Danza
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
A danza ye l'arte d'exprisar-se por meyo de movimientos d'o cuerpo a lo ritmo d'a musica.
Tamién se puet definir como l'arte d'exprisar-se por meyo d'o movimiento d'o cuerpo de traza "estetica" y a traviés d'un ritmo, con u sin de sonito. Isto significa que bella danza puede interpretar-se sin l'acompanyamiento d'a musica.
A danza ha formato parti d'a historia d'a humanidat dend'o comencipio d'os tiempos.
Os primers antecedents los trobamos en as pinturas rupestres. A historia d'a danza reflecta os cambios respective d'as relacions d'o lugar con a suya conoixencia d'o mundo.
A danza en l'Antigüidat
editarEn l'Echipto antigo, as danzas cerimonials estieron estatueixitas por os faraons. Istas danzas, que esfugaban en ceremonias representando a muerte y a reencarnación d'o dios Osiris, se'n estieron fendo cada vegata mas complexas, dic'o punto de que nomás podeban ser executatas por profesionals cualificatos.
Arredol de Dionís (u Baco), o dios d'o vin y a zorrera, collas de mullers clamadas menades iban de nueit a las montanyas, an baixo los efectos d'o vin, celebraban as suyas nosas con danzas. Istas danzas encluiban, en ocasions, musica y diferents feguras d'a mitolochía clasica que yeran representaus por autors y danzants entrenatos. A remates d'o sieglo V a.C. istas danzas prencipioron a fer parte d'a escena social y politica de l'antiga Grecia.
Entre los romanos, l'ademprivio d'a danza por parti d'os poders publicos fue eslanguindo. A cristianización de l'Imperio Romano ficó una nueva yera en a que o cuerpo, a sexualidat y a danza resultoron unitas y estieron arreparo de controversia y conflictos.
A danza en a Edat Meya
editarL'actitut d'a ilesia cristiana enta la danza dend'o sieglo IV y mientres toda la Edat Meya estió dople.
Por una parti trobamos o refús d'a danza como catalizador a d'a permisividat sexual, a lascivia y l'extasi por menadors d'a ilesia como sant Agostín (354-430), cual influencia [continó] mientres toda la Edat Meya. Por atra parti, bels antigos Pais d'a Ilesia intentoron adhibir a los cultos cristianos as danzas mesmas d'os celtas, anglosaxons, galos, ecetra.
A Renaixedura y a naixencia d'o balet
editarA plegada d'a Renaiximiento trayó una nueva actitut ent'o cuerpo, as artes y a danza. As corz d'Italia y Francia se convertioron en o centro de nuevos desemboliques en a danza gracias a los mecenaches a os mayestros d'a danza y a os musicos que creyoron grans danzas a escala social que premitioron o creiximiento d'as celebracions y festividaz. A lo mesmo tiempo a danza se convertió en arreparo d'estudios seriosos y una colla de intelectuals clamatos a Pleyade treballoron ta remontar o teatro d'os antigos griegos, combinando a musica, o soniu y a danza.
En o sieglo XIX, o balet romantico reflecta la luita entre o mundo terrenal y o mundo espritual, se puede veyer por eixemplo en obras tals como: Giselle (1841), O laco d'os cisnes (1895), O esclatanueces (1892).