Pasau imperfecto d'indicativo
![]() |
Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla. |
O pasau imperfecto d'indicativo s'emplega pa indicar una acción verbal pasada pero vista en la suya durada, ye dicir, en una unidat de tiempo que no ha rematau, sin importar quan encomenzó ni quan remató.
O pasau imperfecto d'indicativo en aragonés ye diferent a como ye en idiomas vecins como castellano u catalán. Manimenos ye pareixiu a como ye en italiano y gascón. En aragonés, italiano y gascón s'expresa metendo dezaga la radiz una desinencia -BA- y dimpués las desinencias personals. Ye una traza més fidel a lo modelo latín y a conservación d'a -b- en la 2ª y 3ª conchugacions la consideran bells filologos como d'alcuerdo con una caracteristica d'a fonetica aragonesa y d'os atros dos luengaches mencionaus, on bi ha tendencia a la consonant oclusiva sonora latina como en remugar, coda, leixiva.
- PARTI-BA-M > *Partiva > Partiba
- PARTI-BA-S > *Partivas > Partibas
- PARTI-BA-T > *Partiva > Partiba
- PARTI-BA-MUS > *Partívanos > Partíbanos
- PARTI-BA-TIS > *Partívatz > Partíbatz
- PARTI-BA-NT > *Partívan > Partiban
O pasau imperfecto d'indicativo en aragonésEditar
As formas més chenerals y que se fan servir en aragonés común son:
persona | 1ª Conchugación | 2ª Conchugación | 3ª Conchugación |
1ª Sing. | Aduyaba | Debeba | Partiba |
2ª Sing. | Aduyabas | Debebas | Partibas |
3ª Sing. | Aduyaba | Debeba | Partiba |
1ª Plur. | Aduyábanos | Debébanos | Partíbanos |
2ª Plur. | Aduyábatz | Debébatz | Partíbatz |
3ª Plur. | Aduyaban | Debeban | Partiban |
A desinencia personal en a 1ª persona plural cambia ta -nos n'este y atros tiempos verbals: o pasau imperfecto de subchuntivo y os condicionals (que derivan d'o imperfecto d'indicativo). Ye notable tamién que as formas con -nos son tamién esdruixulas, n'un romance que huei tiende a no pronunciar esdrúixols, pero que en o pasau ne pronunciaba (como en Puértolas).
O pasau imperfecto d'indicativo en francésEditar
O pasau imperfecto d'indicativo en francés se forma con as desinencias -ais, -ais, -ait, -ions, -iez, -aient sobre a radiz.
persona | 1ª Conchugación |
1ª Sing. | Chantais |
2ª Sing. | Chantais |
3ª Sing. | Chantait |
1ª Plur. | Chantions |
2ª Plur. | Chantiez |
3ª Plur. | Chantaient |
En o caso d'os verbos irregulars a radiz d'o pasau imperfecto coincide con a d'as primera y segunda personas en plural d'o present d'indicativo.
persona | 1ª Conchugación |
1ª Sing. | Pouvais |
2ª Sing. | Pouvais |
3ª Sing. | Pouvait |
1ª Plur. | Pouvions |
2ª Plur. | Pouviez |
3ª Plur. | Pouvaient |
Esto fa que os verbos remataus en -ier y en -yer d'a primera conchugación francesa presenten formas en -ii- u -yi-
Os verbos remataus en -ier en francés (étudier, remercier, oublier, apprecier) son relacionaus con beluns d'os verbos remataus en -iar no freqüentativos en aragonés (estudiar, apreciar).
persona | 1ª Conchugación |
1ª Sing. | Étudiais |
2ª Sing. | Étudiais |
3ª Sing. | Étudiait |
1ª Plur. | Étudiions |
2ª Plur. | Étudiiez |
3ª Plur. | Étudiaient |
Os verbos remataus en -yer en francés (payer, employer) son relacionaus con beluns d'os verbos remataus en -gar en aragonés (pagar, emplegar).
persona | 1ª Conchugación |
1ª Sing. | Payais |
2ª Sing. | Payais |
3ª Sing. | Payait |
1ª Plur. | Payions |
2ª Plur. | Payiez |
3ª Plur. | Payaient |
A part d'os usos pasaus o imperfecto d'indicativo se fa servir o imperfecto d'indicativo en oracions condicionals hipoteticas ocupando o puesto que en atras luengas neolatinas corresponde a lo pasau imperfecto de subchuntivo:
- Si j'étais riche je ferais le tour du monde.
- "Si fuese rico faría a vuelta a lo mundo".