Corz de Monzón (1512-1514)

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Corz de Monzón 1512-1514
Monzón
Información cheneral
Ciudat	Monzón
Monarca	Ferrando II d'Aragón
Preside	Chermana de Foix
Corz Chenerals
Anteriors	Posteriors
Monzón 1510	Monzón 1528
Corz d'o Reino d'Aragón
Anteriors	Posteriors
Monzón 1510	Zaragoza-Calatayú 1515
Corz Catalanas
Anteriors	Posteriors
Monzón 1510	Leida 1515
Corz d'o Reino de Valencia
Anteriors	Posteriors
Monzón 1510	Valencia 1523
Mapa
Situación en Aragón

As Corz de Monzón de 1512-1514 estioron unas Corz Chenerals d'Aragón que fuoron convocadas por Ferrando II d'Aragón y presididas por a reina Chermana de Foix, qui habió de churar primero os fueros, costumbres y privilechios d'o reino d'Aragón y os usos, constitucions, capítols y actos de cort d'o prencipau de Catalunya y d'os condatos de Rosellón y Cerdanya. Heban estau convocadas a tiempo pa l'inicio d'a guerra contra o reino de Navarra y se celebroron entre o 5 de chunio y o 2 de setiembre de 1512. Continarán como Corz particulars d'Aragón dica 1514.

Sobre l'aportación de recursos pa la guerra, as corz d'Aragón decidioron aportar 200 hombres d'armas y 300 chinez entre tres anyos.

La cort general de Aragon e quatro bracos de aquella, attendido que, por el acto fecho en la presente cort el dia presen, han delibrado fazer e an seido ofreçidos quinientos de cavallo, a saber es, dozientos honbres de armas e trezientos ginetes para defension del dicho reyno [...]

Actas d'as Corz de Monzón de 1512-1514

Encara que estioron unas corz chenerals breus, s'aconsiguioron zarrar bels temas pendients dende feba anyos. Entre atros, se reformó a Reyal Audiencia pasando de ueito a doce churistas; se limitó l'acción d'a Inquisición a cuestions de fe sin que invadise competencias d'a Deputación d'o Cheneral; s'incrementó lo control sobre las cuentas d'a Cheneralidat y se tractó sobre l'incremento d'o bandolerismo.

S'obtenió lo compromiso d'o rei pa limitar l'acción d'a inquisición a la situación anterior a 1482 —, cuan lo inquisidor episcopal actuaba seguntes lo dreito canonico— ya que amenistaba de l'emparo d'as Corz pa la conquiesta d'o reino de Navarra. Pero a l'anyo siguient, una vegada conqueriu lo reino navarro, lo rei obtenió una bula d'o papa Chulio II liberando-lo d'ixe churamento.

Vinclos externos

• (es) Actas d'as Corz de Monzón de 1512-1514

Predecesor: Corz de Monzón (1510)	Corz Chenerals d'Aragón Corz de Monzón (1512-1514)	Succesor: Corz de Monzón (1528)
Predecesor: Corz de Monzón (1510)	Corz d'o Reino d'Aragón Corz de Monzón (1512-1514)	Succesor: Corz de Zaragoza-Calatayú (1515)
Predecesor: Corz de Monzón (1510)	Corz Catalanas Corz de Monzón (1512-1514)	Succesor: Corz de Leida (1515)
Predecesor: Corz de Monzón (1510)	Corz d'o Reino de Valencia Corz de Monzón (1512-1514)	Succesor: Corz de Valencia (1523)