Alonso de Argüello

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Alonso de Argüello
Bispe de Leyón, Bispe de Palencia, Bispe de Sigüenza y Arcebispe de Zaragoza

Alonso de Argüello[1]

1405-1414
Predecesor Aleramo
Succesor Álvaro de Isorna

1415-1417
Predecesor Sancho de Rojas
Succesor Rodrigo de Velasco
Atros títols
canciller reyal d'Aragón (1419-1429), confesor reyal, consellero reyal, deputato
Naixencia anterior a 1405
Muerte 1429
Zaragoza

Alonso de Argüello (? - Zaragoza, 1429), conoixiu comunment como El Castellano[2], fue un relichioso d'a orden de Sant Francisco, confesor de l'infant Ferrando I d'Aragón,[3] succesivament bispe d'a Diocesi de Leyón,[4][5] d'a Diocesi de Palencia[6][7] y d'a Diocesi de Sigüenza[8][9] y arcebispe de l'Archidiocesi de Zaragoza.[10]

Apasionau de montar a caballo, os torneus y a caza. Confesor d'o rei Alifonso V[11], en 1419, ye nombrau canciller d'o reino d'Aragón y arcebispe de Zaragoza, dispertando poca simpatía entre los aragoneses por o suyo orichen castellano[12].

Clamau ta las corz de Teruel de 1428, s'i presentó con una companya d'ombres armaus, lo cual desagradó a lo rei Alifonso V.

Fue feito preso lo 4 de febrero 1429 por o rei Alifonso V chunto con otros notables, como Pero Cerdán, Miguel d'el Spital, Pelegrín de Jassa, acusau d'alteracions en a ciudat de Zaragoza y disapareixió en circumstancias misteriosas.

Refirmando l'actuación d'o rei, o Romance de l'Arcebispe de Zaragoza tiene por protagonista a Alonso de Argüello.

O día 27 de noviembre d'ixe anyo se comunicó la muerte a lo capítol.

Seguntes bels autors, fue recluso, eixecutau y sepoltau en secreto en o convento de Nuestra Sinyora d'o Carmen por orden d'Alifonso V d'Aragón por os suyos tractos secretos con o rei Chuan II de Castiella y o suyo condestable Alvaro de Luna, en deservicio d'o monarca aragonés[13][14] .

Seguntes otros autors, fue la reina María qui ordenó la muerte d'iste confesor suyo en o palacio de l'Alchafaría por haber-le faltau a o respecto en ausencia d'o rei[15]. Se diz tamién que s'arrulló dimpués o suyo cuerpo a o río Ebro.[16]

Corz d'Aragón editar

Apareixe nombrau en o resumen d'as actas d'as Corz de Maella de 1423, hue perdidas, feito por Cheronimo de Blancas:

El primer llamado fue el arçobispo de Caragoça, don Alonso de Argüello, que lo llama canzeller y consejero del senyor rey
Actas d'as Corz de Maella de 1423[17]

Referencias editar

  1. Leyenda: "Illmo. Sr. Dn. fr. Alonso de Argüello, del Orden de Sn. Francisco. Obispo antes de Sigüenza, después Arzobispo de Zaragoza, Confesor de la S.ª Reyna D.ª María. Morió en febrero de 1429." Retrato d'o Museu Diocesano de Zaragoza, Salón d'o Trono. L'arcebispe, en piet, mano dreita sobre un libro debán d'a mitra, que están dencima una columna que luze as armas suyas (tres leons en campo d'oro con ueito cuervos a redol, cruz en alto, rematada con capelo episcopal, d'an cayen por os costaus trenas de cordons).
  2. Hernando de Aragón, Episcopologio de Zaragoza, fol. 62v: "Don Alonso Arhuello. Este que se sigue fue primero obispo de Cigüença, antes que fuese Arçobispo de Çaragoça, comúnmente le an dicho El Castellano."
  3. Gil González Dávila: Teatro eclesiástico de las iglesias metropolitanas y catedrales de los reynos de las dos Castillas (1645), vol. I, págs. 168.
  4. Manuel Risco: España sagrada, vol. XXXVI, pp. 45-49 (1787).
  5. Juan de Dios Posadilla: Episcopologio legionense: biografía de los obispos de León, vol. II, pp. 96-99 (1899).
  6. Alonso Fernández de Madrid: Silva palentina, pp. 393-394 (1559), con notas de Matías Vielva Ramos (1942).
  7. Antonio Álvarez Reyero: Crónicas episcopales palentinas, pp. 159-160 (1898).
  8. Diego Sánchez Portocarrero: Nuevo catálogo de los obispos de la santa iglesia de Sigüenza, pp. 51-52 (1646).
  9. Toribio Minguella: Historia de la diócesis de Sigüenza y de sus obispos, vol. II, pp. 118-120 (1913).
  10. José Antonio de Hebrera y Esmir: Chronica serafica de la santa provincia de Aragón de la regular observancia de nuestro padre San Francisco, libro I, cap. XXXIII (1703).
  11. frai Lamberto de Zaragoza, Teatro histórico de las iglesias del regno de Aragón, Pamplona, 1785, tomo IV, pp. 42-44.
  12. Encarnación Marín Padilla, Arcebispo de Çaragoça. Romance castellano manuscrito del año 1429, Zaragoza, autoedición, 1997; p. 30.
  13. Cheronimo Zurita: Anales de la Corona de Aragón, libro XIII, cap. XLVIII (1580).
  14. Diego Murillo: Fundacion miraglosa d'a capiella anchelica y apostolica d'a madre de Dios d'o Pilar, p. 243 (1616).
  15. Hernando de Aragón, Episcopologio de Zaragoza, fol. 62v: «Dizen d'él que un día, llevando del braço a la reina doña María, sospiró la reigna i le preguntó por qué sospirava. Respondió: Nos parece que tengo por qué sospirar, teniendo al rei don Alonso, mi señor, tan lexos, en Nápoles. Y él respondió: Esso bien se podría remediar. Entendido por la reina, que era una gran persona, disimuló y, al otro día, el dicho arçobispo no pareció, que nunca se pudo saber si fue enpozado o entre dos paredes en La Jafería puesto muerto.»
  16. Pedro Abarca: Los Reyes de Aragón en anales históricos, parte II, 403, 193r (1684).
  17. (es) Actas d'as Corz de Maella de 1423