Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Una sinapomorfia ye un caracter evolutivo novedoso (apomorfia) que tiene un grupo d'organismos por contraposición a la resta de grupos, que ye exclusivo y definitorio d'ixe grupo, y que en a suya evolución s'ha manteniu (anque i pueda haber habiu modificacions menors) a partir d'un antipasau común que ya lo teneba.

Detalle de l'halterio d'una Tipula paludosa, debaixo d'as alas. L'halterio ye un caracter sinapomorfico d'os dipteros, que dimana evolutivament de o segundo par d'alas que tienen os insectos como plesiomorfia.

Seguntes os criterios que sigue a disciplina cladistica, nomás as sinapomorfias se pueden considerar como caracters validos pa elaborar a definición d'un taxon d'organismos monofiletico (un clado). Pa os cladistas, o concepto de sinapomorfia se contraposa a lo de simplesiomorfia, y ye a sola expresión valida d'una verdadera homolochía evolutiva. A converchencia evolutiva, por contra, puede producir homoplasias aparents que serán solament superficials (analochías) y que s'ha de refusar como criterio en a clasificación d'os sers vivos.

Se veiga tamién editar