Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000

Un puent[1] ye una estructura construita ta pasar un obstaclo fisico, un río, una val, una carretera, una vía de tren, etc... tot pasando-ie por dencima. Actualment, son disenyatos y prochectatos por incheniers civils, y muitos puents son autenticas obras d'arte. Sindembargo, mientres l'Imperio Romano qui debantaba os puents que s'amenistaban ta controlar o territorio yeran os soldatos d'as lechions romanas, en considerar-se que yera una obra militar y no pas civil.

O Golden Gate en San Francisco, en Estaus Unius.

Os puents por un regular son feitos de formigón, piedra u acero, encara que tamién bi'n ha atros feitos con atros metals, fusta, cuerdas, canyas de bambú, u atros materials mas mudernos.

En Europa se puet trobar un punto de ruptura en a evolución historica d'os puents en a dita Revolución industrial, en estar dica ixe inte construitos os puents seguntes alto u baixo a mesma tecnica que s'emplegaba en l'Antiga Roma y emplegando-ie como material prencipal a piedra. Sindembargo, dende a Revolución industrial d'o sieglo XIX l'important desembolique d'as comunicacions y d'o transporte de personas u de mercaderías por carreteras u autopistas, a mas d'o invento d'o ferrocarril y d'o transporte por ferrocarril fació que s'emplegasen nuevos materials ta la construcción de puents, como o formigón u l'acero, desembolicando-se nuevas tecnicas constructivas.

Etimolochía

editar

Ye un eixemplo clasico de palabra patrimonial. Provién d'o latín pons, pontis [2] a traviés d'a radiz de l'acusativo ponte-m, con diftongación d'a O curta latina seguindo as leis foneticas aragonesas. En aragonés medieval puent podeba estar de chenero masculín u femenín.

Toponimia

editar

Un feito indicativo d'a grandisma importancia que d'antis mas teneban os puents ta trecruzar obstaclos mos la puet dar a cantidat de toponimos relacionatos con os puents que por eixemplo existen en Aragón:

Referencias

editar
  1. (an) Silbia Garcés Lardiés,Francho Rodés Orquín:Un borguil de parolas.Bocabulario dialeutal escolar, Gubierno d'Aragón, 2006, ISBN 84-689-7358-0, p.43
  2. (es) Francho Nagore Laín: Vocabulario de la Crónica de San Juan de la Peña (versión aragonesa, s. XIV), Universidat de Zaragoza, 2021, ISBN 978-84-1340-315-1, p.377