Libro d'o Repartimiento d'o Reino de Valencia
![]() |
Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla. |
Libro d'o Repartimiento d'o Reino de Valencia | |
---|---|
Información cheneral
| |
Chenero literario | Rechistro |
Versión orichinal en latín
| |
Títol orichinal | Llibre del Repartiment de València |
Ciudat | Valencia |
País | ![]() |
O Libro d'o Repartimiento d'o Reino de Valencia (Llibre del Repartiment de València en catalán) conoixito como El Repartiment de Valencia ye un libro de rechistro on os escribanos d'o rei quaternaban as promesas de donacions de propiedatz quan rematase a reconquiesta d'o Reino de Valencia. Dimpués os escribanos marcaban os nombres d'as presonas que preneban posesión de verdat.
O libro se conserva en os rechistros numero 5, numero 6 y numero 7 de l'Archivo d'a Corona d'Aragón correspondendo a textos d'a Cancillería de Chaime I d'Aragón.
O primer manuscrito, o rechistro 5 tien diez quinernos de papel que suman 98 fuellos.
O segundo manuscrito, o rechistro 6, tien 101 fuellas (9 de mida fuello y 3 de mida cuarto).
O tercer manuscrito, o rechistro 7 tien 70 fuellas numeratas modernament con numeros romanos y arabes, con papel rosa suave.
Aspectos linguisticosEditar
Tien muita importancia pa conoixer a toponimia valenciana, y se i puet leyer toponimos referitos a carreras, plazas, puertas, molins, alfandecas, vicos, alcareyas, partitas, fuents, ríos, torres, ecetra...
Tamién ye important pa conoixer l'antroponimia valenciana y d'os repobladors cristianos, (aragoneses, catalans, navarros, angleses, hongaros, italianos, occitans, franceses, etc...).
Ramón Menéndez Pidal diz que ye o cuerpo de romanismos més important pa describir o mozarabe levantín, pero ye demostrato que no totz os elementos romanicos son mozarabes, pus muitos elementos romances son obra d'os escribanos catalanoparlants u aragonesoparlants que los escribiban d'alcuerdo con as suyas tendencias y leis foneticas.
EscribanosEditar
O escribano d'o rechistro 7 podeba estar aragonés por bellas razons:
- Escribiba siempre as -n finals y dica la anyadiba a los nombres y apellitos d'os catalans (Cornellan, Barcelón).
- Contra a presión latinizadora que feba escribir con -e- y -o- as palabras con diftongo -ie- y -ue-, a sobén las escribiba con o diftongo orichinal, como ye en aragonés (Teruel, Figueruella, Vicient, Moriello, Fierro, Marti de Chuliella, Çedriellas).
Se sape que en a Cancillería de Chaime I treballoron como escribanos os aragoneses Pero Andreu (1247-1258), Pero Sánchez (1220-1246). Amaneixen en o mesmo Libro d'o Repartimiento atros escribanos: Rodericus Didaci, notario reyal, Valerius scriba domini regis, Alfonsus, Dominicus, Geraldus, Berengario, Ioanot de Vergebal notario de Daroca, Salvador G, scriba de Zaragoza, Bernat de Zaragoza, Ferrandus de Daroca, Vitalis de Zaragoza, y atros.
O escribano d'o rechistro 5 yera cataloparlant porque:
- A sobén no escribe a -n final (Barbera, Miro, Pelegri).
- No escribe diftongos -ie-, -ue- en as palabras con diftongo en aragonés, quedando u latinizatas u catalanizatas, (Turol, Castelaçol, Moreilo, que en o rechistro 7 son Teruel, Castellezuelo y Moriello).
En o rechistro 6 coexisten as dos tendencias, y puet estar obra de diferents escribanos.
Donacions especialsEditar
- Paterna y Menezar: Artal de Luna.
- Chiva: Berenguer d'Entenza, tío d'o rei.
- Sumacàrcer: Diego Crespí.
- Moixent: Chuan Caro.
- Ortells: Pero Artés.
- Chella: Chaime Zapata de Calatayú.
- Benafer: Lop d'Esparza.
- El Genovés: Lop de Fenollet.
- Mascarell: Alfonso Garcés.
- Tous y Carlet: Chaime Montagut.
- Benidoleig: Sancho de Pina.
- Cirat y El Tormo: Bernal Vilarich.
BibliografíaEditar
- Leopoldo Peñarroja Torrejón: Los escribas del Repartiment de Valencia y la diptongación mozárabe de /e/ /o/. AFA. XLIV-XLV. 1990.