Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Bellós u Bellos

O Bellós en pasando per dintro d'o forato d'as Cambras.
Administración
Estaus {{{estaus}}}
Territorios Aragón
Cheografía
Longaria 27 km
Altaria d'o naixedero {{{altaria}}} m
Naixedero Endreito d'a Font Blanca, cara meridional d'As Tres Serols
Desembocadura río Cinca, en Escalona
Superficie d'a cuenca {{{cuenca}}} km²
Cabal meyano {{{cabal}}} m³/s
Mapa

Bellós en Aragón

O río Bellós[1] u río Bellos, a sobén dito garona d'Anyisclo en o suyo corso superior, ye un río aragonés que trascorre tota la suya lonchitut en a comarca de Sobrarbe, d'entre las valles d'Anyisclo, o Quinyón de Fanlo y la valle de Puértolas.

Tien o naixedor en a versant meridional d'o mallo d'as Tres Serols, en as faixas d'o Mallo Escuro (As Solas, 3.002 m), a on que d'alto d'a penya en libra tota una torrentera escrumosa que s'espernia per o cillo, fendo puesto ta un d'es endreitos mes vesitatos d'o Parque Nacional d'Ordesa y d'as Tres Serols, conoixito como la Fuent Blanca (anque encara se n'ha conservato lo toponimo Font Blanca, que se siente ocasionalment).

A suya garona se cuela per astí enta la barranquera d'a Grallera a escape, o forato que el ha de portar ta dintro d'a valle d'Anyisclo per on que circula, dintro d'as buegas d'o mesmo Parque Nacional, per bels 10 km, dica que en amaneixe per baixo d'o puesto d'a ermita de Sant Urbez en o molín d'Aso. Mientres o suyo transcorrer per Anyisclo, o Bellós ha agafato las auguas d'o barranco d'a Pardina y en plegando ta lo molín, replega tamién o barranco d'Aso que enta lo puesto en ye baixato de Fanlo.

Zaga d'o molín, o Bellós se mete rapedo ta dintro d'ixaltro forato, dito Foz de Sant Urbez per o decir d'a falordia d'o santo, y en enzata, d'allá ta baixo, lo camín d'o congosto d'as Cambras, per a on que mes afuscato que no per alto en Anyisclo, be de correr altros 9 km dica la Fuent d'os Banyos de Puyarruego. A Fuent d'os Banyos ye una viu d'auguas sulfurosas en a mesma ripa d'o río, que ya d'abe buens tiempos congregaba chent con toz ixambre de males d'a redol de Sobrarbe, que iban enta allá només que ta banyar-se-be. En o lugar de Puyarruego lo río ha socavatas unas gorgas en a penya que fan a bien precisament ta banyar-se.

En a mesma campeta de Puyarruego, o Bellós i recibe las auguas d'a Yesa, o suyo mes gran afluent, que en ye baixato d'a valle de Vio. D'entre Puyarruego y Escalona l'augua ye mes calmera y baixa sin guaire corrient.

Referencias

editar

Se veiga tamién

editar

Vinclos externos

editar


Afluents d'o río Bellós
Marguin izquierda Barranco d'Airés
Marguin dreita Aso · Yesa


Afluents d'o río Cinca
Marguin izquierda La Larri · Barrosa · Cinqueta · Irués · Nata · Usía · O Salinar · Esera
Marguin dreita Yaga · Bellós · Ara · Susía · Vero · Alcanadre