Lingüistica

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

A lingüistica ye a ciencia d'o luengache.

O suyo obchectivo (seguntes Saussure u Chomsky) ye a descripción / esplanicación d'o tarabidau d'o luengache. Aspectos como a variación lingüistica, a pragmatica u a lexicografía son difuera d'o estudio lingüistico.

Chomsky fa una nueva teoría d'o luengache an que situga a lingüistica dentro d'o estudio mes amplo d'a mente humana, concretament dentro d'o mentalismo u innatismo, rama d'a psicolochía que esfiende que a luenga ye una facultat autonoma, innata.

Ista postura mentalista de Chomsky no fa pacha con posturas empiristas u materialistas como a que fa servir Labov, que creyen que o luengache no puede ser estudiau sin entender a suya prencipal función: a comunicación humana. Ista posición funcionalista metería a la lingüistica en o puesto d'o social. Asinas, fan mes important a pragmatica, o cambio y a variación lingüistica.

D'istas dos grans creyencias filosoficas y d'as suyas mezclas, naixerán cuasi todas as escuelas d'a lingüistica moderna. Tanto o mentalismo como o empirismo quieren esplanicar a naturaleza d'o luengache, miran a esplanicación, no solo a descripción d'os tarabidaus lingüisticos. Ista ye a fin d'a lingüistica.

Breu Historia d'a Lingüistica

Lingüista u poliglota

Lingüista ye una persona que s'adedica a la investigación lingüistica. Una persona que parla bellas luengas ye un poliglota

Campos y subcampos

A lingüistica estudia toz os aspectos d'a luenga y incluye sozcampos como:

Lingüistica cheneral u teoría d'a lingüistica

Estudio teorico d'o luengache que s'ocupa de metodos d'investigación y de questions comuns a las luengas.

Componens d'analís lingüistica

Pendendo d'o enfoque escolástico, os componens d'analis cambian. Per eixemplo: ta la escuela formalista son diferents que ta la escuela funcionalista, per tanto no toz istos components son estudiaus per as dos teorías, sino que la una en estudia bels, y l'atra belatros: