Venecia

	Venecia; Venezia; Venesia
	Localidat d'Italia
	; A Gran Canal
Estau; • Rechión; • Ciudat metrop.	Italia; Veneto; Venecia
Superficie	414,573211 km²
Población; • Total; • Densidat	; 250 369 hab. (2014); 625,11 hab/km²
Altaria; • Meyana	; 1 m.
Alcalde	Luigi Brugnaro
Codigo postal	30121–30176
Prefixo	041
Codigo ISTAT; Codigo catastral	027042; L736
Chentilicio	Veneciano/a
Fiestas	25 d'abril
Patrons	Sant Marcos Evanchelista
Coordenadas	45°N 26°E
	Venecia Venecia en Italia
	Web oficial

Venecia (en italiano Venezia, en veneciano Venesia u, d'antis mas, Venexia), a ciudat d'as canals, ye una ciudat italiana, capital d'a rechión d'o Veneto. Ye situada sobre un conchunto d'islas d'una albufera d'a costa hadriana, a lo norte d'Italia.

A ciudat ye construyida sobre un Archipelago de 118 chicotas islas unidas per 455 puents. Ye dividida en seis districtos u municipalità. Se plega a o centro de Venecia per lo Puent d'a Libertat, que da acceso dende a vecina localidat de Mestre. En l'interior d'a ciudat no i hai trafico rodau, a excepción d'a navegación per as canals que deseparan as islas, ye una ciudat totalment peatonal. Lo transporte colectivo se realiza per medio d'embarcacions transbordaderas conoixidas como vaporettos y son a cargo d'a empresa municipal ACTV.

Dende a suya fundación, a ciudat ha sufierto los efectos d'inundacions periodicas, en l'actualidat a ciudat afruenta una grieu menaza per continas inundacions. En primavera y agüerro ocurre un fenomeno clamau acqua alta (mareya alta), que dos vegadas a o día inunda completament la plaza de Sant Marcos. Lo gubierno italián prencipió a construcción d'un sistema, denominau MOSE (Modulo sperimentale elettromeccanico), pa devantar uns diques móvils que se zarran en caso d'aumento d'o libel de l'augua d'o mar mientres la acqua alta.

Fa parte d'a Organización d'as Ciudaz d'o Patrimonio d'a Humanidat.

Toponimia

Venecia provién d'o nombre latín Venetia, o nombre d'a X Regio que yera en Italia en o tiempo de l'Antiga Roma u tamién puede provenir d'o nombre bizantino (Venetikà).

Arte y Cultura

Venecia goza de gran fama per o suyo amplio patrimonio artistico, a riqueza d'os poderosos d'a ciudat (Ilesia, politicos y comerciants) principalment entre o sieglo XV dica o sieglo XVIII, permitió mantener un prolongado patrocinio sobre pintors, arquitectos y atros artistas naixius en atras localidaz y que acudioron a Venecia atraitos per a suya puixanza. Esta gran afluencia d'artistas permitió que tamién i hese escuelas artisticas an acudiba chent pa aprender con os millors de cada especialidat, tamién permitió un gran desembolique de artístas locals.

Dentre os actos culturals de l'actualidat que se celebran periodicament cal destacar, o Festival Internacional de Cine de Venecia, un d'os mas importants festivals internacionals adedicaus a o cine y o suyo Carnaval famoso internacionalment y a Biennale d'Arte di Venezia, considerada un d'os eventos artisticos y culturals mas prestigiosos en l'actualidat y un evento referent internacional de l'arte contemporanio, ye organizada cada dos anyos por Biennale di Venezia, que tamién organiza atros escayecimientos culturals importants y de relevancia internacional.

Patrimonio arquitectonico

Venecia tiene un gran patrimonio arquitectonico acumulau en a ciudat , prencipalment construyiu y patrocinado per lo miembros d'o poder economico y politico que s'acumuló en a ciudat entre muito tiempo. En l'actualidat s'intenta mantener en buenas condicions tot y con as duras condicions que han de suportar la mayoria per la suya ubicación per debaixo d'o libel d'o mar, que fa que an no i hai canals en epocas de plevidas y temporal s'inunden gran cantidat de plazas y carreras. D'entre tot lo patrimonio arquitectonico de Venecia cal destacar os siguients:

Plaza de San Marcos de Venecia.
Palazzo Ducale, edificio gotico en a suya mayor parte, situau en o cabo oriental d'a plaza de Sant Marcos, as suyas dos fronteras mas visibles miran enta la laguna de Venecia y a plaza de Sant Marcos. Estió residencia d'os Dux, siede d'o gubierno y d'a corte de chusticia y prisión d'a Republica de Venecia. O suyo acceso prencipal ye a Porta della Carta, de estilo tardogotica plena d'esculturas. En o suyo interior conserva parte d'as estancias orichinals con ricas coleccions pictoricas, d'autors como Tintoretto, Veronese, Palma u Tiziano.
Ca' d'Oro. Un d'os mas fermosos palacios venecianos, estió construyiu per o arquitecto Bartolomeo Bon en o sieglo xv, introducindo timidos detalles renacentistas en a decoración y estructura. Actualment ye siede d'o Museo d'arte Giorgio Franchetti.
Ca' Rezzonico. Imponent palacio barroco, obra de Baldassare Longhena, qui pareixió inspirar-se en a Biblioteca Marciana de Sansovino pa fer a frontera, exacherando a decoración y os volúmens. En l'actualidat alberga o museo d'o Barroco veneciano.
Palazzo Dolfin Manin, construyiu per Jacopo Sansovino pa Giovanni Dolfin, sinyor de Verona. En él vivió lo zaguer Dux de Venecia, Ludovico Manin.
Palazzo Fortuny, siede de l'homonimo museo sobre lo pintor espanyol Mariano Fortuny y Madrazo.
Palazzo Grassi, obra de Giorgio Massari, reformau y transformau en l'anyo 1986 en museo por Gae Aulenti y Antonio Foscari. En l'actualidat se fan exposicions de libel internacional.
Palacio Venier dei Leoni conoixiu tmaién como Palazzo Nonfinito, per quedar inconclusas las suyas obras en o sieglo XVIII estió adquiriu per Peggy Guggenheim destinando-lo a la suya colección d'arte contemporanio conoixida como Colección Peggy Guggenheim que incluye obras de Picasso, Max Ernst, Pollock y Marino Marini, entre atros, estando un d'os museos mas importants d'Italia en o suyo chenero.
Palazzo Contarini d'o Bovolo. Muit conoixiu per a suya espectacular escalera exterior de forma helicoidal.
Ca' Corner della Regina, siede d'a Fundación Prada.
Fondaco dei Turchi. Antiga siede d'os mercaderes turcos, con una espectacular frontera a la Gran Canal, construyiu en a primera metat d'o sieglo XIII por encargo de Giacomo Palmieri.
Palazzo Labia.
Ca' Pesaro, edificio barroco, obra de Baldassarre Longhena. En él se troba lo Museo d'Arte Moderno.
Ca' Vendramin Calergi, palacio renaixentista a on murió Richard Wagner en 1883.
Ca' Dario. Obra de Pietro Lombardo, con frontera renacentista.

Cine

Amás d'o ya mencionau Festival Internacional de Cine de Venecia, un d'os mas importants festivals internacionals adedicaus a o cine, Venecia per a suya particularidat como ciudat con canals en cuenta de carreras transitables y per los suyos edificios historicos y historicamente cuna y puesto de reunión de artístas y chents poderosas, ye un puesto ideyal pa recrear escenarios historicos u situar en a ciudat as tramas de cintas.

Cualques d'as cintas rodadas y ambientadas en Venecia son: Summertime de 1955, Morte a Venezia de 1971 y dirichida per Luchino Visconti, The Italian Job de 2003, The Merchant of Venice de 2004 y The Tourist de 2010 con Jhonny Deep y Angelina Jolie.

Esporte

Interior d'o Palasport Taliercio.

Entre los clubs esportivos d'a ciudat destaca o club de baloncesto Reyer Venezia Mestre, fundau inicialment en 1872 como club de chimnasia Società Sportiva Costantino Reyer, en 1907 se funda la sección de como club de baloncesto, que actualemente disputa a Lega Basket Serie A. L'equipo masculino ha estau campeón d'Italia en 1942, 1943, 2017 y 2019.

Instalacions esportivas

Destaca o Stadio Pierluigi Penzo, utilizau actualment prencipalment pa partius de fútbol, estió inagurado en 1913 y ye lo segundo en uso con mas antiguidat d'Italia, y con una capacidat d'11.150 personas. Tamién cal destacar o Palasport Taliercio, polideportivo cubierto dedicau prencipalment pa baloncesto, i hai unatro pabellón polideportivo historico, o Palazzetto dello sport Giobatta Gianquinto, situau en o centro historico d'a ciudat, que utilizan clubs de poca entidat que chugan en categorias inferiors, son menos populars y tienen menos aficionaus. A Lacuna de Venecia tamién podría considerar-se como una instalación esportiva pus en ella se realizan competicions de remo tradicionals.