Corz Chenerals d'Aragón
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Corz Chenerals d'Aragón | |
|---|---|
| |
| Información d'o Parlamento | |
| Establito | 1289 |
| Disolución | 1585 |
| Churisdicción |  Corona d'Aragón:- Reino d'Aragón - Reino de Valencia - Prencipau de Catalunya - Reino de Mallorca |
| Seu | Diferents ciudaz d'o Reino d'Aragón |
As Corz Chenerals d'Aragón yeran as Corz en as que se convocaba a reunir-se en a mesma ciudat y a la vegada a las Corz d'o Reino d'Aragón, as Corz d'o Prencipau de Catalunya y as Corz d'o Reino de Valencia. A mayoría d'as Corz Chenerals d'Aragón se celebroron en Monzón, u belatra localidat aragonesa en substitución d'ista como Fraga, Zaragoza, Tarazona u Calatayú.
Desarrollo d'as sesions editar
En as Corz Chenerals, a unica ceremonia que se feba de conchunta, con l'asistencia de toz os deputaus d'os distintos Estaus d'a Corona d'Aragón, yera o solio d'apertura. Os deputaus aragoneses y valencianos se posaban alternadament a la dreita d'a cadiera reyal, mientres que catalans y mallorquins lo feban alternadament a la ezquierda d'a cadiera a on se posaba o rei.
O protonotario reyal leyeba a proposición reyal, que yera un discurso en o que o rei feba balanz d'a situación d'a Monarquía y d'os aconteiximientos destacaus que heban acayeixiu dende as anteriors Corz, y se remataba con a ragón d'a convocatoria, que gosaba estar demandar diners u soldaus. Dimpués d'o discurso d'o rei, se devantaban l'arcebispe de Zaragoza, y tamién l'arcebispe de Tarragona, que se meteba a la suya dreita, y l'arcebispe de Valencia, que se meteba a la suya ezquierda, como presidents d'os suyos respectives brazos eclesiasticos, pero nomás respondeba l'arcebispe de Zaragoza. Nomás en o caso de que estasen as primeras Corz d'un reinau, se procedeba a la chura d'o rei d'as leis y fueros, y os deputaus a fidelidat a o rei.
Dimpués d'isto prencipiaban os treballos de Corz pa deliberar departidament y apart, isto ye, por territorios y istos por os suyos correspondients brazos (cuatre en Aragón, y tres en Catalunya y Valencia). Mesmo se podeban rematar as Corz particulars trasladando-se-ne ta o territorio d'o suyo reino.
Lista de Corz Chenerals editar
As Corz Chenerals d'Aragón fuoron convocadas un total de 16 vegadas entre os anyos 1289 y 1585.
| Rei | Anyo | Seu | Comentarios |
|---|---|---|---|
| Alifonso III d'Aragón | 1289 | Monzón | Pa tractar d'auxilios y recursos pa la guerra con Francia y Castiella. |
| Pero IV d'Aragón | 1362-1363 | Monzón | |
| 1376 | Monzón | Pa demandar recursos pa la guerra contra o duque Loís I d'Anchú y pa la esfensa de Cerdenya. | |
| 1383-1384 | Monzón-Tamarit-Fraga | Debiu a la peste se trasladoron ta Tamarit y dimpués ta Fraga. | |
| Chuan I d'Aragón | 1388-1389 | Monzón | |
| Alifonso V d'Aragón | 1435-1436 | Monzón | Convocadas por a reina Donya María para tractar d'a libertat d'o rei, que heba estau preso por os chenoveses. En 1436 se tornoron en particulars, tresladando-se ta Alcanyiz, Tortosa y Moriella. |
| Chuan II d'Aragón | 1460-1461 | Fraga-Zaragoza-Calatayú | Chura d'os fueros por Chuan II. Incorporación formal de Sicilia y Cerdenya a la Corona d'Aragón. |
| 1469-1470 | Monzón | Debiu a la peste fuoron tresladadas ta Zaragoza y Tortosa pa aragoneses y valencianos respectivament. | |
| Ferrando II d'Aragón | 1484 | Tarazona | As particulars d'Aragón rematoron en Zaragoza y as particulars de Valencia se prolargoron en Valencia y rematoron en Orihuela. |
| 1510 | Monzón | ||
| 1512-1514 | Monzón | ||
| Carlos I d'Aragón | 1528 | Monzón | As particulars d'Aragón se rematoron en Zaragoza. |
| 1533-1534 | Monzón | ||
| 1537 | Monzón | ||
| 1542 | Monzón | ||
| 1547 | Monzón | ||
| 1552-1553 | Monzón | ||
| Felipe I d'Aragón | 1563-1564 | Monzón | |
| 1585 | Monzón | As Corz particulars aragonesas y catalanas se rematoron en Binéfar. |
Se veiga tamién editar
Bibliografía editar
- (es) Colección de córtes de los antiguos reinos de España. De Capmany y de Montpalau. Academia de la Historia, 1853.
- (es) Práctica y estilo de celebrar Cortes en el reino de Aragón, principado de Cataluña y reino de Valencia. 1821.
- (es) Al hilo del tiempo: Controles y poderes de una España imperial. Dámaso de Lario. 2004. ISBN 9788437059211.
- (es) Crónica de la provincia de Zaragoza. José Fernando González. 1867.
- (es) La España moderna. Enrique Martínez Ruiz. 1992.
- (es) Recuerdos y bellezas de España: Aragón. José María Quadrado. 1992. ISBN 9788470902772.