María Trastamara

(Reendrezau dende María de Castiella)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
María Trastamara
Reina consort d'Aragón


2 d'abril de 1416 - 27 de chunio de 1458
Predecesor Alionor d'Alburquerque
Succesor Chuana Henríquez

Naixencia 1 septiembre 1401
Segovia, Reino de Castiella
Muerte 4 d'octubre de 1458
Enterreco Valencia, Corona d'Aragón
Conchuche/s Alifonso V d'Aragón
Pai Henrique III de Castiella
Mai Catarina de Lancaster

Escudo de María Trastamara

María Trastamara u de Castiella (Segovia, 1 de setiembre de 1401 - Valencia, 4 d'octubre de 1458). Infanta de Castiella, Princesa d'Asturias (1402-1405) y reina d'Aragón (1416-1458). Primera filla d'Henrique III de Castiella y de Catarina de Lancaster y chermana de Chuan II de Castiella.

Biografía

editar

Primers anyos

editar

Naixida de la ciudat de Valencia, María fue la mayor d'os fillos d'o rei Henrique III y la reina Catarina de Lancaster. O suyo padre la fizo churar hereua presunta d'a reina en as Corz de Toledo de 6 de chinero de 1402. De vez, yera compromesa con o suyo primo chermano Alifonso, fillo de su tío paterno Ferrando, ta renforzar o suyos dreitos succesorios. A naixencia d'o suyo chermano Chuan II de Castiella (futuro rei) en 1405 l'aibó d'a succesión de Castiella.

Matrimonio

editar

O compromís entre María y Alifonso no fue formalizau dica que ella cumplió los siet anyos de edat. O matrimonio entre María y Alifonso se celebra en la catedral de Valencia o 12 d'octubre de 1415, ceremonia oficiada por Benedet XIII d'Avinyón. Un anyo dispués, en 1416, o suyo mariu fue feito rei d'Aragón, como Alifonso V d'Aragón.

Las disputas familiars yeran constants gracias a las politicas d'os suyos suegros, os reis d'Aragón Ferrando y Alionor Urraca. Os Infants d'Aragón, os suyos cunyaus Henrique, Pero d'Aragón, conte d'Alburquerque y especialment l'intrigant Chuan II d'Aragón fueron a saber-lo de problematicos e impertinents durant la rechencia de María.

No huvo fillos. A suya unión fue simplament politica. La relación entre María y Alifonso s'empiyora dende 1423, cuan retorna Alifonso V de Naples s'entera de que l'amant italiana d'o suyo mariu, Giraldona Carlino, le heba dau un fillo, Ferrando I de Naples.

En os anyos 1420 y 1423 por as largas ausencias d'Alifonso V, estió lugartenient cheneral d'Aragón, y d'o prencipau de Catalunya entre os anyos 1432 y 1458.

Dimpués d'a derrota de Ponza (1435) en que Alifonso V fue preso por os chenoveses aligaus a o soberano napolitano, Renato d'Anchú; María convocó corz en Monzón ta pagar por a liberación d'o suyo mariu.

En 1453 dixó Catalunya y se tresladó ta Castiella, an intervino como mediadora en as luitas castellano-aragonesas y aconsiguió que se pautase la tregua de Valladolit.


Predecesora:
Alionor d'Alburquerque
Reina consort d'Aragón
2 d'abril de 1416 - 27 de chunio de 1458
Succesora:
Chuana Henríquez