos · Adverbios de tiempo · Adverbios de manera · Adverbios de cantidat · Adverbios d'afirmación, negación y duda · Adverbios conchuntivos · Locucions adverbials) · Articlos en anglés · Chenero · Chenitivo saxón · Conchuncions · Adchectivos · Determinants en anglés (Demostrativos · Indefinitos · Numerals cardinals · Numerals ordinals) · Numero Substantivos incontables · Pronombres Pronombres relativos

· Prefixo · Sufixo · Preposicions · Verbos (Verbos auxiliars · verbos modals · verbos con particla u phrasal verbs · verbos introductors · construccions verbo-nominals)

Sintaxi Concordancia · Negación · Sintagma adchectival · Sintagma nominal · Complemento de rechimen verbal · Sintagma verbal · Do-support · Inversión · Voz pasiva · Oracions condicionals · Proposicions de relativo
Lexicolochía Cultismos · Lexico (Arabismos · Castellanismos · Chermanismos · Escandinavismos · Galicismos · Helenismos · Italianismos) · Semicultismos
Ortografía Normas ortograficas