Francisco Ynduráin Hernández

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Francisco Ynduráin Hernández
Información personal
Calendata de naixencia 25 de chunio de 1910
Puesto de naixencia Aoiz (Navarra)
Calendata de muerte 25 d'octubre de 1994
Edat 84
Puesto de muerte Madrit
Ocupación Filologo, historiadorr d'a literatura y profesor universitario

Francisco Ynduráin Hernández (Aoiz, Navarra, 25 de chunio de 1910 - Madrit, 25 d'octubre de 1994) estió un filologo, historiador de literatura, critico literario y profesor universitario navarro.

Estió catedratico en a Universidat de Zaragoza y en a Universidat Complutense. Tamién estió miembro d'a Real Academia Española y a Real Academia de la Historia.

Biografía editar

Fizo los suyos primers estudios en o suyo lugar, en Aoiz, y cursó dos anyadas de Bachillerato Elemental en a Escuela Apostólica de Xabier (Navarra). Dimpués, pasó lo Bachillerato universitario en Letras en Aoiz, como alumno libre. En 1928, popillo, marchó ta Sangüesa a vivir con su agüela materna.

estudió a carrera de Filosofía y Letras en a Universidat de Salamanca, aon que fue disciplo de Miguel de Unamuno. Se licenció con premio extraordinario y se doctoró en a Universidat de Madrit en 1940.

Trachectoria editar

Ynduráin estió profesor en bels destinos, entre os que se troba as universidatz de Salamanca, Oviedo, Zaragoza y a Complutense de Madrit. S'especializó en literatura d'o Sieglo d'Oro y Barroco espanyols, en a novelistica moderna espanyola, francesa, anglesa y estausunidense.

En Zaragoza, aon que pasó dende 1942 dica 1972, colaboró como critico literario en radio y en o perodico El Noticiero. Estió vicedecano de Letras en a UNIZAR, y vicerrector de a dita universidat. Estió miembro d'a Real Academia Española (1966), d'a Real Academia de la Historia (1968), concellero en o CSIC (1956), d'o Instituto Cervantes, d'a Universidat Hispanoamericana de Los Ángeles (1965) y d'a Fundación Juan March.

Editó textos clasicos de Baltasar Gracián y de Braulio Foz. Sobre ixe tema escribió Clásicos modernos (1969), con un enfoque innovador d'a poesía d'Unamuno.

En honor suya s'ha instituiu o Premio Francisco Ynduráin de Letras pa os escritors chóvens, que organiza o colectivo Bilaketa d'Aoiz dende 1987. Tiene una carrera dedicada en o suyo lugar.

Institución «Fernando el Católico» editar

Con a Institución «Fernando el Católico», que pende d'o CSIC aon que yera concellero, y d'a Deputación Provincial de Zaragoza, realizó estudios sobre escritors aragoneses y atros, como Unamuno, Galdós, Valle-Inclán, Jorge Guillén u Miguel Labordeta y sobre literatura anglesa y nortamericana.

Fue coeditor d'a poblicación Archivo de Filología Aragonesa, chunto con José M. Blecua. L'AFA, que edita la Institución «Fernando el Católico», ye a principal publicación academica de literatura y lingüistica que se fa en Aragón.

Obras editar

Escribió bels 25 libros, entre éls:

  • ¿Por qué nos gusta el Quijote? (1942)
  • El dialecto navarro-aragonés antiguo (1946)
  • Notas lexicales (1947)
  • El Quijote y Don Quijote (1950)
  • España en la obra de Hemingway (1952)
  • La novela norteamericana en los últimos 30 años (1952)
  • Novelas y novelistas españoles (1936-1952) (1952)
  • La obra de William Faulkner (1953)
  • Mistica y poesía en San Juan de la Cruz (1953)
  • Resentimiento español: Arturo Barea (1953)
  • El pensamiento de Quevedo (1954)
  • Una nota a Celestina (1954)
  • Refranes y "frases hechas" en la estimativa literaria del s. XVII (1955)
  • Lope de Vega como novelador (1962)
  • Obras dramáticas de Cervantes (1962)
  • Sobre le nouveau roman (1967)
  • Clásicos modernos (1969)
  • Relección de clásicos (1969)
  • Galdós, entre la novela y el folletín (1970)
  • De lector a lector (1972)
  • Literatura de España (1973)
  • Baroja el Novelista (1974)
  • Hacia una poética de Juan Ramón (1978)
  • Francisco García Pavón (Madrid, 1982)
  • Los Moriscos y el teatro en Aragón (1986)

Se veiga tamién editar