Puent de l'Almozara

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O puent de l'Almozara ye un puent sobre o río Ebro en a ciudat de Zaragoza. Va dende a plaza d'Europa, en o barrio de l'Almozara enta a carrera Val de Broto de l'ACTUR.

Puent de l'Almozara

Puent de l'Almozara
Situación cheografica
Estau
País
'
Situación Zaragoza, Aragón
Adreza
Coordenatas
Archidiocesi
Diocesi
Arcipestrau
Advocación
Culto
Orden
Rector
Vicario parroquial
2.º Vicario parroquial
Mosen
Propietario
Administrador
Director
Coste {{{coste}}}
Vesitable
Altaria
Pisos
Amplaria
Largaria
Superficie
Diametro
Aforo
Altaria s.r.m.
Atras
Alcance
Iluminación
Potencia
Arquitectura
Tipo Puent
Estilo
Función
Catalogación
Materials
Construcción
Construcción Sieglo XIX-Sieglo XX
Fundador
Inicio
Fin
Inauguración 1870 (ferroviario)
1987 (carretero)
Destrucción
Arquitecto
Incheniero estructural Javier Manterola
Incheniero de servicios
Incheniero civil
Atros
Premios
Pachina web
Localización
Puent de l'Almozara ubicada en Aragón
Puent de l'Almozara
Puent de l'Almozara
Puent de l'Almozara en Aragón

Fue enguerau en 1870 pa permitir a interconexión d'as linias de ferrocarril que arribaban ta a ciudat. Dimpués d'una intensa vida, que incluyó cuantas remodelacions por inundacions, enamplacions y danyos por l'uso fue reconvertiu en un puent piatonal y carretero. Hue en día ye un d'os prencipales pasos sobre o río d'a ciudat, estando un punto clau d'o trafico en as riberas de l'Ebro.

En a suya dentrada dende a plaza Europa se sitúa a obra Cierzo, d'o escultor Andreu Alfaro mientres que en o extremo opuesto bi ha una locomotora cedida por Industrias López Soriano en remeranza d'a función orichinal d'o puent.

Historia editar

Orichens ferroviarios editar

 
Antigo puent ferroviario de l'Almozara

Construito en primerías pa o paso d'o ferrocarril por a ciudad aragonesa, se prochectó pa conectar os trachectos Madrit-Zaragoza y Zaragoza-Barcelona y asinas permitir una comunicación dreita sin transbordos entre Madrit y Barcelona. A multiples concesions ferroviarias en Espanya heban deixau ixe trachecto dividiu entre a Companyía d'os Ferrocarrils de Madrit ta Zaragoza y Alicant, que teneba o trachecto de Madrit ta Zaragoza con cabecera en a centrica gara de Campo Sepulcro (dende 1863), y a Companyía d'os Camins de Fierro d'o Norte d'Espanya, que heba construito a suya propia terminal en a gara d'o Norte pa a suya concesión Zaragoza-Barcelona en 1861.[1] Os dos ferrocarrils yeran incomunicaus entre sí, de forma que os viachers que quereban fer a rota completa heban de trescruzar a ciudad en dilichencias, en unos intercambios que dica 1885 no yeran cubiertos por o ret tramviario.

A situación empenta a o gubierno a licitar o prochecto d'un puente que permita a comunicación dreita en 1869. Por un coste de 3.000.000 de reyals, a interpresa belga Coil resulta adchudicataria.[1] Se tractaba, como yera habitual por ixas envueltas, d'un puent d'estructura metalica composau por una celosía de 340 metros de largaria refirmada en nueu puntos.[2] Os ueito trampos en que se dividía o tablero yeran a ueito metros d'altaria sobre o río, refirmaus en dobles celindros de metal de 2,5 metros de diametro que a la vegada descansaban sobre una fabrica de formigón.[3] Una vía unica s'asentaba sobre dito tablero. D'alcuerdo a o contrato, fue inaugurau en 1870 con o cruce d'un convoy cargau con grava.[1]

Nomás una anyada dimpués se fació evident o baixo periodo de retorno con que fue disenyau, ya que as inundacions de 1871 causoron problemas en actuar o puent como un obstaclo a o fluxo. A situación d'alarma arribó a o punto d'haber-se d'apuntar con canyons d'a guarnición d' castiello de l'Alchafaría a la estructura con fin de volar-la si a situación empioraba y gosaba menazar a ciudat.[1] Encara que sin repetir-se tal periglo, se i producioron problemas parellanos con as inundacions de 1874 y 1878.

Con a fin de solucionar o problema definitivament, o puente fue reformau en 1879 puyando-se o tablero pa prevenir que isto tornara a pasar. Se reyalizó a obra recreixindo os pilars pa puyar o suyo extremo superior, deixando una caracteristica vista con as dos altarias visibles.

Servicio y declive ferroviario editar

O puent sufrió a detonación d'una bomba en o tercer d'os suyos pilars en 1932, danyando a estructura. Pa apanyar-lo y permitir restaurar a circulación ferroviaria s'encargó a Agromán, que yera reyalizando obras de consolidación en a Basilica d'o Pilar, que restaurara o puent si bien o estau d'a estructura continaba sin estar l'optimo.[2] Estudios estructurals posteriors atribuyoron as causas a danyos en os pilars debius a las inundaciones de 1930.[4]

Istos problemas estructurals continos y o cada vegada mayor peso d'as locomotoras de vapor facioron que se reconstruise en 1947. O nuevo prochecto, a cargo de nuevo d'Agromán fue obra d'o reputau incheniero Eduardo Torroja.[1][2] Planteyaba enamplar a tres os tablers, encara que a la fin se construyion unicament dos nuevos, deixando o puente anterior en o espacio a on yera previsto o tercero. Con a enamplación, o puent pasó a tener doble vía.

Uso pa trafico rodau editar

 
Puent de l'Almozara en l'actualidat

Dimpués de completar-se a circunvalación ferroviaria con l'apertura en 1968 d'o puent de Miraflors por o sud deixoron de circular trens en 1976. O puent permaneixió alavez cuantos anyos en desuso dica 1986, cuando fue reformau por Javier Manterola, estando atra vegada enamplau y ubierto a o tráfico rodau baixo l'alcaldía d'Antonio González Triviño o 30 de setiembre de 1987 [5] pa dar solución a una ciudat en creiximiento que s'había expandiu por a marguin ezquierda de l'Ebro con o Plan ACTUR. En a marguin ezquierda de l'Ebro, a carrera Val de Broto ganó con a inauguración importancia, en perchudicio d'a rota dreita por avenida Sant Chuan d'a Penya a traviés d'o centro. S'enmarca asinas en o intento de aleixar o trafico d'o Casco Historico[6]

As caracteristicas bovedas de plastico d'o centro d'o puent se disenyoron pa contener as tuberías que subministran augua y atros servicios a o nuevo barrio d'a marguin ezquierda. En 2009 se reformó eliminando as dita bovedas estando substituidas por un bulevar piatonal con carril bici por o centro d'o puent.

Referencias editar

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 (es) "150 años de ferrocarril en Zaragoza", Luis Lezáun Martínez de Ubago, 2011, ISBN 978-84-694-7062-6
  2. 2,0 2,1 2,2 (es) Los puentes sobre el río Ebro en Zaragoza (III). Isabel Yeste. La Calle, Federación de Asociaciones de Barrios de Zaragoza. Chunio de 2008
  3. (es) "Aquí Zaragoza III". Blas de Ijazo
  4. {es}} La conquista de la margen izquierda del Ebro: Puentes en Zaragoza en el siglo XX. Isabel Yeste. Artigrama, 2000. Pach. 145-163. ISSN 0213-1498
  5. (es) Pachina web d'o Concello de Zaragoza con breus resenyas historicas sobre os puents d'a ciudat
  6. (es) Treballo d'a Universidat Politecnica de Catalunya sobre o transporte en Zaragoza, se veigan as pachinas 47-48

Enlace externo editar