Murinae

(Reendrezau dende Zorz)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Murinae
Ratos
Ratos d'a especie Mus musculus.
Dominio: Eukaryota
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Clase: Mammalia
Orden: Rodentia
Superfamilia: Muroidea
Familia: Muridae
Subfamilia: Murinae
Cheneros
  • Se veiga o texto

Murinae (Illiger, 1811) ye una subfamilia taxonomica adintro d'a familia Muridae, de mamiferos radedors de mida chiquilina, compuesta per alto u baixo meyo millar d'especies descriptas, anque lo numer d'especies que se i concaben ha gosau variar en os zaguers anyos como consecuencia d'as diferents revisions taxonomicas que bels autors en son feito.

Zoonimia editar

En aragonés, o zoonimo que se gosa emplegar ta designar a istes animals ye ratos[1][2][3] u ratons[1][2][3] (as dos dimanan d'o latín Rattus, «rata»), anque puntualment s'ha puesto reconoixer o termino zorz[1][2][3] en a val d'Echo.[4] Paralelament con iste, y tamién d'orichens etimolochicos escuros, se documenta os termins suri y churi exclusivament en as vals d'Ansó[1][3] y d'Echo,[1][3] anque significativament apareix tamién con iste nombre, huei tan rinconau, en o Libro d'el Trasoro,[5] podendo-se entender alavez que talment hese estau mas cheneral en belaltros tiempos:

Paniquesa es una chica bestia mas luenga que un lirón, e prende los lirones o soris e la culebra; mas cuando ella se combat [...]

L'adaptación recomendada d'a parola latina «murinae», en as luengas romances, gosa estar «murins / murinos» que literalment significa «relativos con o rato». En especial perque a especie Mus musculus se gosa emplegar como animal d'experimentación, «murín» tamién ye un alchectivo que conoix muito uso en a bibliografía cientifica en as luengas latinas ta referir-se a cosas que se relacionan con ixe animal u que en dimanan.

Cheneros editar

Se i clasefican: Abditomys - Abeomelomys - Aethomys - Anisomys - Anonymomys - †Antemus - †Anthracomys - Apodemus - Apomys - Archboldomys - Arvicanthis - Baiyankamys - Bandicota - Batomys - †Beremendimys - Berylmys - Bullimus - Bunomys - †Canariomys - Carpomys - †Castillomys - †Castromys - †Chardinomys - Chiromyscus - Chiropodomys - Chiruromys - Chrotomys - Coccymys - Colomys - Conilurus - Coryphomys - Crateromys - Cremnomys - Crossomys - Crunomys - Dacnomys - Dasymys - Dephomys - Desmomys - †Dilatomys - Diomys - Diplothrix - Echiothrix - Eropeplus - †Euryotomys - Golunda - Grammomys - Hadromys - Haeromys - Hapalomys - Heimyscus - †Hooijeromys - †Huaxiamys - †Huerzelerimys - Hybomys - Hydromys - Hylomyscus - Hyomys - Kadarsanomys - Komodomys - †Kritimys - Lamottemys - Leggadina - Lemniscomys - Lenomys - Lenothrix - Leopoldamys - Leporillus - Leptomys - Limnomys - †Linomys - Lorentzimys - Macruromys - Madromys - Malacomys - Mallomys - †Malpaisomys - Mammelomys - Margaretamys - Mastacomys - Mastomys - Maxomys - Melasmothrix - Melomys - Mesembriomys - Micaelamys - Microhydromys - Micromys - †Mikrotia - Millardia - Mirzamys - Muriculus - Mus - Musseromys - Mylomys - Myomyscus - Myotomys - Nesokia - Nilopegamys - Niviventer - Notomys - Oenomys - †Orientalomys - Otomys - Palawanomys - Papagomys - †Paraethomys - Parahydromys - Paraleptomys - Paramelomys - †Parapelomys - †Parapodemus - Paruromys - Paulamys - Pelomys - Phloeomys - Pithecheir - Pithecheirops - Pogonomelomys - Pogonomys - Praomys - †Progonomys - Protochromys - Pseudohydromys - Pseudomys - †Qianomys - †Ratchaburimys - Rattus - Rhabdomys - †Rhagamys - †Rhagapodemus - Rhynchomys - Saxatilomys - †Saidomys - Solomys - Sommeromys - Spelaeomys - Srilankamys - Stenocephalemys - †Stephanomys - Stochomys - Sundamys - Taeromys - Tarsomys - Tateomys - Thallomys - Thamnomys - Tokudaia - Tonkinomys - Tryphomys - Uromys - Vandeleuria - Vernaya - †Wushanomys - Xenuromys - Xeromys - †Yunomys - Zelotomys - Zyzomys

Imáchens editar

Referencias editar

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 (an) VIDALLER TRICAS, Rafel, Libro de As Matas y Os Animals; Dizionario aragonés d'espezies animals y bechetals; Ed. Val d'Onsera. Zaragoza 2004. ISBN 978-84-89862-35-7
  2. 2,0 2,1 2,2 (an)(es) MARTÍNEZ RUIZ, Antonio, Vocabulario básico bilingüe Aragonés-Castellano y Castellano-Aragonés (3ª Ed.); Publicazions d'o Consello d'a Fabla Aragonesa. Uesca, 2008. ISBN 978-84-95997-31-9
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 (an)(es) ANDOLZ CANELA, Rafael, Diccionario Aragonés, Aragonés-Castellano Castellano-Aragonés (5ª Ed.); Mira Editores. Zaragoza 2004. ISBN 84-8465-160-6
  4. (es) MONEVA y PUYOL, Juan, Vocabulario de Aragón. Xordica Editorial. Zaragoza, 2004. ISBN 84-88920-97-0
  5. (an) O Libro d'el Trasoro; manuscripto d'o s. XIII tradueito a l'aragonés arredol de l'anyo 1400. Actualment, sen puede consultar fragmentos a traviés d'a ferramienta Google Books, (es) astí

Vinclos externos editar