Salvatierra d'Esca

Este articlo tracta sobre Salvatierra d'Esca, municipio d'a Chacetania. Pa atros usos d'o toponimo Salvatierra, veyer Salvatierra (desambigación).

Salvatierra d'Esca (en castellán Salvatierra de Esca, en vasco Salbaterra Ezka) ye un municipio d'a provincia de Zaragoza, situato en a comarca d'a Chacetania. Perteneixe a lo partito chudicial d'Exeya d'os Caballers y a la diocesi de Chaca. A suya población ye de 273 habitants (2005), en una superficie de 81,2 km² y una densidat de 3,36 hab/km².

Salvatierra d'Esca
Municipio d'Aragón
Anvista de Salvatierra d'Esca.
Entidat  • País  • Provincia  • Comarca	Municipio Aragón  Zaragoza Chacetania
Superficie	81,2 km²
Población  • Total	273 hab. (2005)
Altaria	582 m.
Distancia  • 180 km	enta Zaragoza
Codigo postal	50684
Chentilicio	salvaterrano
Ríos	Esca
Coordenatas	42°40’ 4’’N 1° 0’25’’U
Salvatierra d'Esca Situación de Salvatierra d'Esca en Aragón

Toponimia

Seguntes Alvaro Galmés de Fuentes os toponimos Salvatierra se remontan a una institución churidica medieval que controla una zona de muga, a on se concede asilo y inmunidat a tot qui se i estableixca, pero a cambio de cosirar-la y participar activament en a suya defensa. Salvatierra d'Esca estió una "Salvatierra" que defendeba las posicions d'o Reino d'Aragón en a muga con o Reino de Navarra.

Luengas y fablas

Huei se i charra o castellán rechional d'Aragón, con muitos aragonesismos, como conseqüencia d'haber substituito fa poco tiempo a l'aragonés. Bi ha qui crei que tamién se i charró vasco dica o sieglo XIX porque n'ixe sieglo os habitadors d'o lugar no quereban a un mosén por no charrar vasco, y doncas, no poder confesar-los.

O lexico d'intrés etnografico de Salvatierra d'Esca se conoix relativament bien por figurar esta localidat en l'ALEANR, con a sigla Z 200.

Cheografía

Salvatierra d'Esca ye en a val de Roncal, a piet d'a sierra de Leire, d'a sierra d'Orba y d'a sierra d'Illón, y ye trescruzata por o río Esca, afluent d'o río Aragón en o entibo de Yesa.

O suyo termin municipal muga a o norte con Burgui, municipio navarro en a val de Roncal; a l'este con Fago y a Canal de Berdún; a o sud con Sigüés y a l'ueste con Bigüezal en o termin municipal de Romanzado, tamién en Navarra.

D'o suyo termin municipal fa parte o lugar de Lorbés, a l'este d'o municipio, en a muga con a Canal de Berdún.

Historia

Dica l'anyo 1208, o suyo nombre estió Obelba, con as variants Ovelva, Ouelva, Ovelba, Ubelba y Okelba. A primera cita d'a localidat estió, seguntes Agustín Ubieto, en l'anyo 890-900, recullita en o Cartulario de San Chuan d'a Peña, editato en Valencia en 1962 por Antonio Ubieto Arteta.

Administración

Reparto de concellers

Eleccions municipals
Partito	1979	1983	1987	1991	1995	1999	2003	2007	2011	2015	2019
Partido de los Socialistas de Aragón	3	4	3	1	2	1	1	1	4	1	4
Partido Popular	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
Chunta Aragonesista	-	-	-	-	-	-	1	1	-	4	-
Izquierda Unida	-	-	-	-	-	-	-	-	1	-	-
Partido Aragonés	-	3	4	6	5	3	5	5	-	-	-
Independients	-	-	-	-	-	3	-	-	-	-	-
Unión de Centro Democrático	4	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Total	7	7	7	7	7	7	7	7	5	5	5

Fiestas

• 20 de chinero
• 19 de marzo
• 15 d'agosto
• 6, 7, 8, 9 y 10 de setiembre

Veyer tamién

• Lista de municipios de Zaragoza

Referencias

Lugars d'o municipio de Salvatierra d'Esca
Focheto | Lorbés | Salvatierra d'Esca