Torretón d'a Zuda

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O torretón d'a Zuda de Zaragoza ye o que queda d'o palacio d'a Zuda, alcázar andalusí situau adintro d'a ciudat y seu d'o gubierno.[1] A suya forma actual ye d'a segunda metat d'o sieglo XVI. Ye en o cabo occidental d'a Plaza d'o Pilar, dezaga d'a Fuente de las Américas y a cantos d'a Ilesia de Sant Chuan d'os Panez. Dimpués d'a excavación arqueolochica y a restauración rematadas en 2001, acubilla un oficina municipal de turismo.

Torretón d'a Zuda
Torretón d'A Zuda
Situación cheografica
Estau
País
'
Situación Zaragoza, Aragón
Adreza
Coordenatas 41.660673°0′0″N 0.867713°0′0″U
Archidiocesi
Diocesi
Arcipestrau
Advocación
Culto
Orden
Rector
Vicario parroquial
2.º Vicario parroquial
Mosen
Propietario
Administrador
Director
Coste {{{coste}}}
Vesitable
Altaria
Pisos
Amplaria
Largaria
Superficie
Diametro
Aforo
Altaria s.r.m.
Atras
Alcance
Iluminación
Potencia
Arquitectura
Tipo Torre
Estilo Andalusí
Función
Catalogación Bien d'Intrés Cultural
Materials
Construcción
Construcción Sieglo XVI
Fundador
Inicio
Fin
Inauguración
Destrucción
Arquitecto
Incheniero estructural
Incheniero de servicios
Incheniero civil
Atros
Premios
Pachina web
Localización
Torretón d'a Zuda ubicada en Aragón
Torretón d'a Zuda
Torretón d'a Zuda
Torretón d'a Zuda en Aragón

Historia editar

Os musulmans construyoron l'alcázar apegau a la muralla d'a ciudat en forma de fuerte que se feba servir como residencia d'o gobernador d'a ciudat. Dimpués os reis taifas en facioron una residencia d'hibierno. O Torretón d'a Zuda correspone con a torre de l'homenache d'o palacio que se construyó sobre una d'as torres d'a muralla.

En 1118 as tropas d'Alifonso I lo Batallero prenioron este torretón, lo que significaba que ya heban preso a ciudat. L'edificio pasó a estar o palacio reyal y seu d'os reis d'Aragón dica que en o sieglo XIII encomenzoron a fer servir de seu o palacio de l'Alchafaría.

 
Sant Chuan d'os Panez

En 1180 o rei Alifonso II d'Aragón donó l'edificio a la Orden de Sant Chuan de Cherusalem, encara que mantenindo como suya a part sud de l'edificio, a cantos de l'antiga puerta de Toledo. D'astí entadebán se convertirá en un hespital conoixiu como "Zuda de l'Hespital", en o que os caballers acolliban a pobres y malautos. Os hespitalers construirían tamién una ilesia dedicada a Sant Chuan Baptista que no s'ha conservau.

Dende o sieglo XIV, l'edificio, que dica ixe inte yera a central d'a Orden d'a redolada de Zaragoza, se convertirá en a seu d'o Castellano d'Amposta, a mayor autoridat d'a orden en Aragón. L'edificio tamién se fació servir de cuan en cuan pa acubillar a los reis d'Aragón, como ye o caso de Chaime I y a suya muller Alionor, que i estioron presos en 1224 dimpués d'una revuelta de nobles aragoneses.

En os sieglos vinients l'edificio tendrá muitas modificacions, la mayor parte no documentadas. L'actual ilesia de Sant Chuan d'os Panez, construita por orden d'o gran Castellano Vicente de Oña, la rematoron en 1725 y substituyó a l'antigua ilesia medieval. A torre, que ye un poquet inclinada, ye d'o sieglo XVI.

Referencias editar

  1. (es) Guillermo Fatás (coord.) Guía histórico-artística de Zaragoza, Concello de Zaragoza, 1991, ISBN 84-86807-76-X, p.195

Vinclos externos editar