Dominio (biolochía)

(Reendrezau dende Dominio (Biolochía))
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

En biolochía, dominios (también ditos superreinos u imperios) son cadaguna d'as tres prencipals cuaternacions d'os sers vivos: Eubacteria (u Bacteria), Archaea y Eukaryota.

Un árbol filochenetico d'os sers vivos, basato en as mudernos conoiximientos sobre lo rRNA, que amuestra la separación d'Eubacteria, Archaea y Eukaryota.

Dica fa pocos anyos encara se clasificaban os sers vivos en reinos sin garra atra clasificación superior que no fuese la de procariotas u eucariotas en pendendo d'a suya manca u posesión de nuclio, respectivament. Agora, os modernos estudios d'o nivel molecular (especialment d'a estructura de lipidos, proteínas y acidos nucleicos) han amostrato que, tamién a dintro d'as procariotas bi ha diferencias prou grans como ta deseparar-ne dos grans agrupacions, que poderban estar consideraus tan diferents d'entre ellos como en yeran d'antes as bacterias y eucariotas.

Actualment, os dominios son os taxons mes alters d'a clasificación biolochica, y sin de dar-les importancia a os significatos d'os suyos nombres, reflectan as diferencias evolutivas esencials que bi han escaitas en os chenomas d'os organismos mientres a historia d'a vida en a Tierra, dica l'actualidat.

Este sistema, dito d'os Tres Dominios, estió disenyato per Carl Woese en l'anyo 1990 ta substituyir os antigos sistemas cladisticos d'os Dos Dominios (o primer en esistir) y d'os Seis Reinos (emplegato dica fa poquez anyos).

Actualment, o Sistema d'os Tres Dominios de Carl Woese redefine las agrupacions mayors d'os sers vivos como se veye en a figura, y define que només que os Eukaryota tienen reinos (Plantae, Animalia, Fungi y Protista) mientres que lo taxón inmediatament inferior d'o dominio a dintro de Archaea y Eubacteria ye lo filo.

Diferents cuaternacions historicas

editar
Haeckel (1894)
Tres reinos
Whittaker (1969)
Cinco reinos
Woese (1977)
Seis reinos
Woese (1990)
Tres dominios
Cavalier-Smith (1998)
Dos imperios
y seis reinos
Animal Animal Animal Eucariota Eucariota Animal
Planta Fongo Fongo Fongo
Planta Planta Planta
Protista Protista Cromista
Protozoo Protozoo
Monera Arqueobacteria Procariota Arqueobacteria Procariota Bacteria
Eubacteria Eubacteria

Se veiga tamién

editar