Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Užupis (en yiddisch זרצ׳ה, belarruso Зарэчча, ruso Заречье, polaco Zarzecze) ye un barrio d'a ciudat de Vilna, a capital de Lituania, situau mas que mas en o casco antigo de Vilna, un puesto declarau como Patrimonio d'a Humanidat por a UNESCO. Užupis significa "a l'atro canto d'o río" en idioma lituano, fendo referencia a o río Vilnia; estando o nombre de Vilna derivau d'iste. O districto ha estau popular entre os artistas d'a ciudat, estando a sobén contimparau con Montmartre en París u Christiania en Copenhage, debiu a la suya atmosfera bohemia. L'1 d'abril de 1997 o districto se declaró independient como a Republica d'Užupis (en lituano Užupio Respublika).

Republica d'Užupis
Užupio Respublika
Micronación d'Europa
Escudo de  Užupis
Bandera Escudo
Entidat
 • Continent
Micronación
Europa
Capital Užupis
Idioma oficial Lituano
President Romas Lileikis
Establimiento 1 d'abril de 1997
Secesión de Lituania
1997
Zona horaria UTC+2 (hivierno)
UTC+3 (verano)
Moneda Uzas (l'euro tamién se fa servir encara que no ye oficial)

Republica d'Užupis

Cheografía

editar

Užupis ye prou chicot y isolau, tenendo una superficie de nomás 60 hectarias y nomás bels 7.000 habitants, d'os que 1.000 son artistas. D'una man ye deseparada d'o casco antigo por o río Vilnia, d'atra amugada por empinaus tozals y ta rematar mugant con una zona industrial construyida en tiempos sovieticos, que actualment se ye reconvertindo en un districto de moda. O primer puent sobre o río se construyió en o sieglo XVI, estando en ixas epocas a mayoría d'os habitants d'o districto chodigos.

Historia

editar
 
Graffiti en un d'os edificios d'Užupis

En iste districto se troba o fosal bernardino, un d'os mas antigos fosals d'a ciudat. A mayoría d'a población chodiga d'o barrio fue asasinada mientres l'Holocausto y dimpués l'antigo fosal chodigo estricallau por os soviets. As casas fuoron albandonadas y dimpués ocupadas por chents provenients d'os sectors mas marchinals d'a sociedat, mas que mas personas sin teito y prostitutas. Dica a declaración d'independencia de Lituania en 1990, estió una d'as arias mas pobras d'a ciudat, con muitas casas espaldadas y muitas atras con pocos servicios. O districto ha estau un popular refuchio d'artistas y bohemios dende tiempos sovieticos, y encara hue muitos chóvens artistas okupan edificios albandonaus amán d'o río Vilnia. En 2013 s'engueroron dos grans centros d'arte chunto a o río.

A Republica d'Užupis

editar
 
Sinyal en a muga d'Užupis

En 1997, os habitants d'o barrio declaroron a Republica d'Užupis, con a suya propia bandera, moneda, president, consello de ministros, constitución escrita por Romas Lileikis y Thomas Chepaitis, himno y eixercito (con alto u baixo 11 hombres).[1] Dende alavez celebran a suya independencia anyalment o "Día d'Užupis", que caye en 1 d'abril. Os prochectos artisticos constituyen a prencipal preocupación d'a Republica; estando o propio president d'a Republica d'Užupis, Romas Lileikis, poeta, musico y director de cine.

Artūras Zuokas, un antigo alcalde de Vilna, vive en Užupis y frecuentment fa parti d'os eventos d'a Republica. Užupis no tien ciber-cafés, kioskos, grandes magazens u institucions gubernmentals (fueras d'as d'a propia Republica d'Užupis) y tampoco no tien embaixada en Lituania.

No ye guaire claro si a sobiranía d'a Republica, no reconoixida por dengún atro gubierno, mira d'estar sería, ye una broma u una combinación d'as dos. A decisión de meter o Día Nacional d'Užupis en l'1 d'abril (equivalent a "Toz os Santos" en a cultura lituana) podría no estar una coincidencia, so que mira d'emponderar a importancia de l'humor y a no importancia d'as decisions politicas serias. A bandera d'a Republica contiene a palma d'una man sobre fundo blanco. Cada estación de l'anyo cambea a color d'a man: d'hivierno ye azula, en primavera verda, en verano amariella y en agüerro roya.[2]

Referencias

editar