Juan Cabañero y Esponera

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Juan Cabañero y Esponera
1798 - 3 de mayo de 1850
Información personal
Embotada
Puesto de naixencia Urreya de Gayén (Baixo Martín, Teruel)
Puesto de muerte Albalat de l'Arcebispe (Baixo Martín, Teruel)
Información militar
Leyaltat Reino d'Espanya
Carlismo(1833-1839)
Reino d'Espanya
Anyos de servicio
Rango Cheneral
Mandos
Unidat
Batallas/guerras Guerras Carlistas
Primera Guerra Carlista
Cincomarzada
Segunda Guerra Carlista
Premios
Atras funcions

Juan Cabañero y Esponera, naixito d'Urreya de Gayén (hue en o Baixo Martín, Teruel) en 1798 y muerto o 3 de mayo de 1850 en Albalat de l'Arcebispe (Baixo Martín, Teruel), estió un militar aragonés, conoixito por a suya participación en as Guerras Carlistas, cuan dimpués de dentrar en Belchit o 4 de marzo de 1838 tentó de conquerir a ciudat de Zaragoza en a dita Cincomarzada (mientres a Primera Guerra Carlista), o 5 de marzo de 1838, y fue redotato por a población d'a ciudat, que dende ixas envueltas commemoran a suya victoria con una fiesta popular.

Cabañero partecipó tamién en atras accions militars con os sublevatos carlistas: o 20 de marzo de 1838 as suyas tropas redotoron a os liberals en Molina d'Aragón (Guadalachara) y dentroron en Calatayú o 27 d'abril. En chulio de 1838 con un batallón de soldatos aragoneses, o VI Batallón d'Aragón, esfendió a ciudat de Moriella (Castellón).

Sindembargo, en estar en desalcuerdos con Ramón Cabrera, qui manaba o frent aragonés ta os carlistas en a guerra, demandó ser tresladato a o Frent d'o Norte, en combatindo en tierras de Navarra mandato por Rafael Maroto, qui o 31 d'agosto de 1839 signó o Convenio de Bergara, que remató a guerra en Navarra y o País Basco. Asinas, Cabañero s'adhibió a os liberals contra o suyo antigo chefe, Cabrera, qui continó con a guerra en Aragón, País Valenciano y sud de Catalunya. Cabrera mandó fusilar a o fillo de Cabañero, un mozo de 18 anyadas, a man de Moriella.

En 1848-1848, mientres a Segunda Guerra Carlista, Cabañero tornó a aduyar a os liberals contra os carlistas en as comarcas terolanas d'o Mayestrato y d'o Baixo Aragón.

En 1849, Cabañero fue nombrato Gubernador Militar de Teruel, feito que provocó polemicas con os republicans d'a provincia, que no confiaban en a suya fidelitat a o liberalismo.

Bibliografía consultata editar