Carinyena
Carinyena ye un municipio aragonés d'a provincia de Zaragoza, y ye la capital d'a comarca d'o Campo de Carinyena. Tamién ye lo centro d'a DO Carinyena, que produce interesants vins de reconoixita calidat. Carinyena ye una ciudat dende o 20 de chunio de 1909, quan o rei Alifonso XIII d'Espanya li concedió ixe títol.
Carinyena | ||
---|---|---|
Municipio d'Aragón | ||
| ||
Casa d'a Villa de Carinyena. | ||
Entidat • País • Provincia • Comarca |
Municipio![]() ![]() Campo de Carinyena | |
Superficie | 82,5 km² | |
Población • Total |
3,536 hab. (2005) | |
Altaria | 591 m. | |
Distancia • 48 km |
enta Zaragoza | |
Codigo postal | 50400 | |
Coordenatas | 41°20’16’’N 1°13’22’’U | |
A suya población ye de 3.536 habitants (2005) en una superficie de 82,5 km².
ToponimiaEditar
Este toponimo ye d'orichen román, como atros toponimos d'a val de l'Ebro que rematan en -en, -ena, -án, -ana, -áin derivatos romances d'a terminación latina -INIANA a atras pareixitas que indican propiedat, y van dezaga d'o nombre d'o propietario. Estos toponimos son caracteristicos de muitas antigas fincas rusticas. A partir d'o sieglo II, una inaturable tendencia a la concentración d'a propiedat en pocas mans, provocará l'aparición de grans latifundios que prenioron o nombre d'o propietario y esdevenioron con o tiempo os toponimos como huei conoixemos muitos lugars y ciudatz: Sarinyena, Lecinyena, Ladrunyán, Corbalán. etc...
Ya Plinio, procurador d'a Hispania Tarraconense, clamó CARAE a este lugar román. A villa CARINIANA significa "l'alquería", "pardina" situata en l'antiga Carae y fa referencia a lo suyo propietario CARINIUS. Dimpués, en a Edat Meya, o toponimo evolucionará dica convertir-se en l'actual Carinyena.
En la toponimia de Carinyena bi ha ciertos microtoponimos como Carretera de las Varellas con fonetica tipica de l'aragonés de la Val de l'Ebro.
CheografíaEditar
CheodesiaEditar
Bi ha un vértiz cheodesico con o nombre de "Silo" a una altaria de 654 metros dende o libel d'a mar[1] situau a o norueste d'a localidat.
DemografíaEditar
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
1717-1981: población de feito; 1990- : población de dreito. Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidatz poblacionals en l'INE. |
AdministraciónEditar
Reparto de concellersEditar
Partito | 1979 | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 |
Partido de los Socialistas de Aragón | 2 | 3 | 2 | 6 | 4 | 4 | 3 | 3 | 6 |
Partido Popular | - | 1 | - | 4 | 4 | 6 | 5 | 4 | 3 |
Partido Aragonés | 7 | 4 | 3 | 1 | 3 | 1 | 2 | 1 | 1 |
Chunta Aragonesista | - | - | - | - | - | - | 1 | 2 | 1 |
Independients | - | 3 | 2 | - | - | - | - | 1 | - |
Centro Democrático y Social | - | - | 4 | - | - | - | - | - | - |
Unión de Centro Democrático | 2 | - | - | - | - | - | - | - | - |
Total | 11 | 11 | 11 | 11 | 11 | 11 | 11 | 11 | 11 |
AlcaldesEditar
Lechislatura | Nombre | Partito politico |
---|---|---|
1979–1983 | José Bribián Sanz | Partido Aragonés |
1983–1987 | Fernando Peligero Gómez | Partido Aragonés |
1987–1991 | José Bribián Sanz | Centro Democrático y Social |
1991–1995 | José María López Gimeno | Partido de los Socialistas de Aragón |
1995–1999 | Juan José Gimeno Villar | Partido Popular |
1999–2003 | Juan José Gimeno Villar | Partido Popular |
2003–2007 | Alejandro Bribián Andrés | Partido Popular |
2007–2011 | Sergio Ortiz Gutiérrez | Partido de los Socialistas de Aragón |
2011–2015 | Sergio Ortiz Gutiérrez | Partido de los Socialistas de Aragón |
Puestos d'intrésEditar
- Ilesia de l'Asunción.
- Ilesia de Sant Chaime.
- Santuario d'a Virchen de Lagunas.
- Casa d'a Villa.
- Casal d'os Arazuri.
- Casa d'a Castana.
- Torrión d'as Monchas.
- Museo d'o Vin.
Vinclos externosEditar
ReferenciasEditar
Municipios d'a comarca Campo de Carinyena | |
---|---|
Aguarón | Aguilón | Aladrén | Alfamén | Carinyena | Cosuenda | Lecinacorba | Longars | Mezalocha | Muel | Paniza | Tosos | Vistabella | Villanueva de la Uerba |
Lugars desapareixitos d'o municipio de Carinyena | |
---|---|
Las Lagunas |