Monzalbarba

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Monzalbarba ye un barrio rural de Zaragoza, perteneixient a lo districto rural. Ye situato a 11 km a lo norueste d'a capital y ye estato barrio de Zaragoza dende l'anyo 1201, estando nomás municipio independient entre 1837 y 1885.

Monzalbarba
Barrio rural de Zaragoza
Monzalbarba
Entidat  • País  • Ciudat	Barrio rural Aragón Zaragoza
Superficie  • Total	Pos. 8 de 14 13,46 km²
Población  • Total (2018)	Pos. 8 de 14 1.930 hab.
Codigo postal	50120
Nº distrito	11
Altaria	204
Parroquial • Archidiocesi • Arcipestrau • Parroquia	Zaragoza Casetas Sant Miguel Arcánchel

Tracidionalment a suya economía se basaba en a huerta, pero a la fin d'o sieglo XIX y prencipios d'o sieglo XX s'establioron bellas industrias en o lugar. Manimenos encara i remanen bels cautivos de panizo y alfalz, mas que mas. Se i troba tamién un important centro lochistico de distribución d'hidrocarburos d'a empresa CHL.

Actualment ye a seu d'o "Rechimiento de Pontoners y Especialidaz de Incheniers nº 12" de l'Exercito espanyol. Iste rechimiento se creyó en 1872 y ha tenito atras seus en a ciudat de Zaragoza antis de rematar establindo-se en Monzalbarba en l'anyo 1976.

Toponimia

O toponimo Monzalbarba significa en arabe "residencia de berbers". S'escribe en os textos medievals como Mocalbarba, Mezalbarba, Mezalbarber y Meçalbarba; estando interesant as formas en plural: Mucalbarues, Mucalbaruas que poderban indicar un plural de barber con o plural aragonés -ers.

Historia

No se sabe mui bien l'orichen d'o lugar, encara que puet estar una villa romana que se trobaba en iste mesmo puesto situata chunto a una antiga calzada. Ya existiba en o sieglo VII una ermita adedicata a la Virchen de l'Antiga, actualment a Virchen de la Sagrada.

En o sieglo X se repobló con berbers, prenendo lo nombre de "Manzil barbar". O rei aragonés Alifonso I reconquiere o lugar en o sieglo XII y lo cede a lo caballero alabés Ambrosio de Casanate. En 1201 pasa a estar un barrio d'a ciudat de Zaragoza.

En 1489 perteneixeba a la sobrecullida de Zaragoza, pero en o fogache de 1495 figura como un lugar d'a sobrecullida de Tarazona.

Muitos d'os suyos habitants fuyoron en a Guerra d'o Francés ta Zaragoza y muitos d'éls morioron en os Setios. Entre os anyos 1837 y 1885 estió un municipio independient, tornando atra vegata dica hue a estar un barrio de Zaragoza.

A problación creixió a la fin d'o sieglo XIX y prencipios d'o XX debito a la instalación de bellas empresas en o lugar, estendillando-se por a carrera de Santa Ana, a Barriada obrera de l'anyo 1930 y o barrio de Sant Chusé de l'anyo 1956.

Molimentos

• O molimento mas destacato ye a torre mudéchar de l'antiga ilesia de Sant Miguel Arcánchel que se demolió en 1967, estando sustituyida por un nuevo edificio. La torre ye de ladriello y tien tres plantas.
• Tamién ye intresant l'ermita d'a Sagrata, construita en 1601 amán de l'antiga que se la levó lo río Ebro en una creixita.
• Bi ha a-saber-las torres en a huerta de Monzalbarba amostrando l'arquitectura popular d'a redolada. Destacan entre atras a Torre de la Aurora d'o sieglo XVIII, a Torre de Santa Catalina d'o sieglo XIX, a Torre del Rey (que perteneixeba a los chesuitas) d'o sieglo XVII, a Torre de la Condesa (espaldata actualment) d'o sieglo XVI, a Torre de Marraco (d'estilo modernista) d'o sieglo XIX u a Torre Arqué.

Fiestas

• En febrero se celebran Sant Blas y Santa Agueda.
• As fiestas grans son o 8 de setiembre en honor a la Virchen Sagrata.

Bibliografía

• (es) Folleto informativo. Alcaldía de Monzalbarba

• Datos: Q3573868
• Multimedia: Monzalbarba / Q3573868