Fagüenyo

O fagüenyo u favuenyo ye un viento de ponient que en bels puestos lo consideran provinient de Navarra.

Os vientos en Aragón
Tresmontana Gregal Vernera Saloc Moregano Garbín Fagüenyo Cierzo

En cualques vals d'o Pireneu Axial u d'o Prepirineu o que dicen fagüenyo no ye un viento de ponient y ye un viento d'o surueste (Ansó), d'o sud-sudueste (Sobrepuerto), u dica d'o sud (Bielsa).

Ye considerato calido por os belsetans u templato por a chent d'o Sobrepuerto. En o Sobrepuerto lo consideran como d'o buen orache y fa que se revienga la nieu. En o Viello Sobrarbe tamién lo asocian a cuan se revien a nieu y lo consideran un viento calient.

Etimolochía

Encara que uno d'os chentilicios d'a chent de Fago ye faguenyos y en a Val d'Echo lo consideren un viento provinient de Fago, a denominación d'o viento se remonta a lo latín FABONIUS. En o catalán nordoccidental d'o Pallars, Alto Urchel y Andorra o fogony ye un viento de component norte que en trescruzar o Pireneu s'escalfa y fa puyar a temperatura en cualques vals d'a versant sud fendo que se revienga a nieu. O fogony catalán ye una consequencia d'o Efecto Foehn, y curiosament a denominación d'este efecto se remonta a la mesma radiz. En o Tirol, on bi ha un viento dito foehn, como ampre dende o retorromanico, se describió por primera vegata este efecto, intensificato por provenir este viento dende o sud, ya calido, a diferencia d'o que ocurre en os Pirineus, on l'aire provién principalment d'o norte.

Referencias

• Datos: Q1858399